Bài 13. Ôn tập truyện dân gian

Quan sát 4 bức tranh trên và cho biết em đã học những thể loại truuyện nào ?
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
dân gian đã học:
stt
Thể loại
Định nghĩa
1
2
3
Truyền
thuyết
Truyện
cổ tích
Truyện
ngụ ngôn
4
Truyện
cười
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Ngày:16.11.2010
Tiết 54
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
stt
Thể loại
Định nghĩa
1
2
3
Truyền
thuyết
Truyện
cổ tích
Truyện
ngụ ngôn
Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
4
Truyện
cười
Truyền thuyết là gì?
1.Truyền thuyết:
( Học chú thích SGK / tr 7)
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
dân gian đã học:
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
stt
Thể
loại
Định nghĩa
1
2
3
Truyền
thuyết
Truyện
cổ tích
Truyện
ngụ ngôn
Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc. Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
4
Truyện
cười
Thế nào là truyện cổ tích?
1.Truyền thuyết:
( Học chú thích SGK/tr 7)
2. Truyện cổ tích:
( Học chú thích SGK/ tr 53)
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
dân gian đã học:
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
stt
Thể
loại
Định nghĩa
1
2
3
Truyền
thuyết
Truyện
cổ tích
Truyện
ngụ ngôn
Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc. Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
4
Truyện
cười
1.Truyền thuyết:
( Học chú thích  SGK /tr 7)
2. Truyện cổ tích:
( Học chú thích SGK/tr 53)
Loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người
để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Em hiểu gì về
truyện ngụ ngôn?
3. Truyện ngụ ngôn:
( Học chú thích SGK/tr 124 )
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
dân gian đã học:
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
stt
Thể
loại
Định nghĩa
1
2
3
Truyền
thuyết
Truyện
cổ tích
Truyện
ngụ ngôn
Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc. Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
4
Truyện
cười
1.Truyền thuyết:
( Học chú thích SGK/ tr 7)
2. Truyện cổ tích:
( Học chú thích  SGK/ tr 53)
Loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người
để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
3. Truyện ngụ ngôn:
(Học chú thích SGK/tr 100 )
Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Truyện cười là gì?
4. Truyện cười:
(Học chú thích SGK/tr 124)
II. Tên những truyện dân gian
(theo thể loại) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1:
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
dân gian đã học:
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Tháo luận theo bàn: Thống kê truyện dân gian đã học
(cả truyện đọc thêm ) vào bản đồ tư duy sau:
Dãy 1: Truyện truyền thuyết, truyện cười.
Dãy 2:Truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn.

*Thời gian: 5 phút.
- Nhóm 1: Nêu đặc điểm tiêu biểu của truyền thuyết ?
- Nhóm 2: Nêu đặc điểm tiêu biểu của truyện cổ tích ?
- Nhóm 3: Nêu đặc điểm tiêu biểu của truyện ngụ ngôn ?
- Nhóm 4: Nêu đặc điểm tiêu biểu của truyện cười ?

- Đại diện nhóm trình bày
- Nhóm khác nhận xét
*Thời gian khoảng 7 phút.
Thảo luận nhóm
I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học:
II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1:
III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học:
Nêu đặc điểm của
truyền thuyết?
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Đặc điểm của truyền thuyết:
- Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
- Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể,
người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học:
II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1:
III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học:
-Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
-Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
-Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
-Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
Truyện
cổ tích
Trình bày ba đặc điểm
đầu của truyện cổ tích?
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Đặc điểm của truyện cổ tích
- Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em,người dũng sĩ…)
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
- Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật.
Đặc điểm của truyện cổ tích
- Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc(người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em,người dũng sĩ…)
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
- Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật.
- Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải, của cái thiện.
I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học:
II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1:
III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học:
-Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
-Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
-Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
-Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
Truyện
cổ tích
Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em ut, người dũng sĩ…)
-Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo
-Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật.
-Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải,của cái thiện.
Truyện
ngụ ngôn
Trình bày đặc điểm của truyện ngụ ngôn?
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Đặc điểm của truyện ngụ ngôn:
- Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người.
- Có ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý.
- Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống.
I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học:
II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1:
III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học:
- Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
- Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
-Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
Truyện
cổ tích
- Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em,người dũng sĩ…)
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo
- Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật.
- Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải, của cái thiện.
Truyện
ngụ ngôn
- Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói
bóng gió chuyện con người.
- Có ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý.
- Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống.
Truyện
cười
Những đặc điểm cơ bản của truyện cười là gì?
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Đặc điểm của truyện cười
- Là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống để những hiện tượng này phơi bày ra và người nghe (người đọc) phát hiện thấy.
- Có nhiều yếu tố gây cười.
- Nhằm gây cười, mua vui hoặc phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội, từ đó hướng người ta tới cái tốt đẹp.
I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học:
II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1:
III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học:
- Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
- Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
- Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
Truyện
cổ tích
Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc ( người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em, người dũng sĩ…)
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo
- Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật.
- Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải,của cái thiện.
Truyện
ngụ ngôn
- Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người.
- Có ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý.
- Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống.
Truyện
cười
- Là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống để những hiện tượng này phơi bày ra và người nghe ( người đọc) phát hiện thấy.
- Có nhiều yếu tố gây cười
Nhằm gây cười, mua vui hoặc phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu trong
xã hội, từ đó hướng người ta tới cái tốt đẹp.
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Em hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyền thuyết với truyện cổ tích.
- Đều là thể loại Tự sự của Văn học dân gian .
- Đều có sử dụng yếu tố tưởng tượng kì ảo .
- Có nhiều chi tiết giống nhau:
+ Sự ra đời kì lạ .
+ Nhân vật chính có những khả năng phi thường .
Kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử.
Thể hiện cách đánh giá của nhân dân đối với nhân vật, sự kiện lịch sử được kể
- Người kể, người nghe tin là thật (theo sát lịch sử).
Kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc…
Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
- Người kể, người nghe cho là những câu chuyện không có thật.
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Em hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyện ngụ ngôn với truyện cười.
Đều là thể loại Tự sự của Văn học dân gian.
Đều có yếu tố gây cười, yếu tố bất ngờ.

Loại truyện kể, bằng văn vần hoặc văn xuôi;
Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người;
Nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống;
Nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Luyện tập:
1. Bài tập1:
Quan sát các bức tranh sau và kể lại câu chuyện
Tiết 54, 55 ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
1
4
2
3
5
6
7
Kể
lại
chuyện
Tìm từ khóa qua nội dung các ô
Ở ĐÂY CÓ BÁN
CÁ TƯƠI
Truyện cổ tích là loại truyện kể về cuộc
đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc:
ví dụ truyện Thạch Sanh kể về cuộc đời của kiểu nhân vật dũng sĩ.
Điền những từ ngữ còn thiếu vào nội dung câu sau:
…… là loại truyện kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: ví dụ truyện “Thạch Sanh” kể về cuộc đời của kiểu nhân vật dũng sĩ.
1
“Treo biển; Lợn cưới, áo mới; Đẽo cày giữa đường”, là tên của các văn bản thuộc thể loại truyện dân gian nào?
Truyện cười
Truyện Thánh Gióng có liên quan đến sự thật lịch sử nào?
Giặc Ân xâm lược
4
2
3
TRUYỆN DÂN GIAN
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em học sinh