Bai 14 - Ba lần kháng chiến chống quân xâmm lược Mông - Nguyên ( Tiết 3)

KIỂM TRA BÀI CŨ

Trả lời :
- Nhà Nguyên thực hiện âm mưu xâm lược Đại Việt và Chăm - Pa để làm cầu nối xâm lược và thôn tính các nước ở phía nam Trung Quốc.
- Nhà Nguyên cho quân xâm lược Cham - Pa trước để làm bàn đạp tấn công vào phía nam Đại Việt. Năm 1283, Toa Đô cho quân đánh Chăm - Pa nhưng thất bại -> kế hoạch ban đầu của nhà Nguyên tan vỡ.
Em hãy trình bày
âm mưu xâm lược
Cham - pa và
Đại việt của
nhà nguyên ?
Bài 14 : BA LẦN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN
(THẾ KỈ XIII)
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN
THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1287 - 1288)




Hãy nêu một số dẫn
chứng về việc
nhà Nguyên chuẩn bị
xâm lược Đại Việt
lần thứ ba

Vạn Kiếp
Phả Lại
THOÁT HOAN

THOÁT HOAN

O� Mã Nhi
O� Mã Nhi
THOÁT
HOAN
Quân Nguyên tiến quân

Khu căn cứ quân sự
của quân Nguyên
Vạn Kiếp
Phả Lại
LẠNG SƠN
BẮC GIANG

HÌNH 32 - LƯỢC ĐỒ DIỄN BIẾN CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN NGUYÊN (12870 - 1288 )

1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt
a. Hoàn cảnh:
Nhà Nguyên quyết tâm cho quân sang xâm lược Đại Việt lần thứ 3
Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến
b. Diễn biến:
Cuối tháng 12 - 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta
+ Quân bộ : Thoát Hoan chỉ huy vượt biên đánh vào Lạng Sơn, Bắc Giang.
+ Quân Thủy : Ô Mã Nhi chỉ huy theo đường biển, ngược sông Bạch Đằng đến Vạn Kiếp.
Tại sao Ô Mã Nhi
được giao nhiệm vụ bảo
vệ đoàn thuyền lương
nhưng lại tiến quân
thẳng vào Vạn Kiếp
Vạn Kiếp
Phả Lại
T
V
H
O� Mã Nhi
O� Mã Nhi
Quân
Trần
Quân
Trần
Quân
Trần
Quân Trần tấn công,
chặn đánh, truy kích
Khu căn cứ quân sự của
Quân Nguyên
Quân Nguyên tiến quân
Vạn Kiếp
Phả Lại
Trương Văn Hổ
VÂN ĐỒN
HÌNH 32 - LƯỢC ĐỒ DIỄN BIẾN CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN NGUYÊN (12870 - 1288 )
O� Mã Nhi
Quân
Trần
Chiến thắng Vân Đồn
có ý nghĩa và tác dụng
như thế nào đối
với cuộc kháng
chiến ?
1.Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ:
a. Diễn biến:
- Đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ tiến qua Vân Đồn thì liền bị quân của Trần Khánh Dư mai phục đánh ra dữ dội.
b. Kết quả:
Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm
c. Ý nghĩa:
- Làm cho tinh thần giặc hoang mang
- Đẩy chúng vào tình trạng thiếu lương thực.
Sau Trận Vân Đồn, tình
thế của quân Nguyên
như thế nào ?
Vì sao Thoát Hoan lại
cho rút quân về nước ?
2. Chiến thắng Bạch Đằng;
a. Hoàn cảnh:
Cuối tháng 1 - 1288, Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Thăng Long
Nhân dân Thăng Long thực hiện " Vườn không nhà trống"
Quân Nguyên rơi vào thế bị động, cạn kiệt lương thực.
=> Thoát Hoan cho quân rút dần về nước
Vì sao quân Trần lại chọn
sông Bạch Đằng làm
nơi phản công tiêu diệt
giặc
Ơ� lòng sông Bạch Đằng từ bên hữu ngạn (thuộc xã Phục Lễ , Thủy Nguyên ) có một dãi cồn đá ngầm chạy qua vào giữa dòng sông Chanh và sông Rút, nhân dân địa phương gọi đó là ghềnh Cốc. Ghềnh Cốc có 5 cồn đá chắn ngangba phần tư sông Bạch Đằng. Khi triều xuống thấp nhất nơi cạn là 0,4m; nơi sâu là 3,7m, thuyền nhẹ đi trên sông có thể thấy được cồn đá. Trần Quốc Tuấn đã lợi dụng địa hình thiên nhiên này như là một chiến lũy ngầm làm chỗ dựa cho thuyền ta lao nhanh ra ngang sông chặn địch.
QUÂN
TRẦN

QUÂN NGUYÊN
QUÂN TRẦN
QUÂN TRẦN
QUÂN TRẦN
QUÂN TRẦN
QUÂN
NGUYÊN
Ô
MÃ
NHI
QUÂN
TRẦN
QUÂN TRẦN
QUÂN
NGUYÊN
QUÂN TRẦN
QUÂN TRẦN
HÌNH 33 - LƯỢC ĐỒ CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG - NĂM 1288
QUÂN TRẦN
Vạn Kiếp
Phả Lại
Quân Trần truy kích

Quân Nguyên tháo chạy

Khu căn cứ quân sự
của quân Nguyên


Vạn Kiếp
Phả Lại
LẠNG SƠN
BẮC GIANG

HÌNH 32 - LƯỢC ĐỒ DIỄN BIẾN CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN NGUYÊN (12870 - 1288 )

2. Chiến thắng Bạch Đằng:
b. Diễn biến :
4/1288 đoàn thuyền Ô Mã Nhi rút theo sông Bạch Đằng ? đến gần bãi cọc ? ta khiêu chiến và vờ thua ? giặc đuổi theo lọt vào trận địa mai phục, cùng lúc nước triều xuống nhanh ta phản công quyết liệt ? toàn bộ thuỷ binh giặc bị diệt, Ô Mã Nhi bị bắt sống.
- Quân bộ của Thoát Hoan trên đường rút lui cũng bị quân ta tập kích liên tiếp.
Ý nghĩa của chiến
thắng Bạch Đằng ?
2. Chiến thắng Bạch Đằng:
a. Hoàn cảnh:
b. Diễn biến :
c. Ý nghĩa :
- Đập tan mộng xâm lược của nhà Nguyên
- Đất nước giữ vững nền độc lập, tự chủ
BÀI TẬP
Câu 1 : Trong lần thứ ba, quân Nguyên tiến vào nước ta đường.....và .....
Câu 2: Điểm khác trong lần thứ ba này của quân Nguyên so với hai lần trước là chúng có chuẩn bị thêm......
Câu 3 : Đoàn thuyền của Trương Văn Hổ bị đánh bại tại ..........
thủy
bộ
lương thực
Vân Đồn
Câu 4: Sau khi đoàn thuyền tải lương bị đánh bại, tình thế quân Nguyên ra sao
a. Tiến đánh Thăng Long và cố thủ tại đây.
b. Lâm vào tình thế bị động, cạn kiệt lương thực và phải rút quân.
c. Ra sức bóc lột nhân dân ta.
d. Tất cả các ý trên đều đúng.
Câu 5 :Trận chiến mà quân dân nhà Trần đánh bại đạo quân thủy của nhà Nguyên vào tháng 4 - 1288 diễn ra tại :
a. Thăng Long
b. Vân Đồn
c. Sông Bạch Đằng
d. Vạn Kiếp
DẶN DÒ
a. Bài cũ:
- Học bài nắm được Nhà Nguyên chuẩn bị xâm lược nước Đại Việt lần thứ ba như thế nào ? Nắm được diễn biến và ý nghĩa của trận Vân Đồn, sông Bạch Đằng .
- Trả lời câu hỏi 1 và 2 (trang 65) vào vở
- Làm bài tập trong sách bài tập lịch sử 7.
b. Bài mới:
- Đọc trước phần IV (trang 66,67) . Tìm hiểu:
+ Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của 3 lần kháng chiến
+ Công lao của Trần Hưng Đạo. Tìm đọc các mẫu chuyện tranh lịch sử về anh hùng Trần Hưng Đạo.
+ Khai thác hình 34 (trang 67)