Bài 14. Lực hướng tâm

Kiểm tra kiến thức xuất phát
Câu 1. Hãy điền từ vào chỗ trống.
Chuyển động tròn đều là chuyển động có quỹ đạo ......... và có ...............trung bình trên mọi ....................là như nhau.
tròn
tốc độ
cung tròn
Kiểm tra kiến thức xuất phát
Câu 2.Chọn câu SAI.
Vectơ gia tốc hướng tâm trong chuyển động tròn đều:
A. luôn hướng vào tâm quỹ đạo.
B. có điểm đặt vào vật chuyển động tròn
C. có độ lớn không đổi: a=v2/r = 2.r
D. có phương và chiều không đổi.

Tại sao đường ô tô ở những đoạn cong thường phải làm nghiêng ?
Vì sao vệ tinh nhân tạo bay được
vòng quanh Trái Đất?
Việc phóng vệ tinh nhân tạo dựa
trên cơ sở khoa học nào?
BÀI 14
Phải kéo dây về phía nào để giữ cho vật chuyển động tròn?
I. LỰC HƯỚNG TÂM
Định nghĩa:

Lực (hay hợp lực của các lực) tác dụng vào một vật chuyển động
tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm

Lực hướng tâm
có đặc điểm gì?
- Đặc điểm: Lực hướng tâm luôn hướng vào tâm quỹ đạo
Lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm?
- Chú ý: Lực hướng tâm không phải là một loại lực mới, mà chỉ là một
trong số các lực đã học. Vì nó gây ra gia tốc hướng tâm nên được gọi
là lực hướng tâm.
Cái gì đã giữ cho vật chuyển động tròn?
I. LỰC HƯỚNG TÂM
Định nghĩa:

Lực (hay hợp lực của các lực) tác dụng vào một vật chuyển động
tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm

2. Công thức
Từ Định luật II Niutơn, hãy tìm công thức tính lực hướng tâm
I. LỰC HƯỚNG TÂM
Định nghĩa
Công thức
Ví dụ
PHIẾU HỌC TẬP
Trong mỗi hiện tượng sau đây, hãy nêu rõ lực nào là lực hướng tâm. Hãy biểu diễn lực đó trên hình vẽ.
TRÁI ĐẤT
VỆ TINH
Lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vệ tinh nhân tạo đóng vai trò là lực hướng tâm
Chuyển động của vật trên bàn quay

Lực ma sát nghỉ
đóng vai trò là lực hướng tâm
Hợp lực của trọng lực
và lực căng của dây đóng
vai trò là lực hướng tâm
Chuyển động của xe ở những đoạn đường cong
Hợp lực của hai lực P, N đóng vai trò lực hướng tâm
II. CHUYỂN ĐỘNG LY TÂM
Fmsn(max) < Fht = m2r
Tại sao, nếu tăng tốc độ góc
của bàn quayđến 1 giá trị
nào đó thì vật lại bị văng ra
khỏi quỹ đạo?
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM
Khái niệm.
Chuyển động li tâm là chuyển động của vật văng ra khỏi quỹ đạo theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo.
Khái niệm
Ứng dụng
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM
Máy vắt li tâm
Khái niệm
Ứng dụng
Tác hại
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM
Hình ảnh mô tả lực li tâm khi
đi vào đoạn đường cong
Center of Gravity: Trọng tâm

Tires become pivot points: lốp trở
thành những điểm chịu lực

Centrifugal force: lực li tâm

Direction of turn: Hướng lái



4 yếu tố tác động đến hiện tượng lật xe:
1. Tốc độ càng cao càng nguy hiểm
2. Bán kính cong của đoạn đường càng nhỏ càng bất lợi
3. Xe càng chất nặng, xếp cao càng nguy hiểm
4. Chiều rộng đế càng hẹp xe càng dễ đổ
CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
Câu 1. Lực nào sau đây có thể là lực hướng tâm?
A. Lực ma sát
B. Lực hấp dẫn
C. Lực đàn hồi
D. Cả ba lực trên
Câu 2. Việc chế tạo trò chơi đu quay dựa trên:
A. chuyển động thẳng đều
B. chuyển động thẳng nhanh dần đều
C. chuyển động thẳng chậm dần đều
D. chuyển động tròn đều
CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
Câu 3. Biểu thức nào sau đây cho phép tính độ lớn của lực hướng tâm:
A. F = mg B. F = mω2r

C. F = k.|Δl| D. F = μ.N
CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
Câu 4. Một vệ tinh có khối lượng m= 600kg đang bay trên quỹ đạo tròn quanh Trái Đất ở độ cao bằng bán kính Trái Đất (h = R). Biết
R = 6400 km và tốc độ dài của vệ tinh v = 5600m/s. Tính độ lớn lực hấp dẫn tác dụng lên vệ tinh.
A. 1740 N B. 1470 N
C. 2940 N D. 2490 N

Bài giải
Tóm tắt
m = 600kg ;
h = R =6400km = 64.105m
v = 5600m/s => Fhd = ?
R
h
r
Lực hấp dẫn giữa Trái Đất
và vệ tinh đóng vai trò
là lực hướng tâm:

CỦNG CỐ - VẬN DỤNG
DẶN DÒ
-Qua bài học, cần nắm được:
1. Định nghĩa, đặc điểm, công thức tính lực hướng tâm.
2. Nhận biết được chuyển động li tâm
-Bài tập về nhà: bài 4,5,6,7/T.82,83 – SGK
-Đọc mục: “Em có biết?” (SGK – T.83)
-Ôn lại các công thức của chuyển động thẳng biến đổi đều và chuyển động rơi tự do; Định luật II Niutơn, hệ tọa độ