Bài 13. Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Chọn đáp án đúng nhất
Nhà Lý được thành lập vào thời gian nào?
A. Năm 1005 B. Năm 1009 C. Năm 1010
2.Vị vua đầu tiên của nhà lý là ai?
A. Lý Huệ Tông B. Lý Công Uẩn C. Lý Chiêu Hoàng
3.Vị vua nào của nhà Lý là người dời đô về thành Đại La ( Hà Nội )
Lý Công Uẩn B.Lý Anh Tông
C. Lý Chiêu Hoàng
Chương III :
NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN
( THẾ KỈ XIII – XIV )
Nhà Lý sụp đổ:
- Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu.
+ Quan lại ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đến đời sống của nhân dân.
“ Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc không ngừng, nghe nói ngoài kinh thành có giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi, chỉ ham thích của cải. Các bầy tôi (quan lại) đều bắt chước, tranh nhau bán quan buôn ngục, ngoài ra không còn nghĩ đến việc gì”.
(Khâm định Việc sử thông giám cương mục)
Nguyên nhân nào dẫn
đến sự suy yếu nhà Lý?
Những việc làm trên của vua quan nhà Lý đã gây ra hậu quả gì?
Nhà Lý sụp đổ:
- Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu.
+ Quan lại ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đến đời sống của nhân dân.
+ Hạn hán, lũ lụt xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, các thế lực phong kiến nổi dậy quấy phá.
- Đầu năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh → nhà Trần thành lập.
Trần Cảnh khi mới lên 8 tuổi... “có chú họ là Trần Thủ Độ làm Điện tiền chỉ huy sứ, nên được vào hầu trong cung. Chiêu Hoàng thấy vua (Trần Cảnh) thì ưa. Năm Ất Dậu mùa đông, tháng 12 (đầu năm 1226), được Chiêu Hoàng nhường ngôi, lên ngôi Hoàng đế”
(Đại Việt sử kí toàn thư)
Trước tình hình đó nhà Lý đã làm gì để giải quyết khó khăn?
Nhà lý phải dựa vào thế lực của họ Trần để chống lại các lực lượng nổi loạn.
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền:

Nhà Lý sụp đổ:
- Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu.
- Quan lại ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đến đời sống của nhân dân.
+ Hạn hán, lũ lụt xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, các thế lực phong kiến nổi dậy quấy phá..
- Tháng 12 năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh Nhà Trần thành lập.
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền:

Nhà Lý sụp đổ:
- Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu.
- Quan lại ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đến đời sống của nhân dân.
- Hạn hán, lũ lụt xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, các thế lực phong kiến nổi dậy quấy phá.
- Tháng 12 năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh Nhà Trần thành lập.
- Bộ máy nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền được phân thành 3 cấp.
? Bộ máy nhà nước
thời Trần được tổ chức
như thế nào?
Nhóm 1,3: Hoàn chỉnh sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần ở cấp trung gian và cấp cơ sở ?
Nhóm 2,4: Hoàn chỉnh sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần ở cấp triều đình (trung ương)?
THẢO LUẬN NHÓM( 5 Phút)
Thái Thượng Hoàng
Vua
Quan văn
Quan võ
Châu
12 Lộ
Xã
Cấp triều đình (trung ương )
Cấp hành chính
trung gian :
Cấp cơ sở

Quốc sử viện
Thái y viện
Tôn nhân phủ
Phủ
Huyện

Huyện
Thái y viện

12 lộ
Thái Thượng Hoàng
Vua
Quan văn
Quan võ
Xã
Châu
Vua
Quan văn
Quan võ
24 lộ, phủ
Huyện
Hương , xã
Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần
Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lý
So với bộ máy nhà nước thời Lý, bộ máy nhà nước thời Trần có gì giống và khác nhau? Nhận xét?
Tôn nhân phủ
Quốc sử viện

Phủ
=> Tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn thời Lý
3. Pháp luật thời Trần :

2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền.
1. Nhà Lý sụp đổ.
Để đất nước ổn định và củng cố hệ thống pháp luật nhà Trần đã ban hành bộ luật nào?
Quốc triều hình luật.
- Năm 1230 ban hành bộ “Quốc triều hình luật”

- Đặt các cơ quan Thẩm hình viện để xét xử việc kiện cáo.
Quốc triều hình luật
Em hãy trình bày nội dung của bộ quốc triều hình luật?
1..
+ Bảo vệ quyền lợi của vua, hoàng tộc.
+ Bảo vệ quyền tư hữu tài sản
+ Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất.

Để bộ luật được thi hành nhà Trần đã đặt ra cơ quan nào chuyên xét xử các vụ kiện cáo?
=> Pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn
Em có nhận xét gì về luật pháp nhà Trần so nhà Lý?
4. Củng cố
1. Một chế độ đặc biệt chỉ có trong triều đình nhà Trần?
a. Chế độ lập Thái tử sớm
b. Chế độ Nhiếp chính vương

d. Chế độ Thái thượng hoàng
c. Chế độ lập nhiều Hoàng hậu
SAI
SAI
SAI
Đúng
N
A
R
T
A
H
N
A
U
E
C
H
N
A
V
A
G
R
O
N
L
R
N
I
I
Y
I
H
T
C
E
Y
H
Trò chơi ô chữ
Một từ gồm 8 chữ cái. Đây là tên thật của vị vua
đầu tiên thuộc triều Trần.
2. Tên vị vua cuối cùng của triều đại Lý gồm 12 chữ cái.
3. Tên một cơ quan chuyên coi chữa bệnh trong cung vua, gồm 9 chữ cái.
4. Tên một người có công khởi dựng sự nghiệp họ Trần, gồm 9 chữ cái.
5. Tên bộ luật của nhà Trần gồm 17 chữ cái.
6.Tên một chức quan đứng đầu các Châu, gồm 7 chữ cái
7.Một từ gồm 12 chữ cái, Đó là tên cơ quan chuyên xét xử các vụ kiện cáo.

T
H
A
N
U
D
O
T
H
I
R
I
C
H
I
N
I
H
U
E
Q
U
O
C
T
A
U
H L
H
H
A
M
T
N
V
I E
T
T
U
NHÀ TRẦN
3. Điền vào chỗ trống:
Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta là ………………………………. được viết dưới thời ………………………
Đến thời Trần, ban hành bộ luật mới gọi là: ………………………………………………………..
So với pháp luật thời Lý, pháp luật thời Trần …………
Bộ hình thư
Lý
Quốc triều hình luật
Được tăng cường và hoàn thiện hơn.
Hướng dẫn học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới.
1. Bài cũ:
- Nắm chắc kiến thức bài học hôm nay.
- Làm bài tập trong “Tập bản đồ lịch sử”
2. Chuẩn bị bài mới :
- Đọc trước và trả lời các câu hỏi ở sách giáo khoa phần II. “ Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế”.