Bài 14. Cụm động từ

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nêu đặc điểm của động từ?
Câu 2: Đặt một câu có động từ?
ĐÁP ÁN
Câu 1:
Động từ là những từ chỉ hành động,trạng thái của sự vật.
Động từ thường kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, chớ, đừng... để tạo thành cụm động từ.
Chức vụ điển hình trong câu của động từ là vị ngữ.Khi làm chủ ngữ, động từ mất khả năng kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, chớ, đừng...
Câu 2: Đặt câu có động từ:
- Các bạn học sinh lớp 6 học rất chăm chỉ
TI?NG VI?T 6
Tiết 61:
CỤM ĐỘNG TỪ
Ví dụ a: Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan

cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.



I- Cụm động từ là gì?


Các từ, cụm từ màu đỏ bổ sung ý nghĩa cho từ nào ?
Từ “đi” và từ “ra” thuộc từ loại nào?
Em hãy cho biết cụm động từ là gì?
Ví dụ a: Viên quan ấy đi , đến đâu quan
.

Kết luận: Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm,tạo thành cụm động từ mới trọn nghĩa..

đã
nhiều nơi
cũng
những câu đố oái oăm để hỏi mọi người
Thử lược bỏ các từ, cụm từ màu đỏ rồi cho biết: nội dung câu văn thay đổi thế nào ?
Từ đó nhận xét về vai trò của các từ, cụm từ màu đỏ ấy với động từ đi, ra ?
I- Cụm động từ là gì?
ra
Kết luận: Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một động từ
So sánh về cấu tạo và ý nghĩa của động từ “đi” và cụm động từ “đã đi nhiều nơi”?
Qua đó em rút ra kết luận gì về ý nghĩa,cấu tạo và hoạt động của cụm động từ trong câu?





I- Cụm động từ là gì?
Tôi đi.
C
V
Tôi đã đi nhiều nơi.
C
V
Ví dụ b:
Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm,tạo thành cụm động từ mới trọn nghĩa.
Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ,nhưng hoạt động trong câu giống như một động từ.
GHI NHỚ I:


I- Cụm động từ là gì?


THẢO LUẬN NHÓM
Tìm và chép các cụm động từ trong những câu ở bài tập 1 (phần a, b trang 148 + 149):

II/ Cấu tạo của cụm động từ

Nhắc lại: cấu tạo cụm danh từ gồm mấy phần ? Là những phần nào?
Qua phần chuẩn bị bài ở nhà, em thấy cấu tạo của cụm động từ có giống và khác với cấu tạo của cụm danh từ ?
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
đã
cũng
đi
ra
nhiều nơi
những câu đố oái oăm để hỏi mọi người
Cụm động từ có cấu tạo mấy phần? Là những phần nào ?
Thử điền các cụm động từ ở ví dụ trên vào mô hình cụm ?
Kết luận:
Mô hình
cụm động từ:
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
đùa nghịch
yêu thương
ở sau nhà
Mị Nương hết mực
làm
không
đi
hãy
bánh
* Phụ ngữ trước bổ sung ý * Phụ ngữ sau bổ sung ý
nghĩa cho động từ về nghĩa cho động từ về:
Thời gian: - Nơi chốn:
Sự tiếp diễn tương tự: - Đối tượng:
Sự phủ định: - Mục đích:
Sự khuyến khích:
còn


II/Cấu tạo của cụm động từ

* Trong cụm động từ:
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho động từ các ý nghĩa: quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự; sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động; sự khẳng định hoặc phủ định hành động… (có thể vắng)
Phần trung tâm: động từ.
Các phụ ngữ ở phần sau bổ sung cho động từ các chi tiết về đối tượng, hướng, địa điểm, thời gian, mục đích, nguyên nhân, phương tiện và cách thức hành động,…( Có thể vắng)
GHI NHỚ II:
Mô hình
cụm động từ:
I. Cụm động từ là gì ?
II. Cấu tạo của cụm động từ
Nội dung bài học:
Bài học hôm nay, chúng ta cần ghi nhớ những nội dung nào ?
Bài tập 1,2: Chép các cụm động từ ở bài tập 1a,b
(sgk- 148, 149) vào mô hình cụm động từ.
III- Luyện tập
Bài tập 3 - 148
a. Ý nghĩa các phụ ngữ in đậm?

b. Sự khác nhau về nghĩa của hai từ đó?

c. Tác dụng của việc dùng phụ ngữ này trong đoạn văn?
chưa, không
đều có ý nghĩa phủ định

chưa
phủ định tương đối

không
phủ định tuyệt đối
sự thông minh, nhanh trí của em bé
Truyện “Treo biển” phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét kĩ khi nghe những ý kiến khác.
Bài 4: Viết một câu trình bày ý nghĩa truyện
“Treo biển”. Chỉ ra các cụm động từ
trong câu văn đó.
Ở ĐÂY CÓ BÁN
CÁ TƯƠI
Bài tập bổ sung:
1. Hãy phát triển các động từ sau thành cụm động từ:
viết
cười
chạy
nói
2. Hãy đặt ba câu trong đó có sử dụng cụm động từ? Phân tích cấu tạo của những cụm động từ đó
Nắm kiến thức lý thuyết
Hoàn thành bài tập 4 trong SGK – 149. Viết một câu văn có cụm động từ làm chủ ngữ?
Ôn tập kiến thức chuẩn bị thi hết học kì I
Hướng dẫn học tập:
KÍNH CHÚC SỨC KHOẺ
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM !
III- Luyện tập
Bài tập 1: Nhận định nào sau đây không đúng về cụm động từ:
a/ Hoạt động trong câu như một động từ;
b/ Hoạt động trong câu khác với động từ;
c/ Do động từ và một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành;
d/ Có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn động từ.
“Tôi là sợi rác
Bị vứt ra đường
Chẳng chút xót thương
Hết mưa rồi nắng
.........................
Tôi mong vĩnh viễn
Chẳng còn những ngày
Bị những bàn tay
Ném không đúng chỗ
(Sợi rác tâm tình-Nguyễn thị Hải Yến)
“Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng.”
(Lượm-Tố Hữu)