Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

1
Giáo án điện tử
Chào mừng các thầy cô về dự giờ môn lịch sử
Giáo viên : NguyÔn Văn Huấn
2
Làm cầu nối thôn tính các nước phía nam Trung Quốc.
Cướp bóc tài nguyên.
Giải quyết tình hình khó khăn trong nước.
Kiểm tra bài cũ
1. Chọn đáp án đúng trong các phương án sau:.
1.Nhà Nguyên xâm lược Chăm Pa và Đại Việt để:
3
Bàn kế phá giặc.
Chiêu đãi hiền tài.
Chọn người chỉ huy,
Kiểm tra bài cũ
1. Chọn đáp án đúng trong các phương án sau:.
2. Vua Trần mở hội nghị ở Bình Than để:
4
Trần Quốc Tuấn.
Trần Quang Khải.
Trần Thái Tông.
Kiểm tra bài cũ
1. Chọn đáp án đúng trong các phương án sau:.
3. Lãnh đạo kháng chiến chống quân nguyên lần 2 là:
5
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
* Chuẩn bị của địch.
- Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản.
-Tập trung tướng giỏi.
- 30 vạn quân, 600 chiến thuyền và 17 vạn thạch lương.
a. Hoàn cảnh.
?.Hai lần xâm lược Đại Việt đều thất bại, vua Nguyên đã làm gì?
- Quyết tâm đánh chiếm Đại Việt lần nữa.
?. Nêu những dẫn chứng về việc quân Nguyên chuẩn bị chu đáo cho cuộc xâm lược?
6
Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo, nhưng chúng đã bắt đầu run sợ. Vua Nguyên là Hốt Tất Liệt đã phải dặn con:
7
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
* Chuẩn bị của địch.

" Không được
coi Giao Chỉ là
nước nhỏ mà
khinh thường"
Hốt Tất Liệt
8
? Trước nguy cơ đó,vua tôi nhà Trần đã làm gì?
- Chuẩn bị kháng chiến : cử Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy.
9
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Chuẩn bị của địch.
- Khẩn Trương chuẩn bị
đánh giặc.
b. Chuẩn bị của ta.
- Cử Trần Quốc Tuấn làm
tổng chỉ huy.
Trần Quốc Tuấn

" Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối. Ruột đau như cắt".
10
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Hoàn cảnh.
+ Vua Nguyễn quyết tâm xâm lược Đại Việt lần ba.
+ Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
* Chuẩn bị của địch.
Quyết tâm đánh chiếm Đại Việt lần nữa.
b. Diễn biến.
11
Cuối tháng 12- 1287 quân Nguyên ồ át tiến vào nước ta theo hai đường
+ Đường bộ do Thoát Hoan chỉ huy vượt biên giới đánh vào Lạng Sơn, Bắc Giang.
+ Đường biển do Ô Mã Nhi chỉ huy ngược sông Bạch Đằng hội quân với Thoát Hoan.
Đầu năm 1288,Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Vạn Kiếp.
Về phía ta một vài trận chặn giặc ở cửa ải,Trần quốc Tuấn cho quân rút khỏi Vạn Kiếpvề vùng sông Đuống để chặn giặc ở Thăng Long.
12
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Chuẩn bị của địch.
b. Chuẩn bị của ta.
c. Diễn biến.
- Tháng 12 năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta theo 2 đường thuỷ bộ.
13
Lược đồ kháng chiến chống quân xân lược Mông-Nguyên lần thứ ba 1287-1288
14
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
- Tháng 12 năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta theo 2 đường thuỷ bộ.
- Đầu năm 1288, Thoát Hoan xây dựng căn cứ ở Vạn Kiếp.
a. Hoan cảnh.
Vua Nguyen quyết tâm cho quân xâm lược Đại Việt lần thứ ba
Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
b. Diễn biến.
15
16
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoan cảnh.
Vua Nguyen quyết tâm cho quân xâm lược Đại Việt lần thứ ba
Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
b. Diễn biến.
- Tháng 12 năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta theo 2 đường thuỷ bộ.
- Đầu năm 1288, Thoát Hoan xây dựng căn cứ ở Vạn Kiếp.
17
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ IIIchống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ
a. Diễn biến
Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở Vân Đồn đồn đánh đoàn thuyền lương của địch.
Khi đoàn thuyền lươngqua Vân Đồn,bị quân của Trần Khánh Dư từ nhiều phía đánh ra dữ dội.
b. Kết quả.
Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm.
c. ý nghĩa
18
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
? Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn thuyền lương, nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan?
Ô Mã Nhi cho rằng quân ta yếu không cản được chúng,nên Ô Mã Nhi đã không bảo vệ đoàn thuyền lương.
Trần Khánh Dư là một viên tướng có tà,sau khi thất bại ở Vân Đồn, ông đã chịu tội với vua Trần. Ông xin nhà vua cho lập công chuộc tội.Vì vậy. khi đoàn thuyền lương của Ô Mã Nhi kéo quân đến Vạn Kiếp, ông không nản trí chờ bằng được thuyền lương của Trương Văn Hổ. Khi đoàn thuyền lương của giặc đi qua Vân Đồn, Trần Khánh Dư cho quân đánh dữ dội nhiều phía. Số lương thực của giặc phần lớn bị đắm, còn lại quân ta chiếm.
19
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
Phần lớn thuyền
bị đắm còn lại
bị ta chiếm.
Trần Khánh Dư cho quân
mai phục ở Vân Đồn đón
đánh đoàn thuyền lương
của địch.
Khi đoàn thuyền từ nhiều
phía đánh ra dữ dội.

a. Diễn biến.

b. Kết quả.

c. ý nghia
- Giặc rơi vào tình trạng khốn đốn, hoang mang.
- Tạo điều kiện để quân ta phản công.
20
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
* Địch.
? Sau trận Vân Đồn tình thế của quân Nguyên như thế nào?
- Tình thế của giặc khó khăn ,thiếu lương thựctầm trọng.
? Đợi mãi không thấy đoàn thuyền lương đến,Thoát Hoan đã làm gì?
- Cho quân vào chiếm thành Thăng Long.
Nhân dân Thăng Long đã thực hiện kế hoạch "vườn không nhà trống"để đối phó với giặc. Thoát Hoan điên cuồng cho quân đánh các căn cứ của nhà Trần, đuổi bắt hai vua Trần.(Thái thượng hoàng và vua)
21
? Trước tình thế đó quân Nguyên đã làm gì?
- Binh lính tàn phá cướp bóc của dân.
- Cho khai quật lăng mộ họ Trần.
Quân lính đi đến đâu nhân dan rất căm ghét đuổi đánh.Thoát Hoan tuyệt vọng,cho quân rút về Vạn Kiếp.
? Trước tình thế đó, vua tôi nhà Trần đã làm gì?
- Quyết định mở cuộc phản công và mai phục trên sông Bạch Đằng.
? Dựa vào đâu mà vua Trần và Trần Quốc Tuấn đã chọn sông Bạch Đằng là nơi mai phục?
Dựa vào thế hiểm trở, là nơi đã từng diễn ra chiến thắng năm 938 của Ngô Quyền, chiến thắng năm 981 của Lê Hoàn.
Trần Quốc Tuấn đã cho đóng những cọc gỗ xuống lòng sông. Khi thuỷ triều lên,bãi cọc ngầm được che lấp.
22
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
-Thoát Hoan cho quân chiếm Thăng Long
Bị động Rút về nước
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
* Địch.
* Ta.
- Mở cuộc phản công và bố trí mai phục trên sông Bạch Đằng.

Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
23
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
b. Diễn biến.
Ngày 9-4-1288,đoàn thuyền do Ô Mã Nhi có kị binh hộ tống rút về theo sông Bạch Đằng,bấy giờ nước triều dâng cao che lấp các cọc trên sông,một số thuyền nhẹ của quân dân nhà Trần ra khiêu chiến rồi giả vờ thua chạy,giặc cho quân đuổi theo,lọt vào trận địa mai phục.Đợi đén lúc nước triều xuống,từ hai bờ,quân ta đổ ra đánh phá,giặc bị đánh bất ngờ hốt hoảng tranh nhau tháo chạy, nhiều thuyền bị vỡ và bị đắm.Giữa lúc đó,hàng loạt bè nứa xuôinhanh theo nước triêu đang xuống,lao vào giặc.Tướng Ô Mã Nhi bị bắt sống.
24
b. Diễn biến.
X
X
X
X
25
Sông Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử
26
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Hai địa điểm cắm cọc được phát hiện (dấu X)
27
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Di tích bãi cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xã Yên Giang, Yên Hưng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia
28
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Cọc gỗ Bạch Đằng
29
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Làng quê Hà Nam bên dòng sông Bạch Đằng lịch sử
30
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
b. Diễn biến.
c. Kết quả.
- 30 vạn quân Nguyên bị ta tiêu diệt.
- Ô Mã Nhi bị bắt sống.
- Kháng chiến hoàn toàn thắng lợi
31
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
b. Diễn biến.
c. ý nghĩa.
- Đập tan ý đồ xâm chiếm Đại Việt của đế chế Nguyên.
- Kế hoạch bành trướng xuống các nước phía Nam TQ bị phá tan.
c. Kết quả.
32
Câu hỏi thảo luận.
Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ 3 có gì giống và khác so với lần thứ 2?
Giống.
Tránh thế giặc mạnh, chủ động vừa cản giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng.
Thự hiện Vườn không nhà trống để gây khó khăn cho giặc.
Chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc.
Khác.
Tập trung tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ để chúng rơi vào thế bị động.
Chủ trương bố trí trận địa trên bãi cọc ở sông Bạch Đằng để tiêu diệt đoàn thuyền chiến của giặc.
33
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
b. Diễn biến.
d. ý nghĩa.
c. Kết quả.
34
Lợi thế của quân ta là dánh dưới nước
Cả 3 ý trên..

Nơi đây có địa hình hiểm trở.
Là nơi có thể đánh tan quân thuỷ và bộ của địch.
Vì sao vua Trần và Trần Quốc Tuấn lại chọn sông Bạch Đằng làm nơi quyết chiến với giặc?

Bài tập. Chọn một đáp án mà em cho là đúng nhất.

35
Tinh thần hoang mang.
Gồm cả ba yếu tố trên.

Tạo điều kiện để quân ta phản công..
Quân Nguyên rơi vào tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng.
Bài tập.
Chọn một đáp án mà em cho là đúng nhất.

Chiến thắng ở Vân Đồn có ý nghĩa như thế nào?
36
a
d
h
C
a
B
a
o
t
h
n
v
i
k
e
q
o
o
a
o
a
n
i
u
a
Trò chơi
ô chữ
9 chữ cái. Tên tướng giặc chỉ huy quân theo đường bộ
Tiến vào nước ta.
9 chữ cái. "Vườn không nhà trống" đã được
thưc hiện ở nơi đây
Gồm 7 chữ cái. nĐây là địa điểm quân Nguyên xây dựng căn cứ để đánh lâu dài với nước ta.
12 chữ cái- người tổng chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần 3.
8 chữ cái. Đây là nơi nhà Trần triệu tập hội nghị các vương hầu, quý tộc.
Tên tướng chỉ huy đoàn thuyền chiến tấn công theo đường thuỷ vào nước ta. Gồm 6 chữ cái.
o
n
n
t
o
u
n
m
g
G
t
a
t
i
h
n
n
n
a
h
a
v
v
n
h
a
n
r
l
h
Bạch Đằng
n
g
h
Tên tướng giặc chỉ huy đoàn thuyền lương tiên vào nước ta
Gồm 11 chữ cái
6 chữ cái - Nơi đây đã tùng nhấn chìm đoàn thuyền lương
của giặc.
t
2
n
o
u
p
n
8
7
3
4
5
6
1
o
r
t
1
3
5
8
6
2
7
4
t
37
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em hãy nối nội dung ở cột I với cột II sao cho đúng
I
II