Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
GV : VÕ TRUNG
TRƯỜNG THCS HẢI CHÁNH
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên qua lược đồ?
TIẾT 26
III.CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287 - 1288)
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (THẾ KỈ XIII)
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a.Hoàn cảnh.
- Vua Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ ba.
- Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến, cử Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy quân đội.
b.Diễn biến:
- Cuối tháng 12. 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta theo hai đường thủy và bộ.
+ Đường bộ do Thoát Hoan chỉ huy vượt biên giới đánh vào Lạng Sơn, Bắc Giang.
+ Đường thủy do Ô Mã Nhi chỉ huy, ngược lên sông Bạch Đằng hội quân với Thoát Hoan ở Vạn Kiếp.
- Đầu năm 1288 Thoát Hoan chọn Vạn Kiếp để xây dựng căn cứ.
b.Diễn biến:
2.Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn hổ.
Ô Mã Nhi được giao nhiệm vụ bảo vệ đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ, nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan?
a.Diễn biến.
- Dự đoán đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ đi qua Vân Đồn, Trần Khánh Dư đã bố trí một trận mai phục.
- Khi đoàn thuyền lương nặng nề, chậm chạp tiến qua Vân Đồn liền bị quân ta từ nhiều phía đánh ra dữ dội.
b.Kết quả:
Phần lớn thuyền lương bị chìm đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm.
3.Chiến thắng Bạch Đằng.
a.Hoàn cảnh:
- Tháng 1.1288, Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Thăng Long.
- Kế hoạch “vườn không nhà trống” của triều đình làm cho quân nguyên tuyệt vọng.
- Nhà Trần quyết định chọn sông Bạch Đằng làm trận quyết chiến.
b. Diễn biến.
X
X
X
X
b.Diễn biến:
-Tháng 4.1288, đoàn thuyền chiến của Ô Mã Nhi rút về theo sông Bạch Đằng, một số thuyền nhỏ của ta ra khiêu chiến rồi giả vờ thua chạy, quân giặc ra sức đuổi theo, lọt vào trận địa mai phục.
- Lúc nước thủy riều rút, hàng nghìn chiến thuyền nhỏ của ta từ hai bờ đánh ra dữ dội, giặc hốt hoảng tranh nhau tháo chạy, thuyền giặc xô vào bãi cọc ngầm, bị vỡ, chìm đắm.

c.Kết quả:
Nhiều tên giặc bị chết, Ô Mã Nhi bị bắt sống.
d.Ý nghĩa: Đập tan mộng xâm lăng của giặc Nguyện
10
Sông Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử
11
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Hai địa điểm cắm cọc được phát hiện (dấu X)
12
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Di tích bãi cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xã Yên Giang, Yên Hưng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia
Vận Dụng
THẢO LUẬN NHÓM
Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với lần thứ hai?
Giống:
+ Tránh thế giặc mạnh lúc đầu, chủ động vừa đánh chặn giặc, vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ phản công tiêu diệt giặc.
+ Thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”.
Khác:
+ Tập trung tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ để quân Nguyên không có lương thảo, dồn chúng vào thế bị động khó khăn.
+ Chủ động bố trí trận địa bãi cọc ở sông Bạch Đằng để tiêu diệt đoàn thuyền chiến của giặc, đánh sập ý đồ xâm lược của nhà Nguyên đối với nước ta.