Bài 15. Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng

1
Bài 15
ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN
SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
Tiết 13
2
BÀI 15.
ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN
SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG

I. NGUỒN SÂU, BỆNH HẠI
II. ĐIỀU KIỆN KHÍ HẬU, ĐẤT ĐAI
III. ĐIỀU KIỆN GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ CHẾ ĐỘ
CHĂM SÓC
IV. ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN THÀNH DỊCH
3
Tìm hiểu về côn trùng?
Thế nào là côn trùng?
Côn trùng đẻ trứng hay đẻ con?
Quá trình tiến hóa của côn trùng như thế nào?
4
- Cơn tr�ng (s�u b?) l� l?p DV thu?c ng�nh DV ch�n kh?p, co th? chia l�m 3 ph?n:
5
Côn trùng có 2 kiểu biến thái:
Biến thái hoàn toàn
Biến thái không hoàn toàn
6
Cho VD 1 số loại sâu hại cây trồng?
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
Sâu ăn lá
Sâu xanh da láng
Sâu đục trái
Sâu đục trái
7
Nhện đỏ
Bọ xít xanh
Rầy mềm bầu bí
Rệp đậu
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
8
Sâu tơ
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
9
Sâu vẽ bùa (sâu non gây hại trên lá)
Sâu vẽ bùa (trưởng thành)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
10
Ve sầu Cicadidae
Bọ xít Alydidae
Châu chấu Acrididae,
Bướm chích hại quả
Rệp cam
Rệp muội cam
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
11
Rệp sáp hại trên cây có quả
Rệp sáp hại cây có múi
Ruồi đục quả
Dòi gây hại trên quả
Nh?n d? g�y h?i tr�n l�
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
12
Nhện ống hại quả Nhện ống (trứng, sâu non,
nhộng, trưởng thành)
Rầy chổng cánh (trưởng thành)
Rầy chổng cánh
Bọ xít đen
Bọ xít gai
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
13
Rầy nâu (Nilaparvata lugens)
Rầy trưởng thành
? trứng
Rầy tuổi nhỏ
Ruộng lúa bị cháy do rầy nâu
14
Trứng
bọ rùa
Rầy
hại
lúa,
Sâu
cuốn
lá
lúa
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÔN TRÙNG
15
Bệnh hại: là sự bíên đổi về hình thái và chức năng sinh
lý của cây trồng do ngoại cảnh hoặc VSV gây nên
VSV gây bệnh có thể là Virus, vi khuẩn….
Bệnh hại là gì?
16
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
17
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
18
Bệnh đốm phấn đậu nành
Thối nhũn ở rau cải
Thán thư dưa leo
Bệnh khảm ở ớt
Bệnh ghẻ dưa do nấm
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
19
Cành bị gãy
Lá bị thủng
Quả bị biến dạng
Lá, quả bị đốm đen
Cây, củ bị thối; thân, cành bị sần sùi
Quả bị chảy nhựa
20
Bệnh vết đốm ở lá
Bệnh lem lép hạt
Bệnh xoăn lá cà chua
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
21
Bệnh
khô
vằn
Bệnh
hại
ngô
Bệnh
sưng
rễ
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
22
Bệnh đạo ôn
Bệnh đốm vàng
Bệnh vàng lùn
Bệnh lùn xoắn lá
Bệnh vàng lá
Bệnh than
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
23
Bệnh vàng lá Greening
Tênkhoa h?c: Liberobacterium asiaticum
Bệnh cam buồn Tristeza
Tên khoa h?c: Closterovirus CTV
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
24

Bệnh lóet cam (Xanthomonas campestris PV citri)
Bệnh ghẻ cam ; Teân khoa học: Elisnoe fawcetti
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
25

. B?nh ph?n tr?ng, t�n KH: Oidium tingitanium
Bệnh thối gốc rễ; tên KH: Phytophthora citrophthora
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
26
Bệnh thán thư
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
27
Khảm do virus
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
Chảy nhựa do nấm
Cháy lá do nấm
Bệnh do siêu vi trùng
28
Phấn trắng do nấm
Thối rễ do úng
Thiếu đạm
Thiếu kẽm
Thiếu kali
Thiếu canxi
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI CÂY TRỒNG BỊ SÂU BỆNH
29
Có sẵn trên đồng ruộng từ vụ trước: trứng, nhộng, bào tử
nấm, VK….
-Hạt giống, cây con bị nhiễm SB
*Biện pháp ngăn ngừa
+ Bp canh tác (cày, bừa, phát quang, ngâm đất, phơi ải..)
+ Dùng giống sạch, giống kháng SBH
+ Gieo trồng đúng thời vụ, luân canh cây trồng
+ Sử dụng SV có ích (thiên địch)
Em hãy cho biết tác dụng của các bp trên là gì? và cho 1 VD về 1 loại cây trồng cụ thể minh họa?
Các loại SB thường trú ẩn ở đâu?
Làm j để ngăn ngừa SB phát triển?
I.Nguồn sâu, bệnh hại.
30
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
Ong ký sinh trứng bọ xít
31
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
32
Chuồn chuồn kim đang tiêu diệt bướm hại
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
33
Kiến ba khoang đang tiêu diệt sâu hại
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
34
Nhện Lycosa ăn bướm
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
35
Ong ký sinh sâu đục thân
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
36
Họ bọ ngựa Mantidae
Côn trùng diệt rệp
ấu trùng của côn trùng diệt rệp
Aphidius matricariae
Sơng k� sinh tr�n r?p
Nhện đỏ diệt rệp
Hoï Phytoseiulus
Laydybeetle dang
S�u an h?i c�y tr?ng
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
37
Nhện lùn
Nhện chân dài
Bọ rùa đỏ
Bọ rùa đỏ 8 chấm
Bọ cánh cứng 3 khoang
Dế nhảy ăn trứng sâu đụcthân
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
38
Ong ký sinh trứng sâu đục thân
Ong kén nhỏ, ong mắt đỏ
Kí sinh sâu non hại lúa
Kiến lửa ăn côn trùng
Ong đa phôi ký sinh sâu cuốn lá
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
39
Kiến ăn thịt là thiên địch của nhiều loại côn trùng
Chuồn chuồn kim là thiên địch của bọ rầy, sâu cuốn lá
Sử dụng SV có ích (thiên địch)
40
II. Điều kiện khí hậu, đất đai.
1.Nhiệt độ: mỗi loại SB sinh trưởng và phát triển trong 2 giới hạn nhiệt độ xác định, đa số phát triển mạnh ở t= 25 -30 oC
VD: t = 25-30 oC, ẩm độ cao  Nấm pt nhanh
nhưng t = 45-50oC  Nấm chết
-Nhiệt độ ả/h lớn đến sự phát sinh, pt của SBH, vì SBH có k/n tự điều chỉnh thân nhiệt kém
VD: Sâu cắn gié (hại lúa)
19-23oC đẻ trứng nhiều
30oC đẻ trứng ít
35oC ngừng đẻ trứng
Biện pháp khắc phục?
Điều kiện nhiệt độ ả/h như thế nào?
Điều chỉnh thời vụ, chọn giống thích hợp..
41
2.Độ ẩm kk và lượng mưa
-Lượng nước trong cơ thể sâu hại biến đổi theo độ ẩm kk & lượng mưa.
-SB phát triển mạnh khi độ ẩm cao, mưa nhiều.
Biện pháp khắc phục?
tăng cường kiểm tra đồng ruộng. Dùng bẫy, bả, sinh vật có ích...để sớm diệt trừ nguồn phát sinh.
Độ ẩm kk và lg mưa ả/h như thế nào?
42
3.Điều kiện đất đai
Đất thiếu, thừa dd, cây trồng phát triển không bình thường nên rất dễ nhiễm SB
VD: +Đất giàu mùn, giàu N  cây rất dễ mắc bệnh đạo ôn, bạc lá
+Đất chua: cây trồng kém phát triển và dễ bệnh tiêm lửa
Tại sao bón nhiều N là đk để SB xâm nhập?
Tại sao đất chua cũng là đk để SB xâm nhập?
Bệnh đạo ôn
Bệnh bạc lá
Đk đất đai ả/h như thế nào?
Bệnh tiêm lửa
43
1. Sử dụng giống
- Bị nhiễm SB
- Không chống chịu SB
Sử dụng giống ntn mà tạo đk cho SB phát triển?
II. Đk giống cây trồng và chế độ chăm sóc
44
-Mất cân đối giữa nước và
phân bón
-Bón nhiều phân HH
-Ngập úng và nhiều vết xây xát
2.Chế độ chăm sóc
Chế độ chăm sóc ntn mà tạo đk cho SB?
II. Đk giống cây trồng và chế độ chăm sóc
45
 Chọn giống chống SB.
 Kiểm tra giống trước khi gieo trồng.
 Có chế độ chăm sóc hợp lí.
Biện pháp nào để hạn chế?
II. Đk giống cây trồng và chế độ chăm sóc
46
1.Ổ dịch
Là nơi xuất phát của SB để phát triển rộng ra trên đồng ruộng.
VD: Trong cỏ, rác, rơm rạ sau thu hoạch...

Ổ dịch là gì?
III. Đk để SB phát triển thành dịch
47
2. Đk phát triển
thành dịch
SÂU, BỆNH
Có sẵn trên đồng ruộng
Giống cây trồng nhiễm sâu, bệnh
Thuận lợi cho sâu bệnh
Thừa hoặc thiếu
dinh dưỡng
KHÍ HẬU
ĐẤT ĐAI
Có đủ thức ăn
CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC
Thừa N, ngập úng, vết thương cơ giới
Ổ dịch
Ổ dịch
Đk nào để SB phát triển thành dịch?
48
ổ dịch trên đồng ruộng
49
Tổ chức nhân dân dập dịch.
 Biện pháp phòng trừ tổng hợp.
 Chú ý đến biện pháp HH
Biện pháp nào để dập dịch?
50
51
2. Sâu, bệnh phá hại cây vào thời điểm:

Sâu, bệnh phá hại cây trồng dẫn đến:


a.) tăng năng suất
b.) tăng chất lượng
c.) tăng giá thành sản phẩm
d.) tăng giá trị sử dụng
a.) mới trồng
b.) chuẩn bị thu hoạch
c.) sau thu hoạch
d.) tất cả các thời điểm
Củng cố.
52
3. Khi cây bị sâu hại nó gây ảnh hưởng đến quá trình:
4. Nước ta sâu, bệnh phát triển mạnh do:
5. Muốn tăng năng suất cây trồng cần:
a.) vận chuyển dinh dưỡng
c.) quang hợp
b.) vận chuyển nước
d.) cả a, b và c
a.) khí hậu thuận lợi
c.) mưa nhiều
d.) ánh sáng mạnh
b.) thâm canh cao
a.) bón nhiều phân đạm
c.) trồng cây lệch vụ
b.) sử dụng giống tốt
d.) tất cả a, b và c
53
Hướng dẫn về nhà
-Đối với côn trùng có ích ngừoi ta đã sử dụng chúng như thế nào trong việc phòng trừ sâu hại?
-Một số biện pháp phòng trừ sâu hại ở địa phương?
-Sọan trứơc bài: PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP CÂY TRỒNG
54
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!





Chúc các thầy cô sức khỏe
Các em học sinh chăm ngoan, học giỏi