Bài 14. Lực hướng tâm

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH

LỚP : 10 A7

GIÁO VIÊN : LÝ THỊ THỦY
Ý TƯỞNG CỦA NIU-TƠN
Vì sao vệ tinh nhân tạo bay được vòng quanh Trái Đất?
Việc phóng vệ tinh nhân tạo dựa trên cơ sở khoa học nào?
A
B
C
Tại sao đường ô tô ở những đoạn cong thường phải làm nghiêng ?
VẤN ĐỀ ĐẶT RA LÀ
Tiết 22 - BÀI 14
LỰC HƯỚNG TÂM

O
1. Định nghĩa
Lực (hay hợp lực của các lực) tác
dụng vào một vật chuyển động tròn
đều và gây ra cho vật gia tốc hướng
tâm gọi là lực hướng tâm.
2. Công thức
Đặc điểm: Lực hướng tâm
luôn hướng vào tâm quỹ đạo
Bài 14: LỰC HƯỚNG TÂM
3. Ví dụ
Trái đất chuyển động tròn đều quanh Mặt Trời thì lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm?
Lực hấp dẫn giữa Trái Đất và Mặt Trời đóng vai trò là lực hướng tâm
2. Công thức
1. Định nghĩa
Bài 14: LỰC HƯỚNG TÂM
Vệ tinh nhân tạo chuyển động tròn đều quanh trái đất
Lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm?
3. Ví dụ
2. Công thức
1. Định nghĩa
R
h
a. Lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vệ tinh nhân tạo đóng vai trò là lực hướng tâm. (Fht = Fhd)
Bài 14: LỰC HƯỚNG TÂM
2. Hệ thức
1. Định nghĩa
3. Ví dụ
Lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm?
a. Fht = Fhd
b. Lực ma sát nghỉ giữa vật và bàn quay đóng vai trò là lực hướng tâm. (Fht = Fmsn)
c. Lực căng dây đóng vai trò là lực hướng tâm.
Bài 14: LỰC HƯỚNG TÂM
2. Hệ thức:
1. Định nghĩa
3. Ví dụ
a. Fht = Fhd
b. Fht = Fmsn
d. Hợp lực của phản lực N và trọng lực P khi xe qua đường cong đóng vai trò là lực hướng tâm.(Fht = P + N)
Tại sao ở những đoạn đường cong mặt đường phải làm nghiêng?
Khi xe chuyển động trên mặt đường nghiêng lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm?
c.
Vệ tinh nhân tạo chuyển động tròn đều quanh trái đất
R
h
Lực nào đã giữ cho vật chuyển động tròn là lực hướng tâm
lực hướng tâm có phải là loại lực mới xuất hiện không
Không mà chỉ là một trong số các lực đã học.
Chú ý: Lực hướng tâm không phải là một loại lực mới,
mà chỉ là một trong số các lực đã học. Vì nó gây ra
gia tốc hướng tâm nên được gọi là lực hướng tâm.
1. Định nghĩa:
3. Ví dụ:
Bài 11: LỰC HƯỚNG TÂM
Nếu bàn quay nhanh dần lên thì vật còn nằm trên bàn nữa hay không? Vì sao?
Vật trượt trên bàn ra xa tâm quay. Vì độ lớn của lực ma sát nghỉ nhỏ hơn độ lớn của lực hướng tâm. Chuyển động này được gọi là chuyển động ly tâm
2. Công thức
4. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM

SGK
1. Định nghĩa
3. Ví dụ
Bài 11: LỰC HƯỚNG TÂM
* Ứng dụng
Máy vắt li tâm.
2. Công thức
4. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM

SGK
1. Định nghĩa
3. Ví dụ
Bài 11: LỰC HƯỚNG TÂM
Xe qua chỗ rẽ mà chạy nhanh quá sẽ bị trượt li tâm dễ gây tai nạn.
* Cần tránh
Để tránh trượt li tâm nên giảm tốc độ khi đi qua đường cong.
2. Công thức
4. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM

SGK
* khi đi qua những đoạn đường cong cần chú ý.
1. Tốc độ càng cao càng nguy hiểm
3. Xe càng chất nặng, xếp cao càng nguy hiểm
2. Bán kính cong của đoạn đường càng nhỏ càng bất lợi
4. Chiều rộng đế càng hẹp xe càng dễ đổ
HÌNH ẢNH VỀ NHỮNG MẶT ĐƯỜNG CONG ĐƯỢC LÀM NGHIÊNG TRONG THỰC TẾ.
Tại sao? khi xây dựng cầu, bao giờ người ta cũng thiết kế cho cầu vồng lên?
Để giảm áp lực lên mặt cầu
Vi?c phĩng v? tinh nh�n t?o c?a Tr�i D?t l� d?a tr�n co s? khoa h?c n�o
* Chuy?n d?ng trịn d?u v� l?c hu?ng t�m .
* D?nh lu?t v?n v?t h?p d?n .
C�u h?i
C?ng c?
Câu 1: Định nghĩa lực hướng tâm
Lực (hợp lực) tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm
Câu 2 Viết biểu thức tính lực hướng tâm
Câu 3: Lực hướng tâm có phải là một loại lực mới như lực hấp dẫn, ma sát hay fđàn hồi không?
Giảm tốc độ xe khi đi qua đường cong
Câu 4: Để tránh trượt li tâm khi lái xe qua đường cong ta làm như thế nào
Lực hướng tâm không phải là một loại lực mới như lực hấp dẫn, lực hướng tâm có thể là một lực hoặc hợp lực của các lực chúng ta đã học
Câu 2. Biểu thức nào sau đây cho phép tính độ lớn của lực hướng tâm:
A. F = mg B. F = mω2r
C. F = k.|Δl| D. F = μ.N
Câu 1. Lực nào sau đây có thể là lực hướng tâm?
A. Lực ma sát C. Lực đàn hồi
B. Lực hấp dẫn D. Cả ba lực trên


Củng cố
Câu 3. Một viên đá có khối lượng 0,4 kg, được buộc vào đầu một sợi dây rồi quay dây trong mặt phẳng thẳng đứng. Hòn đá chuyển động trên đường tròn bán kính 0,5 m với tốc độ góc không đổi 8 rad/s.
Tính gia tốc hướng tâm của hòn đá? Tính lực hướng tâm tác dụng lên hòn đá?


VẬN DỤNG
Câu 4: Trong môn quay tạ, một vận động viên quay dây sao cho cả dây và chuyển động gần như tròn đều trong mặt phẳng nằm ngang. Muốn tạ chuyển động trên đường tròn bán kính 2,0 m với tốc độ dài 2,0 m/s thì người ấy phải giữ dây với một lực bằng 10 N. Hỏi khối lượng của tạ bằng bao nhiêu?
VẬN DỤNG
Tìm vận tốc của vệ tinh nhân tạo chuyển động tròn đều quanh Trái Đất? (Biết vệ tinh nhân tạo được phóng ở gần mặt đất và lấy g = 9,8 m/s2, bán kính Trái Đất R = 6,4.106 m).
VẬN DỤNG
Tóm tắt:
h << R
g = 9,8 m/s2
R = 6,4.106 m
Tìm:
v = ?
Giải:
Khi vệ tinh chuyển động tròn đều quanh Trái Đất, lực hấp dẫn của Trái Đất đóng vai trò là lực hướng tâm
Vì vệ tinh nhân tạo được phóng ở gần mặt đất nên h << R
Mà:
Đây là vận tốc vũ trụ cấp I
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH