Bài 14 Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM
TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
1
I. Enzim
? Enzim là gì?
2
Là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong các tế bào sống.
Làm tăng tốc độ của phản ứng.
Không bị biến đổi sau phản ứng.
1. Cấu trúc
? Enzim có bản chất là gì?
3
Bản chất của enzim là protein hoặc protein kết hợp với các chất khác
? Cấu trúc của enzim có đặc điểm gì giúp enzim có thể xúc tác được cho các phản ứng?
Trong phân tử enzim có vùng cấu trúc không gian đặc biệt chuyên liên kết với cơ chất được gọi là trung tâm hoạt động.
? Trung tâm hoạt động là gì? Có cấu hình như thế nào? Có vai trò gì?
Trung tâm hoạt động là một chỗ lõm hay khe nhỏ trên bề mặt enzim. Cấu hình không gian của trung tâm hoạt động tương thích với cấu hình không gian của cơ chất. Các cơ chất liên kết tạm thời với enzim ở trung tâm hoạt động và nhờ đó mà phản ứng được xúc tác.
‹#›
2.Cơ chế tác động
Enzim kết hợp với cơ chất tại trung tâm hoạt động tạo nên phức hợp enzim-cơ chất.
Bằng nhiều cách khác nhau, enzim tương tác với cơ chất để tạo ra sản phẩm.
5
? Tại sao mỗi enzim thường chỉ xúc tác cho một phản ứng?
Liên kết enzim-cơ chất mang tính đặc thù, vì thế mỗi enzim thường chỉ xúc tác cho một phản ứng.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
Hoạt tính của enzim được xác định bằng lượng sản phẩm được tạo thành từ một lượng cơ chất trên một đơn vị thời gian.
6
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
Nhiệt độ
Độ pH
Nồng độ cơ chất
Chất ức chế hoặc hoạt hóa enzim
Nồng độ enzim
? Các yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim là gì?
? Hoạt tính enzim là gì?
7
II. Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất
? Enzim có vai trò gì trong quá trình chuyển hóa vật chất?
8
Enzim làm tăng tốc độ phản ứng. Nếu không có enzim thì các hoạt động sống không thể duy trì được do tốc độ phản ứng sinh hóa xảy ra quá chậm.
? Tế bào tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất để thích ứng với môi trường bằng cách nào?
Tế bào tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất bằng cách sử dụng các chất ức chế hoặc hoạt hóa enzim.
? Ức chế ngược là gì?
Ức chế ngược là kiểu điều hòa trong đó sản phẩm của con đường chuyển hóa quay lại tác động như một chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng ở đầu của con đường chuyển hóa.
9
? Bệnh rối loạn chuyển hóa là gì?
10
Khi enzim không được tổng hợp hoặc tổng hợp quá ít hay bị bất hoạt thì không những sản phẩm không được tạo ra mà cơ cất của enzim đó cũng sẽ bị tích lũy lạ gây độc cho tế bào hoặc chuyển hóa theo con đường phụ thành chất độc gây nên các triệu chứng bệnh lý, ở người gọi là bệnh rối loạn chuyển hóa
11
Hình 14.2: Sơ đồ minh họa sự điều hòa quá trình chuyển hóa bằng ức chế ngược.
12
Sơ đồ mô tả các con đường chuyển hóa giả định.
Mũi tên đứt quãng chỉ sự ức chế ngược.
Nếu chất G và F dư thừa trong tế bào thì nồng độ chất nào sẽ tăng một cách bất thường?
Củng cố
Enzim là gì?
13
Cấu trúc của enzim có gì đặc biệt?
Cơ chế tác động của enzim
Hoạt tính của enzim có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố nào?
Tế bào tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất bằng cách nào?
Dặn dò
Tìm ví dụ của bệnh rối loạn tiêu hóa
Trả lời câu hỏi số 3/59 SGK
Học bài 14
Xem trước bài 15
14