Bài 14. Con hổ có nghĩa

Con hổ có nghĩa
(Vu Trinh -Truyện trung đại)
Hướng dẫn đọc thêm
1. Truy?n trung d?i l� gỡ?
- Thời gian: Th? k? X- th? k? XIX.
- Thể loại: Van xuụi ch? Hỏn.
- Nhân vật ( con người , con vật) :
Miờu t? ch? y?u qua ngụn ng? tr?c ti?p c?a
ngu?i k? .
- Cốt truyện: Don gi?n.
- Nội dung: Thu?ng mang tớnh giỏo hu?n.
- Sự việc: Theo trỡnh t? th?i gian.
- Thể loại: V?a cú lo?i truy?n hu c?u, v?a cú lo?i truy?n g?n v?i kớ, v?i s?.

Tự lµ Duy Chu, hiÖu lµ Nguyªn Hanh Lan Tr× Ng­ Gi¶.
Quª: trÊn Kinh B¾c (nay lµ tØnh B¾c Ninh)
¤ng ®ç h­¬ng cèng n¨m 17 tuæi, lµm quan vào cuèi thêi Lª, ®Çu thêi NguyÔn
Nêu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ Vũ Trinh?
* Xuất xứ của truyện
- Tập truyện truyền kì, viết bằng chữ Hán, gồm 45 truyện với đề tài:
+ Giáo dục, thi cử.
+Báo ứng luân hồi...
- Phần lớn được sáng tác trên cơ sở những truyền thuyết lưu hành trong nhân dân đương thời.
Truyện "Con hổ thứ nhất" thuộc ki?u van b?n gì? Có mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn?
Hai cõu chuy?n
- Cõu chuy?n th? nh?t: con hổ với bà đỡ Trần.
- Cõu chuy?n th? hai: con hổ với bác tiều mỗ
Tóm tắt truyện:
Câu chuyện thứ nhất: Hổ cái đau đẻ, hổ đực đi tìm bà đỡ Trần ở huyện Đông Triều. Bà đỡ đã cho hổ cái uống thuốc, xoa bóp bụng và giúp hổ đẻ được. Hổ đực mừng rỡ và đền ơn bà một cục bạc.
Câu chuyện thứ hai: Bác tiều mỗ ở huyện Lạng Giang đang bổ củi ở sườn núi thấy một con hổ bị hóc xương bèn giúp hổ lấy xương ra. Để tạ ơn, hổ đền ơn bác cả khi sống và khi chết.
Kết cấu
Thảo luận nhóm
Hai câu chuyện có gì giống nhau về sự việc khởi đầu, sự việc phát triển, sự việc kết thúc ?
2. Tại sao lại ghép hai câu chuyện vào một văn bản?
Hổ gặp nạn
Người cứu hổ
Hổ đền ơn
Ân nghĩa
Chủ đề
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Hết giờ
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
Hổ đã gặp ph?i tỡnh hu?ng gỡ ? Hổ đã làm gì để giải quyết tỡnh hu?ng dú ?
* Con hổ:
Tỡnh hu?ng : H? cái dau d? - Hành động:
+ Gõ cửa, lao tới cõng , chạy như bay, rẽ lối.
+ Cầm tay , đào bạc tặng, cỳi d?u , vẫy đuôi tiễn biệt , g?m lờn .
Nhận xét về hành động trờn của hổ đực?
Trước hành động và cử chỉ của hổ, bà đỡ Trần đã có thái độ và hành động ra sao?
Nhận xét về thái độ và hành động của bà đỡ Trần?
Quan sát bức tranh và cho biết bức tranh nói đến sự việc nào trong truyện? Kể lại sự việc đó?
Để xây dựng thành công diễn biến câu chuyện giữa con hổ và bà đỡ Trần tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ?
* Nghệ thuật: Nhân hóa
- Diễn biến cốt truyện sinh động , có tính hư cấu .
- Diễn tả đời sống nội tâm và hành động của con hổ như con người .
Hổ trán tr?ng đã gặp phải tỡnh hu?ng gỡ ? Ai dó giỳp h? thoỏt kh?i tỡnh hu?ng dú ?
* Con hổ: bị hóc xương, đau đớn, vật vã ? tính mạng nguy hiểm.
* Bác tiều mỗ: dùng tay
thò vào cổ họng hổ, lấy xương ra
?Hổ được cứu sống.
Hổ trán tr?ng đã l�m gỡ d? d?n on bỏc ti?u m? ? Tỡm nh?ng chi ti?t th? hi?n di?u dú ?
* Hổ trả ơn bác tiều
- Ngay sau khi được cứu.
- Mười năm sau, khi bác tiều mất.
- Vào những ngày giỗ bác.
Từ những hành động trả ơn của hổ với bác tiều mỗ cho thấy hổ là nh©n vật như thế nào?
2.Truyện con hổ thứ hai
với bác tiều mỗ.
Nờu nh?n xột v? cỏch d?n on c?a hai con h? ?
Cách đền ơn
Con hổ
thứ nhất
Con hổ
thứ hai
đền ơn
một lần

Đền ơn
mãi mãi
ân
nghĩa,
ân tình
II. Tìm hiểu chi tiết
1.Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần
- Con hổ: Có tình với người thân; cú nghia v?i
õn nhõn
- Bà đỡ Trần: Có lòng nhân từ giàu tình thương
2.Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ.
- Bác tiều mỗ: Hành động dũng cảm, cao đẹp
- Con hổ: có nghĩa, thuỷ chung với ân nhân
* Cỏch đền ơn:
- Con hổ thứ nhất: đền ơn một lần
- Con hổ thứ hai: đền ơn mãi mãi
? Ân tình, ân nghĩa

Đi tìm nguyên nhân khiến hổ biết sống
có nghĩa, có bạn cho rằng:
A, Nó muốn xoá đi tiếng xấu cho loài hổ.
B, Do bị đẩy vào tình thế tuyệt vọng.
C, Do chính cái nghĩa của bà đỡ Trần và
bác tiều.
Em đồng ý với nguyên nhân nào? Vì sao?

Tại sao tác giả kể về hai con hổ ở hai nơi khác nhau chứ không kể về một con hổ với hai sự việc?

Thảo luận: (2 phút)
1, Trong truy?n, bi?n phỏp ngh? thu?t co
b?n, bao trựm du?c s? d?ng l� bi?n phỏp
gỡ? Tại sao tác giả lại dựng lên chuyện
" Con hổ có nghĩa" mà không phải là "Con
người có nghĩa"?
2, Qua hai đoạn truyện, tác giả muốn gửi
g?m điều gì?
2:00
1:59
1:58
1:57
1:56
1:55
1:54
1:53
1:52
1:51
1:50
1:49
1:48
1:47
1:46
1:45
1:44
1:43
1:42
1:41
1:40
1:39
1:38
1:37
1:36
1:35
1:34
1:33
1:32
1:31
1:30
1:29
1:28
1:27
1:26
1:25
1:24
1:23
1:22
1:21
1:20
1:19
1:18
1:17
1:16
1:15
1:14
1:13
1:12
1:11
1:10
1:09
1:08
1:07
1:06
1:05
1:04
1:03
1:02
1:01
1:00
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết giờ
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung
- Nhân hoá- mượn chuyện loài vật nói về loài người.
- Xây dựng tình huống truyện.
- Miêu tả nhân vật qua ngôn ngữ kể
chuyện.
- C?t truy?n don gi?n, cú tớnh hu c?u.
- Biết hết lòng giúp đỡ những người hoạn nạn.
- Sống ân nghĩa, thuỷ chung, biết ơn người đã giúp đỡ mình.
Truyện "Con hổ có nghĩa" thuộc loại truyện hư cấu, trong đó dùng một biện pháp nghệ thuật quen thuộc là mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người nhằm đề cao ân nghĩa, ân tình trong đạo làm người.
Ghi nhớ:


Học xong truyện “Con hổ có nghĩa” điều gì khiến em xúc động nhất ?
Em rút ra được bài học gì cho bản thân ?
Bài 1 : Tìm và đọc những câu tục ngữ, ca dao, thành ngữ nói về ân nghĩa, ân tình, lòng biết ơn ?
Ví dụ : - Uống nước nhớ nguồn
- Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra …
Bài 2: §ãng vai bµ ®ì TrÇn kể lại câu chuyện “Con hæ cã nghÜa” thø nhÊt.
- Đọc thêm truyện: "Bia con vá".
- Đóng vai con hổ thứ nhất hoặc thứ hai để kể lại câu chuyện của mình với ân nhân.
- Soạn bài: Động từ.