Bài 15. Dòng điện trong chất khí

Bài 15: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT KHÍ (TT)
Kiểm tra bài cũ
1/ Nêu bản chất dòng điện trong chất khí.
2/ Nêu qúa trình dẫn điện không tự lực và tự lực của chất khí.
3/ Hãy nêu 4 cách tạo ra hạt tải điện trong chất khí khi dẫn điện tự lực.

V/ TIA LỬA ĐIỆN:


Quan sát hình ảnh
Thí nghiệm tạo ra tia lửa điện

Cơ chế tạo ra tia lửa điện:
Bằng cách tạo ra điện trường rất lớn giữa 2 điện cực thì xảy ra sự phóng điện giữa 2 điện cực dạng hình tia, gọi là tia lửa điện.
1/ Định nghĩa:
Tia lửa điện là quá trình phóng điện tự lực trong chất khí đặt giữa 2 điện cực khi điện trường đủ mạnh để biến phân tử khí trung hoà thành iôn dương và electron tự do.
Tia lửa điện là gì?
2/ Điều kiện tạo ra tia lửa điện:
Là trong chất khí phải có cường độ điện trường đủ lớn.(khoảng 3.106 V/m)
Theo em, để tạo ra được tia lửa điện cần phải có điều kiện gì?

Hãy giải thích tại sao khi hiệu điện thế giữa 2 điện cực đủ lớn thì xảy ra phóng tia lửa điện?

THẢO LUẬN NHÓM
- Đầu tiên hiệu điện thế mạnh làm các phân tử khí ở gần điện cực bị iôn hoá.
- Sau đó vùng không khí bị iôn hoá mở rộng về phía các điện cực.
- Khi cường độ điện trường đủ lớn sẽ xảy ra sự phóng điện,
Bảng tổng hợp sinh ra tia lửa điện trong không khí
*Tóm lại: Cơ chế tạo ra các hạt tải điện ở tia lửa điện là
Khi điện trường đủ mạnh có sự iôn hoá phân tử khí thành iôn dương và các êlectron tự do, sau đó sự iôn hóa được tăng tốc mạnh mẽ bởi các êlectron.
Theo em, tia lửa điện có ứng dụng dùng để làm gì?
3/ Ư�ng dụng:
* Tạo ra Bugi đánh lửa trong động cơ nổ.
* Giải thích hiện tượng Sét
* Giải thích hiện tượng Sét



quan sát hình ảnh
THẢO LUẬN NHÓM
Em hãy cho biết:
- Hiện tượng Sét trong thực tế xảy ra lúc nào?
- Nguyên nhân gây ra sét?
- Tại sao sét thường kèm theo tiếng nổ?
- Tác hại của sét?
- Cách phòng tránh?

*Sét:
- Sét là dạng tia lửa điện khổng lồ phát sinh do sự phóng điện giữa các đám mây tích điện trái dấu hoặc giữa đám mây tích điện với mặt đất.
- Sét thường kèm theo tiếng nổ gọi là sấm.
- Để chống sét người ta làm cột thu lôi.
Cột thu lôi
THẢO LUẬN NHÓM
Cách dựng cột thu lôi?
CỘT THU LÔI:
Người ta gắn trên nóc nhà một thanh sắt có đầu nhọn hướng lên trời. Đầu dưới dùng dây dẫn (sắt phi 4mm) nối xuống chỗ đất ẩm và chôn sâu. Nếu nhà cao và rộng phải làm nhiều cột thu lôi, các dây nối đất hàn với nhau.
Tầm bảo vệ là phần hình nón có bán kính đáy bằng chiều cao của cột.
Trả lời câu hỏi C5
VI/ Hồ quang điện và điều kiện tạo ra hồ quang điện:


quan sát hình ảnh
Thí nghiệm tạo ra hồ quang điện
Giải thích Cơ chế hoạt động của hồ quang điện:
Đầu tiên cho 2 điện cực nóng đỏ để có thể phát xạ êlectron (bằng cách cho 2 điện cực tiếp xúc)
Sau đó tạo ra 1 điện trường đủ lớn để iôn hoá chất khí, tạo ra tia lửa điện giữa 2 điện cực.( bằng cách tách 2 điện cực ra)
Khi đã có tia lửa điện thì sự phóng điện tự lực sẽ được duy trì dù ta có giảm hiệu điện thế xuống chỉ còn vài chục vôn.
E�lectron đập vào anôt làm bật ion dương đi từ anôt đến catôt , làm cho cả anôt và catôt đều nóng đỏ và anột bị lõm vào.

1/ Định nghĩa:
Hồ quang điện là quá trình phóng điện tự lực xảy ra trong chất khí ở áp suất thường hoặc áp suất thấp đặt giữa hai điện cực có hiệu điện thế không lớn.
Hồ quang điện là gì?

2/ Điều kiện tạo ra hồ quang điện:
Catốt được đốt nóng đến nhiệt độ cao để phát xạ được êlectron và có một hiệu điện thế cao để mồi cho quá trình phóng điện xảy ra. Khi đã có phóng điện, hiệu điện thế chỉ cần khoảng vài chục vôn.
Để tạo ra được hồ quang điện cần phải có điều kiện gì?
*Tóm lại: cơ chế tạo ra hạt tải điện của hồ quang điện là
Sự phát xạ nhiệt êlectron và sự iôn hóa của khí, hơi kim loại. ở giữa 2 điện cực của kim loại ở Anôt.
Hồ quang điện có ứng dụng gì?
3/ Ư�ng dụng:
Dùng để hàn điện, chiếu sáng, đun chảy vật liệu.
CỦNG CỐ BÀI
V/ Tia lửa điện:
Là trong chất khí phải có cường độ điện trường đủ lớn.( khoảng 3.106 V/m )
* Định nghĩa:
Tia lửa điện là quá trình phóng điện tự lực trong chất khí đặt giữa 2 điện cực khi điện trường đủ mạnh để biến phân tử khí trung hoà thành iôn dương và electron tự do.
* Điều kiện tạo ra tia lửa điện:
* Cơ chế tạo ra các hạt tải điện ở tia lửa điện:
Khi điện trường đủ mạnh có sự iôn hoá phân tử khí thành iôn dương và các êlectron tự do, sau đó sự iôn hóa được tăng tốc mạnh mẽ bởi các êlectron.
VI/ Hồ quang điện và điều kiện tạo ra hồ quang điện:
Catốt được đốt nóng đến nhiệt độ cao để phát xạ được êlectron và có một hiệu điện thế cao để mồi cho quá trình phóng điện xảy ra. Khi đã có phóng điện, hiệu điện thế chỉ cần khoảng vài chục vôn.
Sự phát xạ nhiệt êlectron và sự iôn hóa của khí, hơi kim loại. ở giữa 2 điện cực của kim loại ở Anôt.
*Định nghĩa:
Hồ quang điện là quá trình phóng điện tự lực xảy ra trong chất khí ở áp suất thường hoặc áp suất thấp đặt giữa hai điện cực có hiệu điện thế không lớn.
* Điều kiện tạo ra hồ quang điện:
*Cơ chế tạo ra hạt tải điện của hồ quang điện là:
BÀI TẬP ÁP DỤNG:
Bài 1:(Câu 7, SGK)
Hồ quang điện là quá trình phóng điện tự lực của chất khí, hình thành do
A. phân tử khí bị điện trường mạnh làm iôn hoá.
B. catốt bị nung nóng phát ra êlectron.
C. quá trình nhân số hạt tải điện kiểu thác lũ trong chất khí.
D. chất khí bị tác dụng của các tác nhân iôn hoá.
Đáp án: B
Bài 2:
Tia lửa điện là quá trình phóng điện tự lực của chất khí, hình thành do
A. phân tử khí bị điện trường mạnh làm iôn hoá.
B. catốt bị nung nóng phát ra êlectron.
C. quá trình nhân số hạt tải điện kiểu thác lũ trong chất khí.
D. chất khí bị tác dụng của các tác nhân iôn hoá
Đáp án: A
DẶN BÀI VỀ NHÀ
Trả lời câu hỏi SGK.
Làm bài tập 8, 9 SGK.
Đọc bài đọc thêm: nguyên tắc hoạt động của đèn ống.
Soạn bài mới: Dòng điện trong chân không.