Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

1
Giáo án điện tử
Giáo viên: Quàng Thị Phương
Lịch sử 7- Trường THCS Thanh Chăn
2
Làm cầu nối thôn tính các nước phía nam Trung Quốc.
Cướp bóc tài nguyên.
Giải quyết tình hình khó khăn trong nước.
Kiểm tra bài cũ
1. Chọn đáp án đúng trong các phương án sau:.
1.Nhà Nguyên xâm lược Chăm Pa và Đại Việt để:
3
Bàn kế phá giặc.
Chiêu đãi hiền tài.
Chọn người chỉ huy,
Kiểm tra bài cũ
1. Chọn đáp án đúng trong các phương án sau:.
2. Vua Trần mở hội nghị ở Bình Than để:
4
Trần Quốc Tuấn.
Trần Quang Khải.
Trần Thái Tông.
Kiểm tra bài cũ
1. Chọn đáp án đúng trong các phương án sau:.
3. Lãnh đạo kháng chiến chống quân nguyên lần 2 là:
5
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
* Chuẩn bị của địch.
- Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản.
-Tập trung tướng giỏi.
- 30 vạn quân, 600 chiến thuyền và 17 vạn thạch lương.
a. Hoàn cảnh.
?.Hai lần xâm lược Đại Việt đều thất bại, vua Nguyên đã làm gì?
- Quyết tâm đánh chiếm Đại Việt lần nữa.
?. Nêu những dẫn chứng về việc quân Nguyên chuẩn bị chu đáo cho cuộc xâm lược?
6
Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo, nhưng chúng đã bắt đầu run sợ. Vua Nguyên là Hốt Tất Liệt đã phải dặn con:
7
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
* Chuẩn bị của địch.

" Không được
coi Giao Chỉ là
nước nhỏ mà
khinh thường"
Hốt Tất Liệt
8
? Trước nguy cơ đó,vua tôi nhà Trần đã làm gì?
- Chuẩn bị kháng chiến : cử Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy.
9
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Chuẩn bị của địch.
- Khẩn Trương chuẩn bị
đánh giặc.
b. Chuẩn bị của ta.
- Cử Trần Quốc Tuấn làm
tổng chỉ huy.
Trần Quốc Tuấn

" Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối. Ruột đau như cắt".
10
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Hoàn cảnh.
* Chuẩn bị của địch.
Quyết tâm đánh chiếm Đại Việt lần nữa.
b. Diễn biến.
11
Cuối tháng 12- 1287 quân Nguyên ồ át tiến vào nước ta theo hai đường
+ Đường bộ do Thoát Hoan chỉ huy vượt biên giới đánh vào Lạng Sơn, Bắc Giang.
+ Đường biển do Ô Mã Nhi chỉ huy ngược sông Bạch Đằng hội quân với Thoát Hoan.
Đầu năm 1288,Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Vạn Kiếp.
Về phía ta một vài trận chặn giặc ở cửa ải,Trần quốc Tuấn cho quân rút khỏi Vạn Kiếp về vùng sông Đuống để chặn giặc ở Thăng Long.
12
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Chuẩn bị của địch.
b. Chuẩn bị của ta.
c. Diễn biến.
- Tháng 12 năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta theo 2 đường thuỷ bộ.
13
Lược đồ kháng chiến chống quân xân lược Mông-Nguyên lần thứ ba 1287-1288
14
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
a. Hoan cảnh.
Vua Nguyen quyết tâm cho quân xâm lược Đại Việt lần thứ ba
Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
b. Diễn biến.
- Du?ng b? do Thoỏt Hoan ch? huy vu?t biờn gi?i dỏnh v�o L?ng Son, B?c Giang.
-Du?ng th?y do ễ Mó Nhi ch? huy
15
16
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoan cảnh.
Vua Nguyen quyết tâm cho quân xâm lược Đại Việt lần thứ ba
Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
b. Diễn biến.
17
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ IIIchống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ
a. Diễn biến
Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở Vân Đồn đồn đánh đoàn thuyền lương của địch.
Khi đoàn thuyền lương qua Vân Đồn,bị quân của Trần Khánh Dư từ nhiều phía đánh ra dữ dội.
b. Kết quả.
Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm.
c. ý nghĩa
18
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
? Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn thuyền lương, nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan?
Ô Mã Nhi cho rằng quân ta yếu không cản được chúng,nên Ô Mã Nhi đã không bảo vệ đoàn thuyền lương.
Trần Khánh Dư là một viên tướng có t�i,sau khi thất bại ở Vân Đồn, ông đã chịu tội với vua Trần. Ông xin nhà vua cho lập công chuộc tội.Vì vậy. khi đoàn thuyền lương của Ô Mã Nhi kéo quân đến Vạn Kiếp, ông không nản chí chờ bằng được thuyền lương của Trương Văn Hổ. Khi đoàn thuyền lương của giặc đi qua Vân Đồn, Trần Khánh Dư cho quân đánh dữ dội nhiều phía. Số lương thực của giặc phần lớn bị đắm, còn lại quân ta chiếm.
19
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
Phần lớn thuyền
bị đắm còn lại
bị ta chiếm.
Trần Khánh Dư cho quân
mai phục ở Vân Đồn đón
đánh đoàn thuyền lương
của địch.
Khi đoàn thuyền từ nhiều
phía đánh ra dữ dội.

a. Diễn biến.

b. Kết quả.

c. ý nghia
- Giặc rơi vào tình trạng khốn đốn, hoang mang.
- Tạo điều kiện để quân ta phản công.
20
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
? K? ho?ch c?a Thoỏt Hoan nhu th? n�o?
- Nam 1288 Thoỏt Hoan cho quõn chi?m dúng Thang Long.
? Nhõn dõn ? Thang Long dó l�m gỡ?
? Em cú suy nghi gỡ v? k? sỏch dú?
- Quõn gi?c b? cụ l?p, tinh th?n hoang mang tuy?t v?ng. Chỳng quy?t d?nh rỳt quõn v? nu?c.
21
Dựa vào thế hiểm trở, là nơi đã từng diễn ra chiến thắng năm 938 của Ngô Quyền, chiến thắng năm 981 của Lê Hoàn.
Trần Quốc Tuấn đã cho đóng những cọc gỗ xuống lòng sông. Khi thuỷ triều lên,bãi cọc ngầm được che lấp.
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
3. Chi?n th?ng B?ch D?ng
? Tru?c tỡnh hỡnh n�y Vua tụi nh� Tr?n dó l�m gỡ/
- Nh� Tr?n t? ch?c ph?n cụng, mai ph?c ? sụng B?ch D?ng.
? Dựa vào đâu mà vua Trần và Trần Quốc Tuấn đã chọn sông Bạch Đằng là nơi mai phục?
22
b. Diễn biến.
X
X
X
X
23
Sông Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử
24
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Hai địa điểm cắm cọc được phát hiện (dấu X)
25
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Di tích bãi cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xã Yên Giang, Yên Hưng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia
26
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Cọc gỗ Bạch Đằng
27
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
Làng quê Hà Nam bên dòng sông Bạch Đằng lịch sử
28
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
b. Diễn biến.
c. Kết quả.
- Toàn bộ cánh thủy binh giặc bÞ ta tiªu diÖt.
- Ô Mã Nhi bị bắt sống.
- Kháng chiến hoàn toàn thắng lợi
29
Tiết 26. Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (TK XIII).
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Mông- Nguyên (1287- 1288).
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
a. Hoàn cảnh.
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
b. Diễn biến.
d. ý nghĩa.
- Đập tan ý đồ xâm chiếm Đại Việt của đế chế Nguyên.
- Kế hoạch bành trướng xuống các nước phía Nam TQ bị phá tan.
c. Kết quả.
30
Câu hỏi thảo luận.
Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ 3 có gì giống và khác so với lần thứ 2?
Giống.
Tránh thế giặc mạnh, chủ động vừa cản giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng.
Thự hiện Vườn không nhà trống để gây khó khăn cho giặc.
Chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc.
Khác.
Tập trung tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ để chúng rơi vào thế bị động.
Chủ trương bố trí trận địa trên bãi cọc ở sông Bạch Đằng để tiêu diệt đoàn thuyền chiến của giặc.
Trang Nhung - Nguyen Thu
31
IV. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
1. Nguyên nhân thắng lợi
? Nhõn dõn th?i Tr?n dó tham gia cu?c khỏng chi?n nhu th? n�o? L?y d?n ch?ng?
- Tất cả các tầng lớp nhân dân đều tham gia đánh giặc.
? Nh� Tr?n dó chu?n b? cho cu?c khỏng chi?n nhu th? n�o?
- Chu?n b? r?t chu dỏo v? m?i m?t. Do tinh th?n do�n k?t to�n dõn.
? L?y d?n ch?ng d? ch?ng minh nh� Tr?n chu?n b? cho ba l?n kh?ng chi?n r?t chu dỏo
Trang Nhung - Nguyen Thu
32
IV. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
1. Nguyên nhân thắng lợi
? Trỡnh b�y nh?ng dúng gúp c?a TQT trong cu?c khỏng chi?n ch?ng Mụng - Nguyờn?
- Lãnh đạo tài giỏi của TQT. Ông là người yêu nước thiết tha, căm thù giặc. Là nhà lý luận quân sự tài ba.
- Do tinh thần hy sinh, quyết chiến quyết thắng của toàn dân, nòng cốt là quân đội nhà Trần.
? Chi?n lu?c, chi?n thu?t dỳng d?n c?a nh� Tr?n th? hi?n ? di?m n�o? L?y vớ d??
- Th?ng l?i dú khụng tỏch r?i v?i chi?n lu?c, chi?n thu?t dỳng d?n, sỏng t?o c?a nh?ng ngu?i ch? huy.
Trang Nhung - Nguyen Thu
33
IV. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
2. Ý nghĩa lịch sử.
Đối với dân tộc:- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên. Khẳng định sức mạnh của dân tộc, nâng cao lòng tự hào, củng cố niềm tin cho dân.
- Thắng lợi góp phần xây đắp nên truyền thống quân sự Việt Nam.
* D? l?i b�i h?c quý giỏ dú l� c?ng c? kh?i do�n k?t; s? quan tõm c?a Nh� nu?c d?n nhõn dõn.
* D?i v?i qu?c t?: Gúp ph?n ngan ch?n s? xõm lu?c c?a quõn Nguyờn d?i v?i Nh?t B?n v� cỏc nu?c phuong Nam.
34
a
d
h
C
a
B
a
o
t
h
n
v
i
k
e
q
o
o
a
o
a
n
i
u
a
Trò chơi
ô chữ
9 chữ cái. Tên tướng giặc chỉ huy quân theo đường bộ
Tiến vào nước ta.
9 chữ cái. "Vườn không nhà trống" đã được
thưc hiện ở nơi đây
Gồm 7 chữ cái. nĐây là địa điểm quân Nguyên xây dựng căn cứ để đánh lâu dài với nước ta.
12 chữ cái- người tổng chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần 3.
8 chữ cái. Đây là nơi nhà Trần triệu tập hội nghị các vương hầu, quý tộc.
Tên tướng chỉ huy đoàn thuyền chiến tấn công theo đường thuỷ vào nước ta. Gồm 6 chữ cái.
o
n
n
t
o
u
n
m
g
G
t
a
t
i
h
n
n
n
a
h
a
v
v
n
h
a
n
r
l
h
Bạch Đằng
n
g
h
Tên tướng giặc chỉ huy đoàn thuyền lương tiên vào nước ta
Gồm 11 chữ cái
6 chữ cái - Nơi đây đã tùng nhấn chìm đoàn thuyền lương
của giặc.
t
2
n
o
u
p
n
8
7
3
4
5
6
1
o
r
t
1
3
5
8
6
2
7
4
t
35
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em hãy nối nội dung ở cột I với cột II sao cho đúng
I
II