Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

Sử 7- Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN- THẾ KỶ XIII-CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢCMÔNG CỔ 1258

. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ 1258.
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt  của Mông Cổ:
   - Đầu thế kỷ XIII ,đế quốc   Mông Cổ rộng lớn từ Thái Bình Dương đến Hắc Hải , rất giỏi về chinh chiến, cưỡi ngựa, bắn cung .  Chúng  xâm  lược Đại Việt  để  chiếm  đóng , cai trị , làm bàn  đạp chiếm Nam Tống và  xâm lược các nước Đông Nam Á .
  -Vua Trần cho bắt giam sứ giả , ra lệnh chuẩn bị kháng chiến .
 2.  Nhà Trần chuẩn bị  kháng chiến và đánh bại quân Mông Cổ (kháng chiến chống quân Nguyện lần I  (1258).
   -Tháng 1-1258 Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy  ba vạn quân Mông Cổ theo sông Thao  tiến xuống Bạch Hạc, đến Bình Lệ Nguyên gặp tuyến chống cự của Vua Trần Thái Tông.
   -Trước thế giặc mạnh,  quân ta rút  về Thiên Mạc để bảo toàn lực lượng .
   -Giặc tiến vào Thăng Long , ta thực hiện “vườn không nhà trống”,  chúng tàn phá Thăng Long và cướp bóc ở các làng chung quanh.
             -Lúc này  vua Trần hỏi ý kiến của Thái Sư Trần Thủ Độ, Ông đã khẳng khái trả lời   :“Đầu tôi chưa rơi xuống đất , xin bệ hạ đừng lo”.
   -Ở Thăng Long 1 tháng , chúng hết lương thực ,nắm  thời  cơ đó , quân ta đã  đã phản công ở Đông Bộ Đầu , địch bị đánh bật khỏi Thăng Long chạy đến Quy Hóa bị Hà Bổng đánh tan, quân Mông Cổ chạy thẳng về nước. Kháng chiến lần thứ nhất thắng lợi trong vòng nửa tháng, âm mưu xâm lược Đại Việt  của kẻ thù bị chận lại.
   * Chủ trương đánh giặc của nhà Trần :thực hiện “vườn không nhà trống”; tạm rút khỏi Thăng Long để bảo toàn lực lượng ;đẩy địch vào tình thế khó khăn, phát động chiến tranh nhân dân làm tiêu hao sinh lực địch , phản công lớn truy kích địch .
II Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên 1285.
1.Âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt  của nhà Nguyên :
- Ý đồ của nhà Nguyên:
                        +Rửa nhục  do thất bại lần thứ nhất .
                       +Quyết tâm chiếm bằng được  Đại Việt.
                       +Làm cầu nối xâm lược các nước khác  ở phía nam Trung Quốc .
-Năm 1279 vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt  xâm chiếm Nam Tống lập ra nhà Nguyên, mở rộng lãnh thổ xuống phương Nam.
-Năm  1283 Toa Đô chỉ huy  đường biển tấn công Champa để làm bàn đạp  tấn công phía Nam Đại Việt , sau đó phối hợp với Thoát Hoan đánh vào phía Bắc.
2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến:
      -Năm 1282 hội nghị  các vương hầu, quý tộc,quan lại ở Bình Than – Hải Dương  bàn kế đánh giặc và  chia quân đóng giữ ở các nơi hiểm yếu.Trần Quốc Toản “Phá giặc mạnh, báo ơn vua”.
      -Cử Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy  toàn quân, ông viết “Hịch Tướng Sĩ”, khơi dậy lòng yêu nuớc của nhân dân ta và khích lệ  binh sĩ xông lên giết giặc, cứu nước bảo vệ quê hương.
     -Đầu năm  1285, đại biểu phụ lão họp ở Điện Diên Hồng để bàn kế đánh giặc.
     -Vua Trần chỉ huy tập trận , duyệt binh ở Đông bộ Đầu.
    -Các chiến sĩ thích 2 chữ “Sát Thát”.
    -Thể hiện quyết tâm cao độ chống giặc cứu nước, thà chết chứ không chịu đầu hàng.
3.Diễn biến và kết quả  của cuộc kháng chiến ( Lần thứ 2 ) chống quân xâm lược Nguyên 1285:
     -Cuối tháng 1-1285,  Thoát Hoan đem 50 vạn quân Nguyên tràn  vào nước ta.
     -Sau  khi quân ta chiến đấu anh dũng ở biên giới,thế giặc mạnh , Trần Hưng Đạo rút quân  về Vạn Kiếp .
               Vua Trần hỏi Trần Hưng Đạo có  nên hàng không? Và được trả lời: “Xin hãy chém đầu thần trước rồi hãy hàng”. Không phải quân ta không có khả năng đánh tiếp, mà  theo kế sách “Lấy yếu đánh
     -Quân ta  từ Vạn Kiếp rút về Thăng Long, giặc chiếm Thăng Long , quân ta rút về Thiên Trường.
              Để bảo vệ cho cuộc rút quân chẳng may tướng Trần Bình Trọng bị giặc bắt, khi giặc hỏi : “Có muốn làm vương nước Nam không ?”, ông trả lời :”Ta thà làm ma nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc”, giặc đã giết ông.
Ông Trần Bình Trọng là một tướng tài. Giặc Mông Cổ bắt được ông và dụ ông đầu hàng. Ông trả lời:" Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm Vương đất Bắc