Bài 13. Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

Giáo viên: Nguyễn Thị Nga
? Nêu những nét nổi bật về văn hóa - giáo dục thời Lý?
Kiểm tra bài cũ:

CHƯƠNG III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN
(THẾ KỈ XIII- XIV)VÀ NHÀ HỒ(ĐẦU THẾ KỈ XV)

BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
I/ NHÀ TRẦN ĐƯỢC THÀNH LẬP
Bài 13:
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
I/ Nhà Trần được thành lập:
1. Nhà Trần thành lập:
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu.
Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán, nhiều nơi nổi dậy đấu tranh,…
Nhà Lý phải dựa vào thế lực họ Trần để dẹp loạn
1/1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh  nhàTrần thành lập
Vì sao Họ Trần buộc Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi? Việc làm này có hợp với tự nhiên không ? vì sao?
“Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc không ngừng, nghe nói ngoài kinh thành có giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi, chỉ ham thích của cải. Các bầy tôi (quan lại) đều bắt chước, tranh nhau bán quan buôn ngục, ngoài ra không còn nghĩ đến việc gì”.
“ Chính sự ngày một đổ nát, đói kém xảy ra luôn luôn. Nhân dân cùng quẫn, khốn khó, giặc cướp nổi lên ở nhiều nơi”
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)
Trong ngày lễ lên ngôi của Trần Cảnh, điện tiền chỉ huy sứ Trần Thủ Độ nhấn mạnh: “ Hiện nay giặc cướp đều nổi loạn , họa hoạn ngày một tăng… nhà Lý suy yếu, thế nước nghiêng đổ nguy ngập. Nữ chúa Chiêu Hoàng không thể gánh vác nổi mới ủy thác cho chồng”
“ Khâm định Việt sử thông giám cương mục”
Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
I/ Nhà Trần được thành lập.
1.Nhà Trần thành lập
2. Xây dựng bộ máy quan lại và tổ chức
đơn vị hành chính
Nhà Trần đã xây dựng bộ máy quan lại và tổ chức đơn vị hành chính như thế nào ?
CÁC VUA HÙNG DỰNG NƯỚC Ở PHONG CHÂU
Đền Hùng
TRIỀU NGÔ ĐÓNG ĐÔ Ở CỔ LOA
C? Loa
TRI?U DINH TI?N Lấ DểNG Dễ ? HOA LU
Hoa Lư
Thaờng Long
TRI?U Lí (1009 - 1225 ), DểNG Dễ ? THANG LONG
TRIỀU TRẦN (1226 – 14000) ĐÓNG ĐÔ Ở THĂNG LONG.
Thăng Long
---
Thời Tiền Lê
ĐÌo ngang
---
Thời Lý
ẹaỷo cồn cỏ
-------
Th?i Tr?n
Đèo H�i V�n
Ngày nay
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII
Thăng Long
Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
1/ Nhà Trần được thành lập.
2/ Xây dựng bộ máy quan lại và tổ chức đơn vị hành chính
- Bộ máy nhà nước được chia làm 3 cấp
* Cấp triều đình
* Cấp trung gian
* Cấp cơ sở
Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần
VUA
(THÁI THƯỢNG HOÀNG)
ĐẠI THẦN VĂN
ĐẠI THẦN VÕ
12 LỘ
PHỦ
CHÂU, HUYỆN
XÃ
Cấp trung gian
Triều đình
Cấp cơ sở
Vua
Quan văn
Quan võ
24 lộ - phủ ( Tri phủ - tri châu )
Huyện
Hương - xã
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN
B? M�Y NH� NU?C TH?I Lí
? So với bộ máy nhà nước thời Lý, thời Trần có gì giống và khác? Nhận xét?
THẢO LUẬN
Tìm điểm giống và khác nhau về tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần với thời Lý? Cho nhận xét ?
* Giống: Vua đứng đầu và nắm mọi quyền hành , dưới Vua có các quan đại thần, quan văn,võ.
-Chia ra các lộPhủ Châu,huyện xã
=>Chế độ Quân chủ trung ương tập quyền
*Khác: Nhà Trần: Thực hiện chế độ Thái thượng Hoàng ,đặt thêm 1 số cơ quan ,cả nước chia làm 12 lộ , các chức đại thần phần lớn do người họ Trần nắm giữ
Nhận xét: So với thời Lý,tổ chức bộ máy quan lại và các đơn vị hành chính thời Trần được hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn.
Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
2.Xây dựng bộ máy quan lại và tổ chức đơn vị hành chính
Tổ chức theo chế độ Quân chủ trung ương tập quyền , gồm 3 cấp:
* Cấp triều đình ; Cấp trung gian ; Cấp cơ sở
-Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng .
-Đặt thêm 1 số chức quan như:Quốc sử viện ,Thái y viện,Hà đê sứ,
Khuyến nông sứ, đồn điền sứ. Cả nước chia thành 12 lộ
=> Bộ máy nhà nước được hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn thời Lý .
Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
I/ Nhà Trần được thành lập

3/ Luật pháp thời Trần
- Ban hành bộ luật mới là: “Quốc triều hình luật”
- Xác định lại pháp luật thời Lý và bổ sung thêm:Luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản.
- Cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện. Thẩm hình viện là cơ quan chuyên xét xử kiện cáo
1/ Người nhường ngôi cho Trần Cảnh :
a. Trần Quốc Tuấn
b. Lý Chiêu Hoàng
c. Lý huệ Tông
d. Trần Quốc Toản


Chùa Phổ Minh
B
BÀI TẬP CỦNG CỐ
2 / Vị vua đầu tiên của triều đại nhà Trần?
Trần Kinh
Trần Cảnh
Trần Thừa
Trần Thuyên
Đ
3/ Việc nhà Trần lên thay nhà Lý có ý nghĩa :
Tạo điều kiện cho sự tồn tại của một nền quân chủ
Làm cho chế độ phong kiến suy yếu
Chứng tỏ nhà Trần mạnh hơn nhà Lý
Củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền thêm vững mạnh
Đ
4. Moät cheá ñoä ñaëc bieät chæ coù ôû trieàu nhaø Traàn :
a. Cheá ñoä laäp Thaùi töû sôùm.
b. Cheá ñoä Thaùi Thöôïng Hoaøng.
c. Cheá ñoä laäp nhieàu hoaøng haäu.
5.Điền vào chỗ trống:
Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta là………………
Được viết dưới thời………………
Đến thời Trần, ban hành bộ luật mới……………………………
………………………………………………………..
So với pháp luật thời Lý, luật pháp thời Trần…………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………..
hình thu
Lýù
Quốc triều
và hoàn thiện hơn.
hình luật
tăng cường
Hướng dẫn về nhà:
- Học bài.
Chuẩn bị : Phần II/ Nhà Trần
xây dựng quân đội và phát triển kinh tế ( SGK/ 52).
? Qua hình 27 SGK em có nhận xét như thế nào về quân
đội nhà Trần?
? Nhà Trần có những biện pháp gì để phát triển kinh tế?

Kính chào các thầy cô



và các em.