Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

Kính chào quí thầy cô
về dự hôị giảng
Kính chào quí thầy cô
về dự hôị giảng
Giáo viên: LÊ THỊ HUYỀN TRÂN
Môn : Lịch sử 7
TRƯỜNG THCS MAI XUÂN THƯỞNG
Kiểm tra bài cũ:
1. Quân đội nhà Trần được tổ chức như thế nào?
2. Việc xây dựng quân đội nhà Trần có điểm gì giống và khác so với thời Lý?
Có 2 bộ phận: Cấm quân và quân ở các lộ
- Tuyển dụng theo chính sách: ngụ binh ư nông
- Theo chủ trương: quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông
Giống nhau:
+ Quân đội có hai bộ phận
+ Chính sách: Ngụ binh ư nông
Khác nhau:
+ Cấm quân tuyển chọn những người khoẻ mạnh ở . . quê hương họ Trần
+ Chủ trương: Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông

BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG- NGUYEÂN
(theá kæ XIII)
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
MÔNG CỔ (1258)
* Trọng tâm:
- Âm mưu xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ
- Diễn biến cơ bản của cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân Mông Cổ

Bài 14:
Ti?t: 24
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT CỦA MÔNG CỔ:

Tiết: 24
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
MÔNG CỔ (1258)
Quan sát H 29/SGK.Em thấy có những hình ảnh gì?
Quân Mông Cổ chủ yếu là lực lượng nào?

Những hình vẽ nói lên điều gì?
Thảo luận: (2’)
Chân dung
Thành Cát Tư Hãn
Thiết Mộc Chân
là người sáng lập ra
quốc gia phong kiến
Mông Cổ và
đế quốc Mông Cổ

Sự bành trướng của đế quốc Mông Cổ TK XIII
Quân Mông Cổ với lực lượng mạnh và hiếu chiến đã tiến hành xâm lược và thống trị nhiều nước ở châu Á, châu Âu
Diện tích: 35 triệu km2(1,5 triệukm2)
Dân số: gần 50% dân số thế giới
Những chi tiết nào chứng tỏ đội quân Mông Cổ hùng mạnh, hiếu chiến và tàn bạo?

“ không còn một dòng suối, một con sông nào không tràn đầy nước mắt chúng ta, không còn một ngọn núi, một cánh đồng nào không bị quân Mông Cổ giày xéo”
nhà thơ Ác mê ni a( 1210- 1290)
Quân Mông Cổ đi đến đâu cũng làm nhà cửa đổ nát, thành trì tan hoang, nhân dân bị giết hoặc bị bắt làm nô lệ.
Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
Nhằm chiếm đóng,thiết lập ách đô hộ đối với nước ta,dùng nước ta làm bàn đạp tấn công Nam Tống và xâm chiếm toàn bộ Trung Quốc
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT CỦA MÔNG CỔ:
Tiết: 24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏCMOÂNG COÅ (1258)
Nhằm chiếm đóng,thiết lập ách đô hộ đối với nước ta,dùng nước ta làm bàn đạp tấn công Nam Tống và xâm chiếm toàn bộ Trung Quốc
Trước khi kéo quân vào nước ta , quân Mông Cổ đã làm gì?
Cho sứ giả đưa thư đe doạ và dụ hàng vua Trần
Việc 3 lần sứ giả Mông Cổ đưa thư sang Đại Việt đều bị bắt giam vào ngục,thể hiện thái độ gì của vua Trần?
Thái độ kiên quyết chống quân xâm lược của Vua nhà Trần
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT CỦA MÔNG CỔ:
Tiết: 24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG COÅ (1258)
2 .NHÀ TRẦN CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ:
a. Nhà Trần chuẩn bị:
Trước nguy cơ bị xâm lược của quân Mông Cổ, nhà Trần đã làm gì?
Nhận xét gì về việc làm đó của Vua tôi nhà Trần ?
Thế nào là dân binh?
- Sắm sửa vũ khí.
-Thành lập các đội dân binh,ngày đêm luyện tập sẵn sàng đánh giặc..
Nhà Trần không hề run sợ,kiên quyết chủ động chống giặc,khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
Là lực lượng vũ trang không chính quy,không thoát li khỏi sản xuất.Sẵn sàng tham gia kháng chiến chống xâm lược
b. Diễn biến:
Hãy chỉ trên lược đồ cho biết đội quân Mông Cổ tiến vào nước ta ở những địa điểm nào?
Bình Lệ Nguyên
Bạch Hạc
Phù Lỗ
Thăng Long
---
--
---
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT:
Tiết:24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG COÅ (1258)
2 .NHÀ TRẦN CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH KHÁNG CHIẾN:
a. Nhà Trần chuẩn bị:
b. Diễn biến:
- Tháng 1.1258,gồm 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo đường sông ThaoBạch Hạc Bình Lệ Nguyên Phù Lỗ.
- Quân ta rút lui về vùng Thiên Mạc, tại Thăng Long thực hiện “vườn không nhà trống”
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT:
Tiết:24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG COÅ (1258)
2 .NHÀ TRẦN CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH KHÁNG CHIẾN:
a. Nhà Trần chuẩn bị:
b. Diễn biến:
- Tháng 1.1258,gồm 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo đường sông ThaoBạch Hạc Bình Lệ Nguyên Phù Lỗ.
- Quân ta rút lui về vùng Thiên Mạc, tại Thăng Long thực hiện “vườn không nhà trống”
Trước thế giặc mạnh,Thái sư Trần Thủ Độ đã trả lời với vua Trần như thế nào?
Em nhận xét gì về câu nói đó?
“Đầu thần chưa rơi xuống đất,xin bệ hạ đừng lo”
Thể hiện tinh thần kiên quyết đánh giặc đến cùng và niềm tin vào chiến thắng,tự tin vào sức mình của quân dân và triều đình nhà Trần
Đóng quân tại kinh thành Thăng Long,quân Mông Cổ gặp phải những khó khăn nào?
Thiếu lương thực,quân lính đi cướp thóc gạo,hoa màu của dân,bị dân các làng,xã chống trả quyết liệt
 Giặc gặp nhiều khó khăn.
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT:
Tiết:24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG COÅ (1258)
2 .NHÀ TRẦN CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH KHÁNG CHIẾN:
a. Nhà Trần chuẩn bị:
b. Diễn biến:
- Tháng 1.1258,gồm 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo đường sông ThaoBạch Hạc Bình Lệ Nguyên Phù Lỗ.
- Quân ta rút lui về vùng Thiên Mạc, tại Thăng Long thực hiện “vườn không nhà trống”
 Giặc gặp nhiều khó khăn.
Trước tình hình đó nhà Trần đã làm gì?
Mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu
---
--
---
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT:
Tiết:24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG COÅ (1258)
2 .NHÀ TRẦN CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH KHÁNG CHIẾN:
a. Nhà Trần chuẩn bị:
b. Diễn biến:
- Quân ta rút lui về vùng Thiên Mạc, tại Thăng Long thực hiện “vườn không nhà trống”
 Giặc gặp nhiều khó khăn.
- Ta mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu.
Thảo luận: 4nhóm(3’)
* Nhóm 1 và 3:
- Vì sao quân Mông Cổ đông mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại trong vòng chưa đầy 1 tháng ?
- Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược
* Nhóm 2 và 4:
- Hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất ?
Thảo luận: 4nhóm(3’) Trả lời
- Vì sao quân Mông Cổ đông mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại trong vòng chưa đầy 1 tháng ?
- Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược?
* Nhóm 1 và 3:
-Vì vương triều Trần và nhân dân không hề run sợ quân Mông Cổ,mà đoàn kết,kiên quyết ủng hộ triều đình chống giặc
-Nhà Trần tích cực và chủ động chuẩn bị chu đáo cho cuộc kháng chiến.
-Đề ra đường lối đánh giặc đúng đắn ,sáng tạo.
Khi giặc mạnh,ta không dốc toàn lực lượng đối phó mà nhử chúng vào sâu trận địa để đánh lâu dài
Khi giặc gặp khó khăn,ta dốc dốc toàn lực phản công. Đó là kế “lấy yếu đánh mạnh,lấy ít đánh nhiều”
Thảo luận: 4nhóm(3’)
* Nhóm 2 và 4:
- Hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất ?
Trả lời
-Theo lệnh triều đình ,nhân dân thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống” để đánh giặc
-Trước thế giặc mạnh,tàn bạo,vua Trần hỏi ý kiến của Thái Sư Trần Thủ Độ. Ông trả lời” Đầu thần chưa rơi xuống đất,xin bệ hạ đừng lo”
Khi quân giặc đóng tại kinh thành Thăng Long,gặp khó khăn,chúng đi cướp thóc gạo bị dân các làng xã chống trả quyết liệt làm lực lượng tiêu hao dần
Thời cơ đến quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn làm giặc không kịp trở tay.
1.ÂM MƯU XÂM LƯỢC ĐẠI VIỆT CỦA MÔNG CỔ:
Tiết: 24
I. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LÖÔÏC MOÂNG COÅ (1258)
2 .NHÀ TRẦN CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ:
a. Nhà Trần chuẩn bị:
b. Diễn biến:
c. Kết quả:
Kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất ?
- Quân Mông Cổ thua trận
- Ta thắng lợi vẻ vang
Bài tập 1. Dựa vào lược đồ, hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất.
B�I T?P C?NG C?:
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
B�I T?P C?NG C?:
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Bài tập 2. Hãy khoanh tròn câu trả lời đúng nhất.
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ là:
A. Chiếm đóng,thiết lập ách đô hộ lên Đại Việt
B. Dùng Đại Việt làm bàn đạp tấn công phía Nam Trung Quốc
C. Dùng Đại Việt làm bàn đạp tấn công phía Bắc Trung Quốc
D. Câu A và B đúng.

B�I T?P C?NG C?:
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Bài tập 2. Hãy khoanh tròn câu trả lời đúng nhất.
2. Tướng Mông Cổ nào chỉ huy cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ nhất?

A. Thành Cát Tư Hãn
B. Thoát Hoan
C. Hốt Tất Liệt
D. Ngột Lương Hợp Thai.
B�I T?P C?NG C?:
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Bài tập 2. Hãy khoanh tròn câu trả lời đúng nhất.
3. Quân Mông Cổ bị chặn đánh lần đầu tại đâu?
A. Chương Dương
D. Thiên Mạc
C. Bạch Hạc
B. Bình Lệ Nguyên
B�I T?P C?NG C?:
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Bài tập 2. Hãy khoanh tròn câu trả lời đúng nhất.
4. Theo lệnh triều đình,nhân dân Thăng Long đã thực hiện chủ trương gì?

A. Quyết tử để bào hoàng ân
B. Tiến công trước để tự vệ
D. Đóng chặt cửa thành cố thủ
C. Vườn không nhà trống
B�I T?P C?NG C?:
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
Bài tập 3.Hãy điền các sự kiện lịch sử phù hợp với các niên đại sau:

Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí,các đội dân binh
ngày đêm luyện tập võ nghệ,sẵn sàng đánh giặc
Gồm 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy tiến vào xâm lược nước ta
Quân Mông cổ thua trận,phải rời khỏi kinh thành Thăng Long.
Học thuộc bài
Trình bày lại diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông cổ lần thứ I
Chuẩn bị bài mới: Phần II. Cuộc kháng chiến lần thứ II chống quân xâm lược Nguyên (1285)
Âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của nhà Nguyên
NHà Trần chuẩn bị kháng chiến như thế nào?
Trình bày diễn biến,kết quả của cuộc kháng chiến

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Chaøo taïm bieät caùc thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh