Bài 14. Thực hành: Lai giống

 Phương pháp thống kê
 Bước 1: Xây dựng giả thuyết Ho. Giả thuyết cho rằng tỉ lệ phân li KH trong lai thực nghiệm thu được là tuân theo quy lật (1 : 1 : 1 : 1), những sai khác là do yếu tố ngẫu nhiên.
 Bước 2: Sử dụng công thức, lập bảng để tính giá trị
- O là số liệu quan sát được (tỉ lệ phân li KH trong thực nghiệm)
- E là tỉ lệ phân li theo quy luật (1 : 1 : 1 : 1)
(O – E)2
E
Lập bảng để tính giá trị
 Bước 3: Sử dụng bảng phân bố giá trị để xác định sự sai khác giữa lí thuyết và thực nghiệm có thực sự là do yếu tố ngẫu nhiên hay không.
n
P
0,9
Bảng phân bố giá trị
- Các nhà khoa học thường lấy mức xác suất p = 0,05 (5%). Ở hàng đầu tiên (hàng p), ta tìm giá trị xác suất bằng 0,05 rồi gióng xuồng gặp hàng 3 gióng qua, trị số thu được là giá trị (7,815).
- n là số bậc tự do (số loại KH), n – 1 (tăng tính chính xác), tức (n = 4 – 1 = 3). Trong cột n (cột đầu tiên) dò hàng 3 (trị số của n).
 Bước 4: Nếu kết quả tính giá trị tra trong bảng thì giả thuyết Hođược chấp nhận, sự sai khác trong thực nghiệm chỉ là do yếu tố ngẫu nhiên. Cụ thể ta thấy giả thuyết Ho được chấp nhận, vì 5,2 < 7,815. Nếu lơn hơn thì bác bỏ Ho
 Bài tập vận dụng.
 Bài tập 1: Kết quả một phép lai thu được có tỉ lệ KH phân li là 165 quả tròn : 28 quả dài. Tỉ lệ này có tuân theo tỉ lệ trong định luật phân li của Menđen không?
 Giả thuyết Ho: cho rằng tỉ lệ trên là 3 quả tròn : 1 quả dài tuân theo tỉ lệ trong định luật phân li của Menđen, sai lệch nếu có là do yếu tố ngẫu nhiên
 Tính :
 Tính bậc tự do: n = 2 – 1 = 1. P = 0,05 (sai khác 5%) ta có = 11,3316. Trong bảng phân phối giá trị này là 3,841, giả thuyết HO bị bác bỏ.
Chú ý! Trong những trường hợp đơn giản, chỉ với 2 loại KH ta có thể áp
dụng công thức: Trong đó a và b lần lượt là số cá thể 2 loại
KH, r là tỉ lệ lí thuyết giữa a và b. Ta có a = 165, b = 28, r = 3
 Bài tập 2: Cây đậu Hà Lan hạt vàng, trơn tự thụ thu được tỉ lệ 64 hạt xanh-nhăn : 185 hạt xanh-trơn : 190 hạt vàng-nhăn, 561 hạt vàng-trơn. Tỉ lệ này có tuân theo quy luật PLĐL của Menđen không?
 Giả thuyết Ho: cho rằng tỉ lệ trên là (9V,T : 3V,N : 3X,T : 1X,N). Sai lệch là do yếu tố ngẫu nhiên.
 Tính :
 Tính bậc tự do: n = 4– 1 = 3. P = 0,05 (sai khác 5%) ta có = 7,815. Trong bảng phân phối giá trị này là 0,106, giả thuyết HO được chấp nhận.