Bài 14. Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ GIÁO
CHÀO CÁC EM HỌC SINH LỚP 10A5
Giáo viên dạy: NGUYỄN THỊ HÀ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Nhiệt năng
A-
Quang năng
D-
Điện năng
B-
Trong tế bào, dạng năng lượng nào sau đây đóng vai trò chủ yếu:
Câu 1:
Hãy chọn đáp án đúng trong các câu sau:
Hoá năng
C-
C-
Ađênin, đường ribôzơ, 3 nhóm phốt phát
A-
Ađênôzin, đường đêôxiribôzơ, 3 nhóm phốt phát
D-
Ađênôzin, đường ribôzơ, 3 nhóm phốt phát
B-
ATP được cấu tạo từ 3 thành phần:
Câu 2:
Ađênin, đường đêôxiribôzơ, 3 nhóm phốt phát
C-
A-
Phân tử đường ribô
A-
Ađênôzin
D-
Cả 3 nhóm phôt phát
B-
Năng lượng ATP được tích luỹ ở:
Câu 3:
Ađênin
C-
B-
Từ hoá năng sang quang năng
A-
Từ thế năng sang động năng
D-
Từ hoá năng sang nhiệt năng
B-
Quang hợp tạo chất đường, cây xanh đã thực hiện quá trình chuyển hoá năng lượng nào sau đây:
Câu 4:
Từ quang năng sang hoá năng
C-
C-
Chuyển hoá vật chất gồm những quá trình nào:
Câu 5:
Đồng hoá
A-
A và B đúng
D-
Dị hoá
B-
Tổng hợp và phân giải ATP
C-
D-
Câu 1
Câu 2
Câu 3
Câu 4
C
A
B
C
Câu 5
D
Bài 14
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM
TRONG CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
NỘI DUNG:
Enzim
. Khái niệm
Cấu trúc
Cơ chế tác động của enzim
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
II. Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất
Khi nhai cơm kĩ em thấy có vị gì? Tại sao
Tinh bột
Amilaza
Đường
* Khái niệm
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
- Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp từ tế bào sống. Enzim làm tăng tốc độ của phản ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.
Enzim là gì?
I- Enzim
1. Cấu trúc
Enzim amilaza
Prôtêin
Cơ chất
Trung tâm hoạt động
1
2
3
Nghiên cứu mục 1) trang 57 SGK Điền chú thích: 1, 2, 3

Thành phần là prôtêin hoặc prôtêin kết hợp với chất khác: Vitamin, Cu, Mg, Fe,…
- Enzim có vùng trung tâm hoạt động (TTHĐ)
Nêu cấu trúc của enzim?
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Enzim
Trung tâm hoạt động
Cơ chất
- Nêu đặc điểm TTHĐ ?
Thành phần là prôtêin hoặc prôtêin kết hợp với chất khác: Vitamin, Cu, Mg, Fe,…
- Enzim có vùng trung tâm hoạt động (TTHĐ)
+ Là chỗ lõm xuống hay một khe nhỏ trên bề mặt của enzim để liên kết với cơ chất.
+ Cấu hình không gian của TTHĐ tương thích với cấu hình của cơ chất
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Enzim
1/ Cấu trúc
2. Cơ chế tác động
Quan sát sơ đồ: - Xác định tên
Cơ chất:
Enzim:
Sản phẩm:
Saccarôzơ
Saccaraza
Glucôzơ và fructôzơ
VD: Sơ đồ mô tả cơ chế tác động của enzim Saccaraza
- Nêu cơ chế tác động của enzim Saccaraza ?
Saccaraza + Saccarôzơ
(Saccaraza – Saccarôzơ)
Glucôzơ + fructôzơ + Saccaraza

TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Enzim
1. Cấu trúc
2. Cơ chế tác động
E + S
Enzim Cơ chất
E – S
Phức hợp
SP + E
Sản phẩm Enzim
I. Enzim
Enzim
Cơ chất
Sản phẩm
Enzim
Phức hợp enzim -Cơ chất
Tương tác
- Nêu cơ chế tác động của enzim ?
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
EnzimA
Enzim B
S1
S2
S4
S3
Phức hợp E - S
Enzim
1. Cấu trúc
Mặt cấu trúc nào khiến cho mỗi enzim chỉ xúc tác cho một phản ứng?
- Mỗi enzim có một trung tâm hoạt động đặc thù tương thích với cấu hình không gian của một cơ chất đặc trưng
2. Cơ chế tác động
E + S
Enzim Cơ chất
E – S
Phức hợp
Tương tác
SP + E
Sản phẩm Enzim
I- Enzim
1. Cấu trúc
2. Cơ chế tác động
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim.
Nghiên cứu SGK cho biết cách xác định hoạt tính của enzim ?
- Một số yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
Có những nhân tố nào có thể ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim ?
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
+ Nhiệt độ
+ Độ pH
+ Nồng độ cơ chất
+ Nồng độ enzim
+ Chất ức chế hoặc hoạt hoá
Ảnh hưởng của nhiệt độ
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I- Enzim
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim.
+ Nhiệt độ: Mỗi enzim có một t0 tối ưu.Khi nhiệt độ tăng đến nhiệt độ tối ưu hoạt tính enzim tăng đến tối đa. Nhiệt độ tăng thêm thì hoạt tính enzim giảm
Ảnh hưởng của pH
+ Độ pH: Mỗi enzim có một độ pH thích hợp. Khi pH tăng đến pH tối ưu hoạt tính enzim tăng đến tối đa. pH tăng thêm thì hoạt tính enzim giảm.
+ Nồng độ cơ chất:Nồng độ cơ chất tăng hoạt tính enzim tăng đến giới hạn tối đa thì nồng độ cơ chất tăng thêm nữa thì hoạt tính enzim cũng không tăng.
+ Nồng độ enzim: Với lượng cơ chất xác định nồng độ enzim càng tăng thì hoạt tính enzim càng tăng
+ Chất ức chế hoặc hoạt hoá: Một số chất hoá học liên kết với enzim có thể ức chế hoạt động enzim hoặc làm tăng hoạt tính enzim.
Ảnh hưởng của nồng độ cơ chất
Ảnh hưởng của nồng độ enzim
A
B
C
D
P
Enzim a
Enzim b
Enzim c
Enzim d
x
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I- Enzim
II- Vai trò của enzim trong quá trình chuyển hoá vật chất
- Enzim có vai trò xúc tác làm tăng tốc độ các phản ứng sinh hoá trong tế bào.
- Tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất theo hướng tăng cường hay ức chế
100 g tinh bột
HCl
7200 giây, t0 = 1000C
E. Amilaza
2 giây, t0 = 370C
Glucôzơ
Glucôzơ
Ức chế ngược: là kiểu điều hòa trong đó sản phẩm của con đường chuyển hóa quay lại tác động như một chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng đầu của con đường chuyển hóa.
H
D
G
A
B
C
E
F
- Quan sát sơ đồ mô tả chuyển hoá giả định, trong đó mũi tên nét đứt chỉ sự ức chế ngược. Nếu chất G và F dư thừa trong tế bào thì nồng độ chất nào sẽ tăng bất thường ? (SGK Trang 59)
- Nếu chất F và G dư thừa trong tế bào thì chúng sẽ ức chế phản ứng phía trước làm dư thừa chất C trong tế bào.
- Do C bị dư thừa sẽ ức chế enzim chuyển hoá chất A thành B nên chất A sẽ được tích lại trong tế bào.
- Chất A dư thừa chuyển hoá thành chất H làm tăng chất H trong tế bào và gây hại cho tế bào.
Bệnh phêninkêto niệu (PKU): thiếu enzym chuyển hóa phenylalanin thành tirozin dẫn đến dư thừa trong máu gây tổn hại não
Gout là một bệnh rối loạn về chuyển hóa liên quan đến việc tăng sản xuất hoặc giảm đào thải chất acid uric trong cơ thể.


Một số bệnh do rối loạn chuyển hóa
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
- Tại sao một số người khi tiêm một loại thuốc kháng sinh lại có thể chết ngay lập tức vì bị sốc phản vệ nếu không thử thuốc trước?
(vì những người này không có hoặc không đủ lượng enzim phân giải thuốc)
- Tại sao một số người không ăn được cua ghẹ, nếu ăn sẽ bị dị ứng?
(cơ thể người đó không có enzim phân giải prôtêin của cua, ghẹ nên không tiêu hoá được)
BẢI TẬP VỀ NHÀ
CHUẨN BỊ THỰC HÀNH BÀI SAU
- Mỗi nhóm mang nguyên liệu: 4 củ khoai tây sống, 4 củ khoai tây đã luộc chín.
- Dứa tươi (Không quá xanh hoặc quá chín): 2 quả
- Gan gà tươi : 2 buồng gan gà
Nhóm 1 và 3
Nhóm 2 và 4
- Trả lời câu hỏi và làm bài tập cuối bài
- Đọc mục “Em có biết”
- Các nhóm nghiên cứu trước cách tiến hành thí nghiệm.
Yêu cầu
- Cách viết tường trình thí nghiệm
- Tại sao khi ăn thịt bò khô với nộm đu đủ thì lại dễ tiêu hoá hơn là khi ăn thịt bò khô riêng ?
- Tại sao nhiều loài côn trùng lại có thể kháng thuốc trừ sâu ?
-Tại sao có người không ăn được cua ghẹ?
TRONG TIẾT HỌC HÔM NAY
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN SỰ CÓ
MẶT CỦA THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH
- Phân tích VD cho biết Enzim (amilaza) và chất xúc tác vô cơ (HCl) khác nhau ở điểm nào ?
- Chất xúc tác
- Enzim và chất xúc tác vô cơ
Khác nhau
- Xúc tác cho các phản ứng sinh hoá trong tế bào với tốc độ nhanh hơn (thời gian ngắn hơn)
Enzim:
- Cần thời gian lâu hơn
Chất xúc tác vô cơ:
- Là chất điều khiển tốc độ các phản ứng hoá học nhưng không ảnh hưởng đến sản phẩm cuối cùng của phản ứng, không bị tiêu hao trong quá trình phản ứng.
VD:
- Trong điều kiện nhiệt độ bình thường của cơ thể.
- Điều kiện nhiệt độ cao