Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

- §Þch: 1. 1258, 3 v¹n qu©n M«ng Cæ do t­íng Ngét L­¬ng Hîp Thai chØ huy tiÕn vµo n­íc ta theo ®­êng s«ng Thao, qua B¹ch H¹c, ®Õn B×nh LÖ Nguyªn th× bÞ chÆn l¹i ë ®©y. Sau ®ã tiÕn vµo Th¨ng Long.
- Ta: Thùc hiÖn kÕ s¸ch “v­ên kh«ng nhµ trèng”-> Më cuéc ph¶n c«ng ë §«ng Bé §Çu.
=>29.1.1258, qu©n M«ng Cæ rót khái Th¨ng Long ch¹y vÒ n­íc.
Kiểm tra bài cũ
Em hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ?
Chú giải
Quân Nguyên
Cham-pa
Đến Bình Than có Trần quốc Toản, vì tuổi còn nhỏ nên không được dự hội nghị. Trần Quốc Toản tức giận quân Nguyên xâm lược đến nỗi tay cầm quả cam bóp nát lúc nào không biết. Khi về nhà, đã huy động gia nô và thân thuộc hơn 1000 người, làm binh khí, đóng thuyền và may cờ đề sáu chữ vàng “phá cường địch, báo hoàng ân” (phá giặc mạnh, báo ơn vua).
Em có nhất xét gì về hành động của Trần Quốc Toản?
Trần Quốc Toản
“ Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa, chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng cam lòng.”
(Trích Hịch tướng sĩ của Trần QuốcTuấn )
Đoạn trích trên nói lên điều gì ?
Hội nghị Diên Hồng
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Đánh !!!
Theo em Hội nghị Diên Hồng có tác dụng như thế nào đến việc chuẩn bị cho cuộc kháng chiến ?
Trần Quốc Tuấn (Trần Hưng Đạo)
Quân Trần chặn đánh
--
Qu�n Tr?n
r�t lui d? b?o tồn l?c lu?ng

Quân Trần tấn công
Quân Nguyên tiến đánh
Qu�n Nguy�n
r�t lui v� th�o ch?y
CHÚ GIẢI
THĂNG LONG
cham-pa
--
Vạn Kiếp
THỜI TRẦN
Chương Dương
Tây Kết
THIÊN TRƯỜNG
Hàm Tử
-
--
Thu Vật
NGHỆ AN
THANH HÓA
LẠNG CHÂU















































































--
--
Phù Ninh
-
--
--
--
Quân Trần chặn đánh
--
---
Quân Trần
rút lui bảo toàn lực lượng
Quân Trần tấn công
Quân Nguyên tiến đánh
Quân Nguyên rút lui và tháo chạy
CHÚ GIẢI
THANG LONG
cham-pa
--
Van Kiếp
THỜI TRẦN
Chương Dương
Tây Kết
THI�N TRU?NG
Hàm Tử
-
Thu Vật
NGHỆ AN
THANH HÓA
LẠNG CHÂU
---
--
--
-
Phù Ninh
-
-
--
--
(2 phút)
Em hãy cho biết cách đánh quân Nguyên của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ hai này như thế nào ?
Thảo Luận
Thảo Luận
- Khi giặc mạnh không dốc toàn bộ lực lượng để đối phó mà khôn khéo rút lui chờ thời cơ.
Tạm rút khỏi kinh thành Thăng Long thực hiện chiến thuật “vườn không nhà trống” đưa giặc vào thế bị động, thiếu lương thực trầm trọng .
=> thực hiện phản công lớn tiêu diệt toàn bộ quân địch.
Cách đánh quân Nguyên của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ hai năm 1285:
Em có nhận xét gì về cuộc kháng chiến của quân dân nhà Trần chống quân Nguyên xâm lược lần thứ 2 này so với lần thứ nhất ?
Trong cuộc kháng chiến lần thứ hai (1285) của nhà Trần gặp rất nhiều khó khăn gian nguy và thử thách to lớn:
Quân Mông Nguyên đã hoàn toàn thôn tính và thống trị toàn bộ Trung Quốc-> hùng mạnh.
Lực lượng tham chiến của quân Nguyên lần này rất đông 50 vạn, có nhiều danh tướng , phối hợp lực lượng từ Trung Quốc đánh xuống, từ Cham-pa đánh lên=> tạo thế gọng kìm kịp Đại Việt.
Quân dân nhà Trần không hề lùi bước, quyết tâm chuẩn bị kháng chiến và đã chiến đấu anh dũng, giành được thắng lợi vẻ vang, quét sạch hơn nửa triệu quân xâm lược ra khỏi bờ cõi, ca khúc khải hoàn.
Trong chiến đấu nổi lên một số tấm gương tiêu biểu như: Trần Hưng Đạo, Trần Quốc Toản
Tại cuộc họp ở bến Bình Than, ai là người
được giao chỉ huy cuộc kháng chiến?

Trần Quốc Tuấn

Trần Quốc Toản

Trần Khánh Dư

Bài tập củng cố
Em hãy cho biết việc làm thể hiện lòng yêu nước của Trần Quốc Toản?
Bóp nát quả cam
Giương cao lá cờ "phá cường địch, báo hoàng ân"
Bài tập củng cố
Sự kiện các bô lão đồng thanh hô "đánh" diễn ra ở đâu, vào thời gian nào?
Năm 1285, tại Hội nghị Diên Hồng ở Thăng Long
Bài tập củng cố
Hướng dẫn học sinh tự học:
* Đối với bài học ở tiết học này: các em vừa học bài vừa kết hợp chỉ lược đồ về diễn biến của cuộc chiến lần thứ hai. Chú ý trình bày tình hình quân xâm lược, tình hình quân ta.
* Đối vối bài học ở tiết học tiếp theo: Chu?n b? ph?n III: CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287-1288)
+ Hãy nêu một số dẫn chứng về việc nhà Nguyên chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần thứ ba?
+ Quan sát lược đồ H32/ SGK/62, H33/ SGK/64. Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên (1287-1288)
+ Nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng? (1288)
CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM SỨC KHỎE
HẸN GẶP LẠI