Bài 15. Cacbon

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH
Chương III
CACBON - SILIC
CACBON
Tiết 23 – Bài 15
I. VỊ TRÍ VÀ CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ
- Cấu hình electron: 1s22s22p2
-4 0 +2 +4
Ví dụ: CH4, C, CO, CO2
* Lớp ngoài cùng có 4e nên cacbon có thể tạo được tối đa 4 liên kết cộng hóa trị với các nguyên tử khác
- Vị trí trong BTH: + Ô thứ 6
+ Nhóm IVA
+ Chu kì 2
- Các số oxi hoá có thể có: – 4, 0, + 2, + 4
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
CACBON
KIM CƯƠNG
THAN CHÌ
FULEREN
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Kim cương
Than chì (graphite)
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Mỗi nguyên tử C liên kết với 4 nguyên tử C lân cận nằm trên 4 đỉnh của tứ diện đều bằng 4 liên kết cộng hoá trị.
Cấu trúc lớp, trong 1 lớp nguyên tử C liên kết cộng hoá trị với 3 nguyên tử C lân cận nằm ở đỉnh của tam giác đều.
Kim cương
Than chì (graphite)
Kim cương
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Mỗi nguyên tử C liên kết với 4 nguyên tử C lân cận nằm trên 4 đỉnh của tứ diện đều bằng 4 liên kết cộng hoá trị.
Cấu trúc lớp, trong 1 lớp nguyên tử C liên kết cộng hoá trị với 3 nguyên tử C lân cận nằm ở đỉnh của tam giác đều.
Tinh thể trong suốt, không màu, không dẫn điện, dẫn nhiệt kém, rất cứng
Tinh thể màu xám đen, có ánh kim, dẫn điện tốt, các lớp dễ tách ra khỏi nhau, mềm.
Kim cương
Than chì (graphite)
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Mỗi nguyên tử C liên kết với 4 nguyên tử C lân cận nằm trên 4 đỉnh của tứ diện đều bằng 4 liên kết cộng hoá trị.
Cấu trúc lớp, trong 1 lớp nguyên tử C liên kết cộng hoá trị với 3 nguyên tử C lân cận nằm ở đỉnh của tam giác đều.
Tinh thể trong suốt, không màu, không dẫn điện, dẫn nhiệt kém, rất cứng
Tinh thể màu xám đen, có ánh kim, dẫn điện tốt, các lớp dễ tách ra khỏi nhau, mềm.
Làm đồ trang sức, chế tạo mũi khoan, dao cắt thuỷ tinh và bột mài…
Làm ruột bút chì, điện cực, nồi nấu chảy các hợp kim chịu nhiệt, chế tạo chất bôi trơn, làm bút chì.
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
CACBON
KIM CƯƠNG
THAN CHÌ
FULEREN
Ngoài ra còn than gỗ, than xương, muội than gọi chung là cacbon vô định hình
NỘI DUNG PHIẾU HỌC TẬP (5 phút)
Hoàn thành phương trình phản ứng, xác
định số oxi hóa của cacbon, từ đó cho biết vai
trò của cacbon trong các phản ứng sau:

Nhóm 1,2: 1) C + O2
2) C + S
3) C + CO2

Nhóm 3,4: 4) C + CuO
5) C + H2SO4đặc
6) C + HNO3đặc

Nhóm 5,6: 7) C + H2
8) C + Al
9) C + Ca
ĐÁP ÁN
III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
C C C C
-4 0 +2 +4
1, Tính khử
a) Tác dụng với oxi
- Cacbon cháy trong không khí, phản ứng toả nhiều nhiệt
- Ở nhiệt độ cao C lại khử CO2 theo phản ứng:
- C không tác dụng trực tiếp với clo, brom và iot
Khi cacbon cháy : cùng với khí CO2 còn có mặt 1 ít khí CO gây ô nhiễm môi trường . Khí CO gây ra mùi khó chịu khi đun nấu bằng bếp than.
Nên sử dụng bếp than ở nơi thoáng khí (dư ôxi) để hạn chế khí CO tạo ra giảm thiểu sự ô nhiễm không khí.
1, Tính khử
a) Tác dụng với oxi
b) Tác dụng với hợp chất
- Ở nhiệt độ cao cacbon có thể khử được nhiều oxit và các chất oxi hoá như HNO3, H2SO4 đặc, KClO3....
2, Tính oxi hoá
a) Tác dụng với hiđro
- Cacbon phản ứng được với hiđro ở nhiệt độ cao có chất xúc tác
2, Tính oxi hoá
a) Tác dụng với hiđro
b) Tác dụng với kim loại
- Ở nhiệt độ cao cacbon tác dụng với một số kim loại tạo ra cacbua kim loại
Ở nhiệt độ thường cacbon khá trơ còn khi đun nóng nó phản ứng được với nhiếu chất. Trong các phản ứng cacbon có thể tăng hoặc giảm số oxi hoá thể hiện tính khử hoặc tính oxi hoá. Tuy nhiên tính khử là tính chất chủ yếu của cacbon.
* Kết luận:
IV. ỨNG DỤNG
Kim cương
Than chì
Than cốc
Than gỗ: sx thuốc nổ đen, thuốc pháo, chất hấp phụ…
* Than hoạt tính: Mặt nạ phòng độc, công nghiệp hoá chất, y học, lọc nước…
Muội than: Chất độn khi lưu hoá cao su, sản xuất mực in, xi đánh giày,…
V. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
- Cacbon trong tự nhiên tồn tại dạng tự do (như than chì, kim cương)
Khoáng vật
Magiezit: MgCO3
Đolomit: CaCO3. MgCO3
Than mỏ( Than đá): Antraxit, than mỡ, than nâu, than bùn…
Canxit ( đá vôi, đá phấn, đá hoa…): Chứa CaCO3
Vỉa than ở Quảng Ninh
Mỏ than khánh hoà
- Dầu mỏ, khí đốt thiên nhiên
- Cơ thể động-thực vật…
CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
2,Tính oxi hóa của cacbon thể hiện ở phản ứng nào trong các phản ứng sau?
CỦNG CỐ
3, Tính chất khử của cacbon thể hiện ở phản ứng nào?
CỦNG CỐ
2. Cacbon phản ứng với tất cả các chất trong dãy nào sau đây?
A. Na2O, NaOH, HCl
B. Al, HNO3đặc, KClO3
C. Ba(OH)2, Na2CO3, CaCO3
D. NH4Cl, KOH, AgNO3
4, Khối lượng cacbua canxi điều được khi cho 6 tấn cacbon tác dụng với canxi với hiệu suất phản ứng là 80 là:
A. 13 tấn C. 12,5 tấn D. 14 tấn
CỦNG CỐ
nCanxi cacbua = ½ nC = 6000000 : 12 :2 = 250000 (mol)
→mCanxi cacbua = 250000 . 64 = 16000000 (gam)
mCanxi cacbua TT = 16000000 . 80 : 100
= 12800000(gam) = 12,8 (tấn)
B. 12,8 tấn
HDG:
Vì hiệu xuất là 80% nên:
- Học thuộc lí thuyết
- Làm các bài tập 5 SGK(70)
- Làm các bài tập 3.1 – 3.5 SBT
- Chuẩn bị bài : Hợp chất của cacbon
DẶN DÒ
Chúc các em học tốt !
XIN CẢM ƠN
THẦY CÔ VÀ CÁC EM
ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI