Bài 15. Bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai

Chào mừng cô giáo và các bạn
Welcome to our team
BÀI 15
BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI
Các thiên tai chủ yếu ở nước ta
Hạn hán
Thế nào là hạn hán?
Khái Niệm
-Hạn hán là hiện tượng tự nhiên được coi là thiên tai
- Tạo thành bởi sự thiếu hụt nghiệm trong lương mưa trong thời gian kéo dài.
2. Đặc điểm
a) Khu vực bì ảnh hưởng
-Ở miền Bắc: các thung lũng khuất gió như Yên Châu, Sông Mã, Lục Ngạn mùa koo kéo dài 3-4 tháng
-Ở miền Nam: khô hạn kéo dài 4-5 tháng ở đồng bằng Nam Bộ và vùng thấp Tây Nguyên, 6-7 tháng ở ven biển cực Nam trung bộ.
b) Đặc điểm
60% hạn hán xảy ra ở vụ Đông Xuân
12% rơi vào vụ Hè Thu.
Hạn hán thường đi kèm với nguy cơ cháy rừng cao
Cháy rừng tại Nam Đàn ( 2016)
c, Phân loại
Hạn nông nghiệp
Hạn thủy văn
Hạn khí tượng
Hạn kinh tế-xã hội
Cấp độ rủi ro Thiên Tai của Hạn hán được chia làm 4 cấp
Cấp 1
a) Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng trên 50%, kéo dài từ 2 tháng đến 3 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt từ trên 50% đến 70% so với trung bình nhiều năm;
b) Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng trên 50%, kéo dài từ trên 3 tháng đến 6 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt từ 20% đến 50% so với trung bình nhiều năm.
Cấp 2
a)Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng tới trên 50%, kéo dài từ 2 tháng đến 3 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt tới trên 70% so với trung bình nhiều năm;
b) Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng tới trên 50%, kéo dài từ trên 3 tháng đến 6 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt từ trên 50% đến 70% so với trung bình nhiều năm;
Hạn hán cấp độ 1
Hạn hán cấp độ 2
Cấp 3
a)Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng tới trên 50%, kéo dài từ trên 3 tháng đến 6 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt tới trên 70% so với trung bình nhiều năm;
b) Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng tới trên 50%, kéo dài trên 6 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt từ trên 50% đến 70% so với trung bình nhiều năm.
Hạn hán cấp độ 3
Cấp 4
 Tình trạng thiếu hụt lượng mưa tháng tới trên 50%, kéo dài trên 6 tháng và nguồn nước trong khu vực hạn hán thiếu hụt tới trên 70% so với trung bình nhiều năm.
Hạn hán cấp độ 4
Nguyên nhân gây ra hạn hán
- Nguyên nhân khách quan: Do khí hậu thời tiết bất thường gây lên lượng mưa thiếu hụt thường xuyên kéo dài hoặc nhất thời thiếu hụt
+Mưa rất ít, lượng mưa không đáng kể trong thời gian dài hầu như quanh năm. Xảy ra ở hầu khắp các vùng kể cả vùng mưa nhiều.
+Mưa không ít lắm, nhưng trong một thời gian nhất định trước đó không mưa hoặc mưa chỉ đáp ứng nhu cầu tối thiểu của sản xuất và môi trường xung quanh. tình trạng phổ biến trên các vùng khí hậu gió mùa, có sự khác biệt rõ rệt về mưa giữa mùa mưa và mùa khô.
Hình 2.1-3.Nước đã bị cạn hết dẫn đến tình trạng ruộng đất nứt nẻ ở Tây Nguyên.
- Nguyện nhân chủ quan: Do con người gây ra
Tình trạng phá rừng bừa bãi làm mất nguồn nước ngầm dẫn đến cạn kiệt nguồn nước;
Hình 3. Người dân chặt cây phá rừng để làm nương rãy
Việc trồng cây không phù hợp, vùng ít nước cũng trồng cây cần nhiều nước làm cho việc sử dụng nước quá nhiều
Công tác quy hoạch sử dụng nước, bố trí công trình chưa phù hợp.
Tình trạng chăn thả quá mức làm xói mòn thảm thực vật.
Chất lượng thiết kế, thi công công trình chưa được hiện đại hóa và không phù hợp.
Không đủ nguồn nước và thiếu những biện pháp cần thiết để đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng gia tăng do sự phát triển kinh tế.
, Tác hại của hạn hán
-Hạn hán có tác động to lớn đến môi trường, kinh tế, chính trị xã hội và sức khoẻ con người. Hạn hán là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, bệnh tật thậm chí là chiến tranh do xung đột nguồn nước.
 
+ Hạn hán tác động đến môi trường làm huỷ hoại các loài thực vật, suy giảm sự đa dạng loài động vật, cá thể động vật và quần cư hoang dã, làm giảm chất lượng không khí, nước, làm gia tăng nguy cơ cháy rừng, xói lở đất. Các tác động này có thể kéo dài và không khôi phục được.
+ Hạn hán tác động đến kinh tế xã hội làm giảm năng suất cây trồng, giảm diện tích gieo trồng, giảm sản lượng cây trồng, chủ yếu là sản lượng cây lương thực. Tăng chi phí sản xuất nông nghiệp, giảm thu nhập của lao động nông nghiệp. Tăng giá thành và giá cả các lương thực. Giảm tổng giá trị sản phẩm chăn nuôi, các nhà máy thủy điện gặp khó khăn trong việc vận hành
- Hạn hán có đặc điểm là hình thành chậm, thời gian ảnh hưởng kéo dài, có tác động tiêu cực đến nhiều lĩnh vực : đời sống shoat, sản xuất, môi trường v.v.
, Phòng chống hạn hán
Cần phải sử dụng hợp lí tài nguyên nước trong sản xuất cũng như trong sinh hoạt
Trong sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp, tiết kiệm nước cần được thực hiện về cả 3 phương diện: quy hoạch tưới tiêu hợp lý, xây dựng đồng ruộng có khả năng tăng cường giữ nước trong đất và tuyển lựa được các giống cây trồng có nhiều khả năng chịu hạn.
Xây dựng mới những hồ chứa có dung tích thích hợp nhằm tăng cường dòng chảy kiệt cho các hệ thống sông.
Xây dựng mới và nâng cấp các công trình tưới tiêu, giành thế chủ động tưới tiêu trên phần lớn diện tích canh tác nông nghiệp, vừa là giải pháp trước mắt vừa là giải pháp lâu dài phòng, chống hạn hán.
Ngoài ra, một giải pháp phòng chống hạn khác có hiệu quả lâu dài và bền vững là trồng rừng và bảo vệ rừng.