Bài 14. Cụm động từ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô
về dự giờ hội giảng môn Ngữ văn
Ki?m tra b�i cu
Thi nhanh mắt, nhanh tay
Trong đoạn phim sau có những hoạt động nào? Hãy gọi tên các hoạt động đó?
TomAndJerry_01.wmv
Đáp án
Chạy
Đuổi
nhảy
chui
đập
đóng
chém
rơi
cưa
đổ
Ví dụ
Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan

cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.
( Em bé thông minh )
Thời gian
Nơi chốn
sự tiếp diễn tương tự
Đối tượng, mục đích
Câu hỏi: các từ: đi, ra trong ví dụ thuộc từ loại nào đã học?
Câu hỏi: Những từ, cụm từ viết màu đỏ bổ sung ý nghĩa gì cho động từ?
Câu hỏi: Đọc tên các cụm động từ trong ví dụ ?
đã đi nhìêu nơi
Các tổ hợp:
cũng ra những câu đố oái oăm
để hỏi mọi người
= Cụm động từ
Câu hỏi:
Thế nào là cụm động từ?
Kết luận: Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
Ví dụ:Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan
cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.
(Em bé thông minh)
Thời gian
Nơi chốn
Tiếp diễn tương tự
Đối tượng, mục đích
Câu hỏi: Thử lược bỏ các từ, cụm từ màu đỏ rồi cho biết: nội dung câu văn thay đổi thế nào? Từ đó nhận xét về vai trò của các phụ ngữ của động từ trong câu?
Viên quan đi, đến đâu quan ra. -> Câu văn không thể hiểu được.
* Động từ đi, ra trong câu văn này phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm mới trọn nghĩa.

Câu hỏi: Từ kết luận trên, so sánh ý nghĩa của cụm động từ với động từ? Cấu tạo của cụm động từ so với động từ?
* Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ.
Câu hỏi: Có ý kiến cho rằng: hoạt động của cụm động từ trong câu giống như động từ, ý kiến của em thế nào? Hãy chứng minh bằng việc phân tích các ví dụ sau:
1- Bạn Lan đang học tiếng Anh.

2- Học tiếng Anh là một sở thích của bạn Lan.
CN
VN
CN
VN
CĐT= VN
CĐT= CN
Kết luận:Hoạt động ngữ pháp của cụm động từ trong câu: Hoạt động trong câu giống như một động từ ( làm vị ngữ, có thể làm chủ ngữ. Khi cụm động từ làm chủ ngữ thì mất khả năng kèm theo các phụ ngữ trước)
Câu hỏi: Từ những phân tích trên, hãy kết luận: thế nào là cụm động từ? Ý nghĩa ,cấu tạo và hoạt động ngữ pháp của cụm động từ so với một động từ?
* Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm, tạo thành cụm động từ mới trọn nghĩa.
* Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một động từ.
Ghi nhớ
Nhắc lại cấu tạo cụm danh từ?
Câu hỏi
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
Thử điền các cụm động từ ở ví dụ trên vào mô hình cụm?
đã
cũng
đi
ra
nhiều nơi
những câu đố oái oăm để hỏi mọi người
Làm nhanh
1, Điền các cụm động từ sau vào mô hình cụm?
- cũng còn đang chưa tìm được ngay câu trả lời
đừng cắn ta
- nên học chăm chỉ
2, Người ta nói rằng: những phụ ngữ trước của động từ ngoài việc bổ sung ý nghĩa cho động từ về thời gian, sự tiếp diễn tượng tự ( VD trên), còn bổ sung ý nghĩa cho động từ về: sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động; sự khẳng định hoặc phủ định hành động… , còn phụ ngữ sau bổ sung ý nghĩa cho động từ về: đối tượng, hướng, địa điểm, thời gian, mục đích, nguyên nhân, phương tiện và cách thức hành động, em hãy chỉ rõ ý nghĩa đó trong các cụm vừa điền?
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
đã
cũng
đi
ra
nhiều nơi
những câu đố oái oăm
tìm
đừng
cắn
ta,
nên
học
chăm chỉ
+ Thời gian:
đang,
+ Sự tiếp diễn tương tự:
+ Sự phủ định:
+ Sự ngăn cản:
+ Sự khuyến khích:
chưa
Phụ ngữ trước bổ sung
ý nghĩa cho động từ về :
cũng,
Phụ ngữ sau bổ sung
ý nghĩa cho động từ về :
+ Nơi chốn:
Slide 12
+ Đối tượng:
để hỏi mọi người
những câu đố oái
oăm,
câu trả lời
được,
ngay,
+ Kết quả:
+Cách thức:
+ Mục đích:
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
đã
cũng
đi
ra
nhiều nơi
những câu đố oái oăm
tìm
đừng
cắn
ta,
nên
học
chăm chỉ
+ Thời gian:
đang,
+ Sự tiếp diễn tương tự:
+ Sự phủ định:
+ Sự ngăn cản:
+ Sự khuyến khích:
chưa
Phụ ngữ trước bổ sung
ý nghĩa cho động từ về :
cũng,
Phụ ngữ sau bổ sung
ý nghĩa cho động từ về :
+ Nơi chốn:
Slide 12
+ Đối tượng:
để hỏi mọi người
những câu đố oái
oăm,
câu trả lời
được,
ngay,
+ Kết quả:
+Cách thức:
+ Mục đích:
Câu hỏi
Từ những phân tích trên, hãy kết luận:
Cụm động từ gồm mấy phần? Là những phần nào?
2. Ý nghĩa từng phần?
3. Phần nào có thể vắng, phần nào không thể vắng trong cụm đông từ?
Trả lời

* Mô hình cụm động từ:

* Trong cụm động từ:
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho động từ các ý nghĩa: quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự; sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động; sự khẳng định hoặc phủ định hành động… ( có thể vắng)
Các phụ ngữ ở phần sau bổ sung cho động từ các chi tiết về đối tượng, hướng, địa điểm, thời gian, mục đích, nguyên nhân, phương tiện và cách thức hành động,…( Có thể vắng)
Slide 13
Bài tập 1 + 2 ( 148+149)
Tìm các cụm động từ trong những câu sau rồi điền vào mô hình cụm?
a. Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.
b. Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
c. Cuối cùng, triều đình đành tìm cách giữ sứ thầ ở công quán đẻ có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.
Slide 14
Trò chơi:
Nghe hát, tìm cụm động từ