Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

Có tham khảo giáo án của đồng nghiệp
KIỂM TRA BÀI CŨ:
1. Quân đội nhà Trần được tổ chức như thế nào? Việc xây dựng quân đội nhà Trần có điểm gì giống và khác với thời Lý ?
Có 2 bộ phận: Cấm quân và quân ở các lộ.
- Tuyển dụng theo chính sách: “Ngụ binh ư nông”.
- Theo chủ trương: “Quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”.
- Giống nhau:
+ Quân đội có hai bộ phận.
+ Chính sách: “Ngụ binh ư nông”.
Khác nhau:
+ Cấm quân tuyển chọn những người khoẻ mạnh ở quê hương họ Trần.
+ Chủ trương: “Quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”.
Bài 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII)
Tiết 24
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ
- Nha`m chiờ?m do?ng va` thụ?ng tri? nuo?c ta.
Quân Mông cổ xâm lược Dại Việt nhằm mục đích gỡ?
- Làm bàn đạp đánh Nam Tống và xâm lược các nước Đông Nam Á.
Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ
Bài 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII )
Tiết 24
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)

1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ
Đøng tr­íc nguy c¬ qu©n M«ng Cæ sang x©m l­îc. Vua t«i nhµ TrÇn ®· chuÈn bÞ chiến đấu như thế nào?
a. Nhà Trần chuẩn bị
b. Diễn biến
- Cho cả nước sắm sửa vũ khí.
- Các đội dân binh được thành lập và ngày đêm luyện tập võ nghệ, sẵn sàng chiến đấu.
1/1258
s.Thao
29/1/1258
(Vi~nh Phu?c)
Bạch Hạc
(Phú Thọ)
Bình Lệ Nguyên
Phù Lỗ

THĂNG LONG
Đông Bộ Đầu
THIÊN MẠC
(Duy Tiên – Hà Nam)
Quy Hoá
(Lào Cai)


Bài 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII)
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ
2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ
a. Nhà Trần chuẩn bị
b. Diễn biến
Tháng 1- 1258 , ………quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo đường sông Thao do …………………..……….. chỉ huy .
Nhân dân Thăng Long thực hiện chủ trương …………………………….
Nắm được thời cơ quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở………………….
Ngày 29 -01 -1258, quân Mông Cổ rút khỏi ………………tháo chạy về nước


Thăng Long
Ngột Lương Hợp Thai
3 vạn
“vườn không nhà trống”
Đông Bộ Đầu
Kết qủa:
- Cuộc kháng chiến thắng lợi hoàn toàn.
Bài 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII )
Tiết 24
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)

1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ
Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ
Cuộc phản công của quân dân nhà Trần co? kết quả như thế nào?
Em hãy trình bày tóm tắt diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất trên lược đồ.

THẢO LUẬN(4 phút )
Nhóm 1,2

Tại sao trong vòng chưa đầy 1 tháng quân ta đánh bại quân Mông Cổ? Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất?
Nhóm 3,4
Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất?

Nhóm 1, 2
Tại sao trong vòng chưa đầy 1 tháng quân ta đánh bại quân Mông Cổ? Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất?
* Tại sao trong vòng chưa đầy 1 tháng quân ta đánh bại quân Mông Cổ.
- Vương triều Trần và nhân dân Đại Việt không hề run sợ, kiên quyết kháng chiến chống xâm lược đến cùng.
- Với đường lối đúng đắn, sáng tạo.
*Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất.
- Khi giặc mạnh: ta không dốc toàn lực lượng đối phó mà rút lui để bảo toàn lực lượng, đánh lâu dài.
Khi giặc gặp khó khăn: Ta bất ngờ phản công giàng thắng lợi.


Nhóm 3,4

Những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất:
- Ba lần bắt giam sứ giả Mông Cổ.
- Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí.
- Các đội dân binh thành lập, ngày đêm luyện tập võ nghệ, sẵn sàng đánh giặc.
-Trần Thủ Độ trả lời vua Trần “Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo”.
1. Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì ? Hãy chọn các câu trả lời mà em cho là đúng.
a. Chiếm đóng, thống trị Đại Việt.
2. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất quân ta thắng lớn tại đâu?
a. Thăng Long.
b. Đông Bộ Đầu.
d. Thiên Mạc.
b. Làm bàn đạp tấn công các nước châu Âu.
c. Làm bàn đạp tấn công Nam Tống.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Qua chủ trương chống giặc đúng đắn của nhà Trần, em rút ra bài học gì trong cuộc sống? Ví dụ như trong trường hợp kẻ thù là thiên tai ( lụt to hoặc bão lớn) các em sẽ phòng chống như thế nào?
1. Tường thuật lại diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược quân Mông Cổ (1258).
2. Chuẩn bị phần II: Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên (1285)
Sự chuẩn bị xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên lần thứ hai có gì khác so với lần thứ nhất ?
Tường thuật diễn biến, kết quả cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần 2 (1285).
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
MÔNG CỔ
Bản đồ thế giới
Chân dung Thành Cát Tư Hãn (Thiết Mộc Chân )
là người sáng lập ra quốc gia phong kiến Mông Cổ và đế quốc Mông Cổ
H 29. Hình vẽ quân Mông cổ

- Phần lớn l� k? binh, s?ng trên yên ngựa, tha`nh thạo cung nỏ, guom gia?o với lực lượng quân đội mạnh hiếu chiến va` ta`n ba?o.


Em cã nhËn xÐt gì khi xem c¸c bøc tranh nµy?
- Đ©y lµ hình vÏ qu©n M«ng cæ giao chiÕn víi qu©n ¶ RËp vµ giành thắng lợi.
“- Quân Mông Cổ lớn lên trên yên ngựa, tự luyện tập chiến đấu, từ mùa xuân đến mùa đông, ngày ngày săn bắn, đó là cách sống của họ.
- Về đánh trận , họ lợi ở dã chiến, không thấy lợi thì không tiến quân.
Trăm quân kị quay vòng, có thể bọc được vạn người. Nghìn quân kị tản ra có thể dài tới trăm dặm , kẻ địch chia ra thì họ chia ra, kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại nên kị đội là thế mạnh của họ.
Đội quân lúc ẩn lúc hiện, đến thì như trên trời rơi xuống, đi thì nhanh như chớp giật. Họ mà thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát, họ mà thua thì chạy rất nhanh, đuổi theo không kịp” (theo lời sử học nhà Tống)
Sự bành trướng của đế quốc Mông Cổ
Quân Mông Cổ với lực lượng mạnh và hiếu chiến đã tiến hành xâm lược và thống trị nhiều nước ở châu Á, châu Âu.Câu thơ “ không có một dòng suối, một con sông nào không tràn đầy nước mắt chúng ta, không còn một ngọn núi, một cánh đồng nào không bị quân Mông Cổ giày xéo” nhà thơ Ác mê ni ( 1210- 1290)
Diện tích: 35 triệu km2( 1,5 triệu km2)
Dân số: gần 50% dân số thế giới
BẢN ĐỒ CHỈ SỰ BÀNH TRƯỚNG CỦA QUÂN MÔNG CỔ XUỐNG PHÍA NAM ĐÉN NĂM 1258















Bài 14( 4 tiết )
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII)
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)
II - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1285)

III - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288)
IV- NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN
1/1258
s.Thao
29/1/1258
(Vi~nh Phu?c)
Bạch Hạc
(Phú Thọ)
Bình Lệ Nguyên
Phù Lỗ

THĂNG LONG
Đông Bộ Đầu
THIÊN MẠC
(Duy Tiên – Hà Nam)
Quy Hoá
(Lào Cai)


GV cho HS tường thuật lai diễn biến trên bản đồ
Slide 5 Gv tường thuật diễn biến trận đánh theo SGK