Bài 15. Hoá trị và số oxi hoá

TRƯỜNG THPT ĐỒNG XOÀI

LỚP 10A3
( TỔ 3 )


Bài 15: HÓA TRỊ VÀ SỐ OXI HÓA
I- HÓA TRỊ
I. HÓA TRỊ
1) Hóa trị trong hợp chất ion
Nhận xét :
+ Trong hợp chất ion, hóa trị của 1 nguyên tố bằng điện tích của ion và được gọi là điện hóa trị của nguyên tố đó
+ Các nguyên tố kim loại thuộc nhóm IA, IIA, IIIA, có số electron lớp ngoài cùng là 1, 2, 3 có thể nhường đi 1, 2, 3 electron, nên có điện hóa trị là 1+, 2+, 3+.
+ Các nguyên tố phi kim thuộc nhóm VIA, VIIA có 6, 7 electron lớp ngoài cùng có thể nhận thêm 2 hay 1 electron nên có thể có điện hóa trị là 2-, 1-.
5
2. Hoá trị trong hợp chất cộng hóa trị:
Hóa trị của nguyên tố trong hợp chất cộng hóa trị gọi là cộng hóa trị
Cách tính: Cộng hóa trị = số liên kết = số cặp e chung
II .SỐ OXI HÓA:
1. Khái niệm :
Số oxi hóa là điện tích của nguyên tử của nguyên tố trong phân tử, nếu giả định rằng liên kết của các nguyên tử trong phân tử là liên kết ion
2. Qui tắc xác định số oxi hóa:
Qui tắc 1: Số oxi hoá của nguyên tố trong các đơn chất bằng 0.
Thí dụ: trong đơn chất Na,Cu, Zn, O2, H2, N2, thì số oxi hoá của Na,Cu, Zn, O, H, N đều bằng 0
Qui tắc 2: Trong hầu hết các hợp chất
-Số oxi hoá của H bằng +1 trừ một số trường hợp như hiđrua kim loại (NaH, CaH2…).
-Số oxi hoá của O bằng –2, trừ trường hợp OF2 peoxit (H2O2,K2O2..), supeoxit ( KO2 , NaO2….)
Qui tắc 3: Trong một phân tử, tổng số số oxi hoá của các nguyên tố nhân với số nguyên tử của từng nguyên tố bằng 0
Ví dụ: Tính số oxi hoá (x) của nitơ trong các trường hợp sau:
NH3 , HNO3
Gợi ý: H có số oxi hoá +1 , O là -2
* NH3 : x + 3*(+1) = 0  x = -3
* HNO3 : (+1)*1 + x +3*(-2) = 0  x = +5
Qui tắc 4:
- Số oxi hoá của các ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó.
Thí dụ: Số oxi hoá của các nguyên tố ở các ion K+, Ca2+, Fe3+ Cl-, S2- lần lượt là +1, +2, +3, -1, -2
-Cách viết số oxi hoá: dấu trước ,số sau và được đặt phía trên kí hiệu hoá học . Ví dụ:
-Cách viết ion : số trước ,dấu sau và được đặt phía trên bên phải kí hiệu hoá học . Ví dụ:
Ca2+ , Fe3+ , Cl-, S2-
Ví dụ: Tính số oxi hoá (x) của nitơ trong các trường hợp sau:
Gợi ý : H có số oxi hoá +1 , O là -2
NH4+ , NO3-
* NH4+ : x + 4*(+1) = +1  x = -3
* NO3- : x + 3*(-2) = -1  x = +5
-Trong ion đa nguyên tử, tổng số số oxi hoá của các nguyên tố nhân với số nguyên tử của từng nguyên tố bằng điện tích của ion
© 2007 kiyoshi_penny
3
1
2
1
0
0
-2
+1
1+
1-
2+
1-
+1
-1
+2
-1
Củng cố bài học
© 2007 kiyoshi_penny
Số oxi hóa của Mn , Fe trong Fe3+, S trong SO3, P trong PO43- lần lượt là:

A. 0 , +3 , +6 , +5 B. +3, +5 , 0 , +6
C. 0 , +3 , +5 , +6 D. +5 , +6 , +3 , 0
Tính số oxi hoá của Cr trong các trường hợp sau:
a) K2Cr2O7 b) CrO42-
Gọi x là số oxi hoá của Cr
2 *(+1) +2x + 7*(-2) = 0 => x= +6
x + 4*(-2) = -2 => x = + 6
Chú ý: Số oxi hoá của các kim loại nhóm IA, IIA, IIIA bằng hoá trị của nó
Ví dụ : K hoá trị I => số oxi hoá của K = +1
Trọng tâm bài học
Quy tắc xác định
số oxi hóa
ĐIỆN HOÁ
TRỊ
Cách xác định
HOÁ TRỊ
CỘNG HOÁ
TRỊ
Cách xác định
SỐ OXI HÓA
Dặn dò:
- Học bài
- Bài tập SGK trang 90
- Bài tập phần luyện tập chương3