Bài 13. Ôn tập truyện dân gian

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
TRƯỜNG THCS LỘC NAM
GV:NGUYỄN THỊ THÀNH
Năm học: 2015 - 2016
NGỮ VĂN (TIẾT 53,54 ) :
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
TRUYỆN DÂN GIAN








Truyền thuyết


Ngụ ngôn
Truyên cười
Cổ tích
NGỮ VĂN (TIẾT 54,55 ) :
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Thống kê các truyện dân gian đã học
1- Con Rồng cháu Tiên
2-Bánh Chưng , bánh Giầy
3-Thánh Gióng
4- Sơn Tinh, Thủy Tinh
5-Sự tích hồ Gươm
1- Thạch Sanh
2- Em bé thông minh
3- Cây bút thần
4- Ông lão đánh cá và con cá vàng
1- Ếch ngồi đáy giếng
2- Thầy bói xem voi
3- Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
1- Treo biển
2- Lợn cưới, áo mới
NGỮ VĂN (TIẾT 54,55 ) :
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Nguồn gốc dân tộc, ngợi ca nguồn gốc cao quý và ý nguyện đoàn kết gắn bó của dân tộc ta .
ca ngợi người anh hùng đánh giặc tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, đoàn kết, tinh thần anh dũng, kiên cường của dân tộc ta.
Truyện giải thích hiện tượng mưa bão lũ lụt xảy ra ở đồng Bằng Bắc bộ thuở các vua Hùng dựng nước, đồng thời thể hiện sức mạnh chế ngự thiên tai của người Việt cổ.
Truyện giải thích tên gọi hồ Hoàn Kiếm, ca ngợi cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do Lê Lợi lãnh đạo chiến thắng vẻ vang và khát vọng hòa bình của dân tộc ta.
Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của những con người chính nghĩa, lương thiện.
Sử dụng các yếu tố tưởng tượng kì ảo, hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh.
Xây dựng nhân vật mang màu sắc thần kì, chi tiết nghệ thuật kì ảo, phi thường.
Xây dựng nhân vật mang màu sắc thần kì, kể chuyện lôi cuốn, sinh động.
Chi tiết nghệ thuật kì ảo, giàu ý nghĩa.
Sắp xếp các tình tiết tự nhiên, khéo léo, nhiều chi tiết thần kì.
NGỮ VĂN (TIẾT 54,55 ) :
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Truyện đề cao trí khôn dân gian, kinh nghiệm đời sống dân gian
Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân, phục vụ nhân dân chống lại kẻ ác.
Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về công lí xã hội.
Truyện phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huênh hoang, đồng thời khuyên nhủ chúng ta phải mở rộng tầm hiểu biết, không chủ quan, kiêu ngạo.
Truyện khuyên nhủ con người khi tìm hiểu về một sự vật sự việc nào đó phải xem xét chúng một cách toàn diện.
Truyện tạo tiếng cười hài hước, vui vẻ, phê phán những người hành động thiếu chủ kiến và nêu lên bài học về sự cần thiết phải biết tiếp thu có chọn lọc ý kiến của người khác.
Dùng câu đố thử tài, cách dẫn dắt sự việc cùng với mức độ tăng dần.
Sáng tạo nhiều chi tiết kì ảo, nghệ thuật tăng tiến, kết thúc có hậu.
Xây dựng hình tượng gần gũi với đời sống , cách nói giáo huấn tự nhiên, cách kể bất ngờ hài hước, kín đáo.
Cách nói giáo huấn tự nhiên, dựng đối thoại, Lặp lại các sự việc, nghệ thuật phóng đại.
Xây dựng tình huống cực đoan, vô lý,sử dụng những yếu tố gây cười, kết thúc bất ngờ.
Truyện chế giễu, phê phán những người có tính hay khoe của - một tính xấu khá phổ biến trong xã hội.
Tạo tình huống gây cười, miêu tả điệu bộ hành động, nghệ thuật phóng đại.

Câu hỏi thảo luận:
Dựa vào kiến thức đã học về Truyền thuyết và Cổ tích , em hãy nêu những đặc điểm tiêu biểu của 2 thể loại truyện này ( Ghi vào bảng ) ?
Đặc điểm Truyền thuyết và cổ tích
NGỮ VĂN (TIẾT 54,55 ) :
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Là loại truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ
Có nhiều chi tiết tưởng tượng , kỳ ảo
Có cơ sở lịch sử , cốt lõi là sự thật lịch sử .
Người kể , người nghe tin câu chuyện như là có thật .
Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đ/v các sự kiện , nhân vật lịch sử
Kể về cuộc đời và số phận của một số kiểu nhân vật .
Có nhiều chi tiết tưởng tượng , kỳ ảo .
Mâu thuẫn giàu - nghèo , thống trị - bị trị …đấu tranh giai cấp .
Người kể , người nghe không tin câu chuyện là có thật .
Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải , của cái Thiện .
THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1,2: So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyền thuyết và truyện cổ tích


Nhóm 3,4: So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyện ngụ ngôn và truyện cười.
Đều là thể loại Tự sự của Văn học Dân gian .

Đều có sử dụng yếu tố tưởng tượng kỳ ảo .

Có nhiều chi tiết giống nhau :
* Sự ra đời kỳ lạ .
* Nhân vật chính có những khả năng phi thường .
Kể về các nhân vật , sự kiện lịch sử và thể hiện cách đánh giá của nhândân đối với nhân vật , sự kiện lịch sử được kể.
-Được người kể , người nghe tin là thật
Kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật nhất định, thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân về cái thiện và cái ác, chính nghĩa và phi nghĩa .
- Bị người kể , người nghe cho là những câu chuyện không có thật .
So sánh sự giống nhau và khác nhau
giữa truyện Thánh Gióng và truyện Thạch Sanh ?
Đều có chi tiết gây cười, tình huống bất ngờ.
Khuyên nhủ, răn dạy người ta một bài học trong cuộc sống.
Nhằm để mua vui hoặc phê phán, chế giễu những hiện tượng trong cuộc sống.
LUYỆN TẬP
1- Xem tranh đoán truyện .
2- Kể chuyện sáng tạo truyền thuyết và truyện cổ tích .
Sự tích hồ Gươm
THÁNH GIÓNG
BÁNH CHƯNG , BÁNH GIẦY
Sơn Tinh – Thủy Tinh
Em bé thông minh
Cây bút thần
CON RỒNG CHÁU TIÊN
Ông lão đánh cá và con cá vàng
HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ
TIẾT HỌC ÔN TẬP TIẾP THEO
Nắm vững kiến thức ôn tập về truyền thuyết và truyện cổ tích .
Dựa vào kiến thức đã học về truyện Ngụ ngôn và truyện cười , em hãy nêu những đặc điểm tiêu biểu của 2 thể loại truyện này ( Ghi vào bảng )
So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyện Ngụ ngôn và truyện cười .
Vẽ BĐTD; Kể chuyện sáng tạo về truyện Ngụ ngôn và truyện Cười

TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY ĐÃ KẾT THÚC


Chúc các em chăm ngoan , học giỏi !
Biên soạn : GV NGUYỄN HOÀNG LAN PHƯƠNG