Bài 15. Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng

BÀI 15
ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Tuyền
Sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng phụ thuộc vào các yếu tố nào?
Rầy nâu
Đạo ôn
Héo rủ cà chua
Nguồn sâu, bệnh hại.
Điều kiện khí hậu, đất đai.
Điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc.
Phụ thuộc các yếu tố
Bài 15
ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
I. Nguồn sâu, bệnh hại
II. Điều kiện khí hậu, đất đai
1. Nhiệt độ môi trường
2. Độ ẩm không khí và lượng mưa
3. Điều kiện đất đai
III. Giống cây trồng và chế độ chăm sóc
IV. Điều kiện để sâu bệnh hại phát triển thành dịch
I. Nguồn sâu, bệnh hại
- Có sẵn trên đồng ruộng.
- Hạt giống, cây con nhiễm bệnh.
Hãy kể tên những loài sâu, bệnh hại mà em biết.
 Để ngăn ngừa sâu bệnh phát triển: cày, bừa, ngâm đất, phơi đất, vệ sinh đồng ruộng...
Người ta đã làm gì để ngăn ngừa sâu bệnh phát triển?
Những loài sâu, bệnh hại này từ đâu mà có?
1.Cày bừa, phát quang bờ ruộng, vệ sinh đồng ruộng.
- Làm mất nơi cư trú của sâu,bệnh; gây cản trở sự phát triển của chúng.
- Tiêu diệt sâu, bệnh hại
2. Ngâm đất, phơi đất.
- Diệt trừ trứng, nhộng, sâu non và các mầm bệnh hại.
3. Xử lí và sử dụng cây trồng sạch bệnh hoặc giống kháng sâu, bệnh.
- Hạn chế và loại trừ khả năng sâu, bệnh hại tấn công cây trồng.
4. Gieo trồng đúng thời vụ, bón phân hợp lí.
- Cây trồng có khả năng sinh trưởng tốt, tăng sức đề kháng với sâu, bệnh hại cây trồng.
5. Luân canh cây trồng.
- Cách li và cô lập nguồn sâu bệnh hại.
II. Điều kiện khí hậu, đất đai
- Ảnh hưởng đến sự phát sinh, phát triển của sâu bệnh.
- Ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập và lây lan của bệnh hại.
Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của sâu, bệnh hại?
1. Nhiệt độ môi trường:
Ví dụ:
* To từ 25oC – 30oC
Độ ẩm cao
Nấm phát triển mạnh.
* To từ 45oC – 50oC  Nấm bị chết.
Tại sao nhiệt độ môi trường lại ảnh hưởng đến sự phát sinh phát triển của sâu bệnh?
II. Điều kiện khí hậu, đất đai
- Ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát dục của côn trùng.
- Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng gián tiếp đến sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại.
2. Độ ẩm không khí và lượng mưa:
Tại sao độ ẩm không khí và lượng mưa lại ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của côn trùng?
Khi gặp điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao, cần phải làm gì để hạn chế sự phát sinh,phát triển của sâu, bệnh?
Độ ẩm không khí và lượng mưa có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của sâu, bệnh hại?
Khi gặp điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao, để hạn chế sự phát sinh,phát triển của sâu, bệnh cần phải:
Tăng cường kiểm tra đồng ruộng để phát hiện sớm và có biện pháp phòng trừ.
Tổ chức hoạt động diệt trừ bằng bẫy, bả… để sớm diệt trừ nguồn phát sinh.
II. Điều kiện khí hậu, đất đai
- Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, cây trồng phát triển không bình thường nên rất dễ bị sâu bệnh phá hoại.
Ví dụ: - Trên đất giàu mùn, đạm: cây trồng dễ mắc bệnh đạo ôn.
- Trên đất chua, cây trồng kém phát triển và dễ bị bệnh tiêm lửa.
Điều kiện đất đai có ảnh hưởng như thế nào đối với cây trồng?
3. Điều kiện đất đai:
III. Giống cây trồng và chế độ chăm sóc:
Sử dụng hạt giống, cây con bị nhiễm sâu, bệnh.
Chế độ chăm sóc mất cân đối giữa nước và phân bón.
Bón nhiều phân (đặc biệt là phân đạm) làm tăng tính nhiễm bệnh của cây trồng.
Ngập úng và những vết thương cơ giới gây ra cho cây trồng trong quá trình chăm sóc
 Tạo điều kiện cho mầm bệnh xâm nhập vào cây trồng.
Những việc làm nào của nông dân dễ làm cho sâu bệnh phát sinh, phát triển?
Thế nào là ổ dịch?
IV. Điều kiện để sâu bệnh hại phát triển thành dịch:
Ổ dịch là nơi xuất phát của sâu bệnh để phát triển rộng ra đồng ruộng.
Khi nào thì ổ dịch phát triển thành dịch sâu, bệnh?
Khi gặp điều kiện môi trường thuận lợi thì ổ dịch sẽ phát triển thành dịch hại
Một ổ dịch có thể phát triển khắp ruộng, cánh đồng khi: có đủ thức ăn, nhiệt độ, độ ẩm thích hợp  sâu bệnh sinh sản mạnh, ổ dịch sẽ lan nhanh
Củng cố
Câu 1
Câu 5
Câu 4
Câu 3
Câu 2
Câu 1: Sâu bệnh hại xuất hiện trên đồng ruộng là do:
a. Có sẳn trên đồng ruộng.
b. Sử dụng hạt giống, cây con nhiễm sâu bệnh.
c. a, b đúng
d. a, b sai
Câu 2: Để hạn chế sâu bệnh hại trên đồng ruộng, trước khi gieo trồng người ta phải tiến hành các công việc sau đây:
a. Cày sâu bừa kĩ, ngâm đất hoặc phơi đất, vệ sinh đồng ruộng.
b. Xử lý và sử dụng giống sạch bệnh.
c. Cả a, b
d. Cả a, b còn thiếu
Câu 3: Sự thiệt hại do dịch sâu, bệnh gây ra ở mức thấp nhất khi:
a. Phát hiện kịp thời và dùng các biện pháp diệt trừ nguồn sâu, bệnh
b. Phát hiện kịp thời và dùng các biện pháp hạn chế nguồn dinh dưỡng của sâu bệnh hại
c. Phát hiện kịp thời và dùng các biện pháp tạo nhiệt độ, độ ẩm không thuận lợi cho sự phát triển của sâu bệnh.
d. Cả a,b,c
Câu 4: Xác định những điều kiện cơ bản để sâu bệnh phát triển thành dịch:
Có nguồn sâu bệnh
Khả năng kháng sâu bệnh của cây trồng giảm
Chăm sóc cây trồng không chu đáo
Có nguồn thức ăn phong phú
Nhiệt độ, ẩm độ của môi trường cao
Câu 5: Để sâu, bệnh không ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, người sản xuất cần đảm bảo những điều kiện nào sau đây:
Không có nguồn sâu, bệnh
Phải tạo ra những điều kiện không thuận lợi cho sự phát triển của sâu bệnh
Sử dụng giống cây trồng không bị nhiễm sâu, bệnh
Chăm sóc chu đáo
Hạn chế nguồn dinh dưỡng của sâu bệnh
Dặn dò
Học bài 15 và xem bài 16: nhận biết đặc điểm của một số sâu, bệnh hại lúa.
Chuẩn bị bài mới:
“ Bài 17: Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng ”
Sâu đục thân 2 chấm
Sâu phao
Sâu cắn gié
Sâu cuốn lá
Sâu xanh da láng
Sâu keo
Rầy xanh đuôi đen
Rầy nâu
Sâu vẽ bùa
Nhện đỏ
Rệp sáp
Rệp muội đen
Nhện gié
Bọ xít hôi
Bọ xít gai
Bọ xít đen
Bù lạch
Mối
Ốc bươu vàng
Bệnh rỉ sắt trên lúa
Tiêm đốt sần trên lúa
Bệnh cháy bìa lá
Loét
Bệnh ghẻ nhám do vi khuẩn
Bệnh đốm rong
Bệnh đốm nâu
Bệnh đốm đen
Bệnh héo rũ ở cà chua
Bệnh thán thư ở dưa leo
Bệnh ghẻ ở dưa
Bệnh thối nhũn ở rau cải
Bệnh do tuyến trùng
Bệnh khảm trên rau cải
Bảng so màu lá lúa
Bệnh đạo ôn
Bệnh bạc lá lúa
Bệnh thiếu Kali trên cải bắp
Thiếu Ca trên khoai tây
Cây bị thiếu Zn
Cây thiếu đạm
Lúa bị đạo ôn