Bài 14. Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất

Tại sao các em bé lại ngậm cơm khi ăn?
Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Tại sao cơ thể người có thể tiêu hóa được tinh bột nhưng lại không thể tiêu hóa được Xenlulôzơ
I. ENZIM
Là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong tế bào sống.
Enzim làm tăng tốc độ phản ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.

Enzim là gì?
Tên cơ chất Tên enzim tác động
Xenlulôzơ  Xenlulaza
Tinh bột (amidon)  Amilaza
Prôtêin  Prôtêaza
Lipit  Lipaza
I. ENZIM
1. Cấu trúc
I. ENZIM
I. ENZIM
2. Cấu trúc:
Enzim
Trung tâm hoạt động
Cơ chất
1. Cấu trúc
Thành phần hóa học của enzim: là prôtêin hoặc prôtêin với chất khác không phải prôtêin
Trung tâm hoạt động:
+ Là chỗ lõm xuống hay một khe nhỏ ở trên bề mặt của enzim để kết hợp với cơ chất.
+ Cấu hình không gian của enzim tương ứng (liên kết đặc hiệu) với cấu hình của cơ chất.
I. ENZIM
2. Cơ chế tác động của enzim
I. ENZIM
Quan sát hình 14.1, nghiên cứu SGK, trình bày cơ chế tác động của enzim?
Phân giải
Tổng hợp
2. Cơ chế tác động của enzim
I. ENZIM
Bước 1: Enzim kết hợp với cơ chất tại trung tâm hoạt động tạo phức hợp Enzim – Cơ chất.
E + S  E - S
Bước 2: Enzim biến đổi cơ tạo chất trung gian.
E - S  E - P
Bước 3: Giải phóng enzim và sản phẩm.
E - P  E + P
a. Nhiệt độ
Đồ thị biểu diễn ảnh hưởng của nhiệt độ tới hoạt tính của Enzim
10
20
30
40
50
60
70
80
90
to
Ở người
Ở VK suối nước nóng
Hoạt tính của Enzim
I. ENZIM
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính enzim
+ Nhiệt độ: mỗi loài khác nhau có một giới hạn nhiệt độ, khi nhiệt độ tăng đến nhiệt độ tối ưu hoạt tính enzim tăng đến tối đa làm cho tốc độ phản ứng xảy ra nhanh nhất
10
b. pH
Đồ thị biểu diễn ảnh hưởng của độ pH đến hoạt tính của Enzim
1
2
3
4
5
6
7
8
9
pH
Pepsin ( Dạ dày)
Tripsin ( Tuỵ)
Hoạt tính của enzim
I. ENZIM
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính enzim
+ Mỗi Enzim có một độ pH thích hợp.
+ Khi pH tăng đến pH tối ưu hoạt tính enzim tăng đến tối đa. pH tăng thêm thì hoạt tính enzim giảm.
c. Nồng độ cơ chất
I. ENZIM
3.Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính enzim
+ Nồng độ cơ chất tăng hoạt tính enzim tăng đến giới hạn tối đa thì nồng độ cơ chất tăng thêm nữa thì hoạt tính enzim cũng không tăng.
1
Enzim liên kết với
cơ chất bình thường
I. ENZIM
3.Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính enzim
2

Enzim không liên kết
được với cơ chất
+ Chất ức chế liên kết với enzim làm biến đổi cấu hình của enzim làm cho enzim không thể liên kết với cơ chất.
+ Chất hoạt hóa liên kết với enzim làm tăng hoạt tính enzim
d. Chất ức chế, chất hoạt hóa
Enzim làm giảm năng lượng hoạt hóa của các chất tham gia phản ứng, do đó làm tăng tốc độ phản ứng.
Tế bào điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất bằng cách điều chỉnh hoạt tính của enzim thông qua chất ức chế hoặc chất hoạt hóa.
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ
TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ
TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
A
B
C
D
P
Enzim a
Enzim b
Enzim c
Enzim d
x
- Ức chế ngược là kiểu điều hòa trong đó sản phẩm của con đường chuyển hóa quay lại tác động như một chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng ở đầu của con đường chuyển hóa.
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ
TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Nếu nồng độ chất G và F
dư thừa trong tế bào thì nồng độ chất nào
tăng lên một cách bất thường?
Goutt là một bệnh tăng acid uric huyết thanh, biểu hiện đau khớp cấp.
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ
TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Bệnh phêninkêto niệu (PKU): thiếu enzym chuyển hóa phenylalanin dẫn đến dư thừa trong máu gây tổn hại não
ỨNG DỤNG
Câu 1: Tại sao một số người không uống được sữa?
Câu 2: Tại sao khi sản xuất bột giặt nhà sản xuất lại cho thêm nhiều loại enzim?
Câu 3: Tại sao khi ăn thịt bò khô với nộm đu đủ thì dễ ăn hơn và ngon hơn?
Câu 4: Tại sao một số sâu bọ lại có khả năng kháng thuốc trừ sâu?
Câu 5: Tại sao một số người khi tiêm kháng sinh xong bị sốc thuốc và chết?
Câu 6: Tại sao có người không ăn được cua ghẹ?
Câu 7: Cấu tạo của tế bào nhân thực phù hợp với hoạt động của enzim như thế nào?
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!