Bài 14. Lực hướng tâm

KIỂM TRA BÀI CŨ
Tính chất chung của ba loại lực ma sát trượt, lăn nghỉ là:
Độ lớn tỉ lệ với áp lực và có giá trị xác định.
Chiều của lực ma sát nghỉ phụ thuộc vào chiều của ngoại lực.
Độ lớn của lực ma sát nghỉ cũng tỉ lệ với áp lực ở mặt tiếp xúc.
Lực ma sát nghỉ là lực phát động ở các loại xe, tàu hoả.
A
B
C
D
A
B
C
D
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tính chất chung của ba loại lực ma sát trượt, lăn nghỉ là:
Độ lớn tỉ lệ với áp lực và có giá trị xác định.
Độ lớn có giá trị thay đổi và giới hạn bởi
một giá trị cực đại.
Xuất hiện mặc dù không có chuyến động giữa hai vật
Không có tính chất chung nào.
A
B
C
D
A
B
C
D
Không có tính chất chung nào.
Bài 14:
LệẽC Hệễ�NG TA�M
Tại sao đường ôtô ở những đoạn cong thường phải làm nghiêng ?
Tại sao ở chố rẽ bằng phẳng cần đặt biển chỉ dẫn tốc độ cho ôtô?
Tại sao vệ tinh nhân tạo bay được vòng quanh Trái Đất?
I. LÖÏC HÖÔÙNG TAÂM
I. LÖÏC HÖÔÙNG TAÂM
I. LÖÏC HÖÔÙNG TAÂM
I. LÖÏC HÖÔÙNG TAÂM
I. LỰC HƯỚNG TÂM
i. Lực hướng tâm
Thế nào là chuyển động tròn đều?
Gia tốc trong chuyển động tròn đều có đặc điểm như thế nào?
Theo định luật II Niu-tơn: Lực gây ra gia tốc hướng tâm có đặc điểm gì?
Trả lời: Lực gây ra gia tốc hướng tâm
hướng vào tâm đường tròn quỹ đạo.
I. LÖÏC HÖÔÙNG TAÂM
1. Ñònh nghóa
Lực (hay hợp lực của các lực) tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm.
I. Lực hướng tâm
2. Coâng thöùc:

Vận dụng định luật II Niutơn hãy viết biểu thức tính độ lớn của lực hướng tâm?
Trong đó: Fht: lực hướng tâm (N)
m: khối lượng (kg)
aht: gia tốc hướng tâm (m/s2)
v: tốc độ dài (m/s)
r: bán kính đường tròn quỹ đạo (m)


3. Ví duï
Lực nào giữ cho vệ tinh nhân tạo có thể bay được vòng quanh trái đất mà không lệch khỏi quỹ đạo?
a) Chuyển động của mặt trăng quanh trái đất:
Lực truyền gia tốc hướng tâm là lực hấp dẫn giữa MặtTrăng và Trái Đất.
R
h
M
VẬN DỤNG
Một vệ tinh nhân tạo chuyển động tròn đều quanh trái đất ở độ cao h, biết bán kính trái đất là R và khối lượng M. Biểu thức nào sau đây cho biết tốc độ dài của vệ tinh.
A
D
B
C
Cả A, B, C
Đ
S
S
S

b) Chuyển ��ng quay của vật trên mặt bàn quay:


Khi đĩa quay có những lực nào tác dụng lên vật? Lực nào gây ra gia tốc hướng tâm?
Lực truyền gia tốc hướng tâm chính là lực ma sát nghỉ.
Khi ôtô chuyển động đến khúc quanh, tại khúc quanh người ta làm mặt đường nghiêng 1 góc để và tạo thành một lực tổng hợp hướng vào tâm làm ôtô chuyển động tròn đều một cách dễ dàng
3. Chuyển động của ôtô ở khúc quanh:
Khi ôtô chuyển động ở khúc quanh, nó chịu tác dụng của những lực nào?

Vậy lực hướng tâm có phải là một loại lực mới khác với ba loại lực đã học không?
Lực hướng tâm không phải là một loại lực mới thêm vào các
loại lực đã biết như lực hấp dẫn, lực ma sát, lực đàn hồi mà chỉ
là hợp lực của các lực đó. Vì hợp lực này gây ra gia tốc hướng
tâm nên gọi là lực hướng tâm.
Lưu ý:
Fmsn
Fmsn < m?2r
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM
1.V� dơ:

Tại sao khi bàn quanh nhanh thì đến một lúc nào đó vật văng ra khỏi bàn?
Fmsn(max) < m2r
II. CHUYỂN ĐỘNG LY TÂM
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM
1. Ví duï

CĐ li tâm của vật trên bàn quay khi tăng tốc độ quay của bàn đến một giá trị mà độ lớn lực ma sát nghỉ nhỏ hơn độ lớn lực hướng tâm cần thiết giữ vật CĐ tròn đều.
II. Chuyển động li tâm
2. ÖÙng duïng
Máy vắt li tâm



M�y l�c li t�m






M�y b�m li t�m
II. CHUYểN ĐộNG LI TÂM
3. ChuyÓn ®éng li t©m cã h¹i
Ôtô trượt khỏi vòng cua khi đi đến chỗ rẽ với tốc độ lớn. Vì vậy, ôtô phải giảm tốc độ.
Bài tập Vận dụng
Bài 1: Một ôtô có khối lượng m chuyển động đều qua một đoạn cầu vượt (coi là cung tròn),có bán kính R, với vận tốc v. Hỏi áp lực của ôtô vào mặt đường tại điểm cao nhất được xác định bằng công thức nào?
N = mg
N = mgtanα
A
B
C
D
A
B
D
Bài tập Vận dụng
Bài 1: Một ôtô có khối lượng m chuyển động đều qua một đoạn cầu vượt (coi là cung tròn),có bán kính R, vớivận tốc v. Hỏi áp lực của ôtô vào mặt đường tại điểm thâp nhất được xác định bằng công thức nào?
N = mg
N = mgtanα
A
B
C
D
A
B
C
D