Bài 13. Ôn tập truyện dân gian

NGỮ VĂN 6
TIẾT: 54,55
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN.
GV: Huỳnh Thị Tuyền
KiỂM TRA BÀI CŨ.
1/ Nêu ý nghĩa truyện “ treo biển”
+ Phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến, không suy xét khi nghe ý kiến của người khác.

THÁNH GIÓNG












SƠN TINH,THỦY TINH

BÁNH CHƯNG, BÁNH GiẦY.
I- Định nghĩa truyện dân gian:
a-Truyền thuyết: ( SGK/7)
Lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan đến lÞch sö thêi qu¸ khø ,th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o.
TruyÒn thuyÕt thÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö ®­îc kÓ.


THẠCH SANH.
I- Định nghĩa truyện dân gian:
b- Truyện cổ tích:(SGK/53)
Lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuéc ®êi cña mét sè kiÓu nh©n vËt quen thuéc:nhânvật bất hạnh(ng­êi må c«i ,em ót ,ng­êi cã h×nh d¹ng xÊu xÝ ,nh©n vËt :dòng sÜ , cã tµi n¨ng , th«ng minh ngèc nghÕch , nhân vật là động vật....)
TruyÖn th­êng cã yÕu tè hoang ®­êng ,thÓ hiÖn ­íc m¬ ,niÒm tin cña nh©n d©n vÒ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña c¸i thiÖn ®èi víi c¸i ¸c ,c¸i tèt ®èi víi c¸i xÊu ,sù c«ng b»ng đối víi sù bÊt c«ng.
Ếch ngồi đáy giếng.
THẦY BÓI XEM VOI.
I- Định nghĩa truyện dân gian:
C- Truyện ngụ ngôn:( SGK/100)
Lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ b»ng v¨n xu«i hoÆc v¨n vÇn ,m­în chuyÖn vÒ loµi vËt ,®å vËt hoÆc vÒ chÝnh con ng­êi ®Ó nãi bãng giã ,kÝn ®¸o chuyÖn con ng­êi ,nh»m khuyªn nhñ ,r¨n d¹y ng­êi ta bµi häc nµo ®ã trong cuéc sèng.
LỢN CƯỚI, ÁO MỚI.
Chân , tay, tai, mắt, miệng.
TREO BiỂN.
I- Định nghĩa truyện dân gian:
d-Truyện cười ( SGK/124)
Lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ nh÷ng hiÖn t­îng ®¸ng c­êi trong cuéc sèng ,nh»m t¹o ra tiÕng c­êi mua vui hoÆc phª ph¸n nh÷ng thãi h­ , tËt xÊu trong x· héi.

II-Viết lại các truyện dân gian đã học,đọc thêm
Truyền thuyết
1-Con Rång ch¸u Tiªn. ( đọc thêm)
2-B¸nh ch­ng b¸nh giầy. ( đọc thêm)
3-Th¸nh Giãng.
4-S¬n Tinh, Thuû Tinh.
5-Sù tÝch Hå G­¬m. ( đọc thêm)
Cổ tích
1-Sọ Dừa. ( đọc thêm)

2-Thạch Sanh.

3-Em bé thông minh.
4-Cây bút thần. ( đọc thêm)
5-Ông lão đánh cá và con cá vàng. ( đọc thêm)
II-Viết lại các truyện dân gian đã học,đọc thêm
Truyện ngụ ngôn
1-Õch ngåi ®¸y giÕng.
2-ThÇy bãi xem voi.
3-§eo nh¹c cho mÌo. (đọc thêm)
4-Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng. ( đọc thêm)



Truyện cười
1-Treo biÓn.
2-Lîn c­íi, ¸o míi . ( đọc thêm)
III- Những đặc điểm tiêu biểu của các thể loại truyện kể dân gian:
*Truyền thuyết
-Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
- Cã nhiều chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o.
-Cã c¬ së lÞch sö ,cèt lâi sù thËt lÞch sö.
-Ng­êi kÓ ng­êi nghe tin c©u chuyÖn nh­ lµ cã thËt, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng kì ảo.
-ThÓ hiÖn thái dộ vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi sù kiÖn vµ nh©n vËt trong lÞch sö.

*Cổ tích
-Là truyện kể về cuộc đời ,số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc:người mồ côi , người mang lốt xấu xí ,người em , ngu?i dung si.
-Có nhi?u chi tiết tưởng tượng kì ảo.
-Người kể, người nghe không tin câu chuyện l� có thật.

-Thể hiện ước mơ ,niềm tin của nhân vật về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải ,của cái thiện.



III- Những đặc điểm tiêu biểu của các thể loại truyện kể dân gian:
Ngụ ngôn
-Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người.
-Có ý nghĩa ẩn dụ, ngụ ý.
-Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống.
Truyện cười
-Lµ truyÖn kÓ vÒ nh÷ng hiÖn t­îng ®¸ng c­êi trong cuéc sèng ®Ó nh÷ng hiÖn t­îng nµy ph¬i bµy ra vµ ng­êi nghe, ng­êi ®äc ph¸t hiÖn thÊy.
-Cã nhiÒu yÕu tè g©y c­êi
-Nh»m g©y c­êi ,mua vui hoÆc phª ph¸n ,ch©m biÕm nh÷ng thãi h­ tËt xÊu trong x· héi, tõ ®ã h­íng ng­êi ta tíi c¸i tèt ®Ñp.
IV- So sánh sự giống và khác nhau giữa truyền thuyết và truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và truyện cười :

a- Giống nhau :
- Là thể loại tự sự của văn học dân gian
- Có yếu tố tưởng tượng, kì ảo
- Có nhiều chi tiết giống nhau : sự ra đời thần kì, nhân vật chính có tài năng phi thường, v.v.
b- Khác nhau.
* Truyền thuyết
-Kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử, thể hiện cách đánh giá của nhân dân đối với những nhân vật, sự kiện lịch sử được kể.

- Cả người đọc và người nghe tin là chuyện có thật (dù có những chi tiết tưởng tu?ng, kì ảo.

*Truyện cổ tích
-Kể về cuộc đời của các loại nhân vật nhất định, thể hiện quan niệm, ước mơ của nhân dân về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác.

- Người đọc, người nghe không tin là có thật (dù có những yếu tố thực tế).

-So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa Truyện Cười và Truyện Ngụ Ngôn

Truyện ngụ ngôn
- Môc ®Ých cña truyÖn ngô ng«n lµ khuyªn nhñ, r¨n d¹y bµi häc nào đó trong cuéc sèng.

Truyện cười
-Môc ®Ých cña truyÖn c­êi lµ g©y c­êi hoÆc phª ph¸n nh÷ng hiÖn t­îng ®¸ng c­êi.
B- Thảo luận nhóm.

SÔN
TINH

THUÛY
TINH





1) Böùc tranh minh hoaï cho chi tieát naøo trong truyeän ?
2) Neâu yù nghóa cuûa bức tranh trên.


THÁNH GIÓNG










1- Cho biết sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử của truyền thuyết này ?
2- Kể lại chi tiết sự việc mà bức tranh minh hoạ.

CON RỒNG CHÁU TIÊN











1- Kể lại chi tiết sự việc trong truyện mà bức tranh minh họa ?


BÁNH CHƯNG BÁNH GIẦY










1- Kể lại chi tiết sự việc trong truyện mà bức tranh minh họa ?
2- Tại sao trong ngày lễ, tết, người Việt Nam thường gói bánh chưng, bánh giầy ?.
CÂY BÚT THẦN









1- Bức tranh minh họa cho phần nào của truyện ?
2- Hãy kể lại chi tiết sự việc mà bức tranh minh hoạ.
CỦNG CỐ.
1/ Trong các truyện sau đây truyện nào là truyền thuyết:
A- Em bé thông minh.
B- Cây bút thần.
C- Ếch ngồi đáy giếng.
D- Con Rồng Cháu Tiên.
CỦNG CỐ.
2/ Các truyện sau đây truyện nào không phải là truyện cổ tích:
A- Bánh chưng, bánh giầy.
B- Thánh Gióng.
C- Cả 2 ý A, B đều sai.
D- Cả 2 ý A,B đều đúng.
*THI KỂ CHUYỆN GIỮA CÁC TỔ
Kể câu chuyện dân gian em đã học. Nêu ý nghĩa. Rút ra bài học .
Dặn dò.

Về nhà học bài.
Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
* Đọc lại các truyện đã học sách giáo khoa.

TIẾT: 54,55
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN.



I- Định nghĩa truyện dân gian:
II- Viết lại tên truyện đã học và đọc thêm:
III- Những đặc điểm tiêu biểu của các thể loại truyện kể dân gian:
IV- So sánh sự giống và khác nhau giữa truyền thuyết và truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và truyện cười :
V- Củng cố.
BẢN ĐỒ TƯ DUY