Bài 13. Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

Chương III: Nước Đại Việt Thời Trần
(Thế kỉ XIII - XIV)
Tiết 22: I. Nhà Trần thành lập
B�i 13: Nu?c D?i Vi?t th? k? XIII
Triều Lý được thành lập từ năm 1009 trải qua 9 đời vua, tồn tại trong 215 năm:
- Lý Thái Tổ (1009-1028). - 19 năm
- Lý Thái Tông (1028-1054). - 27 năm
- Lý Thánh Tông (1054-1072).- 17 năm
- Lý Nhân Tông (1072-1127). - 56 năm
- Lý Thần Tông (1128-1138). - 10 năm
- Lý Anh Tông (1138-1175). - 37 năm
- Lý Cao Tông (1176-1210). - 35 năm
- Lý Huệ Tông (1211-1224). - 14 năm
- Lý Chiêu Hoàng (1224-1225).- 1 năm
Đền Lý Bát Đế được khởi công xây dựng từ ngày 3 tháng Ba năm Canh Ngọ 1030 bởi Lý Thái Tông khi vị hoàng đế này về quê làm giỗ cha. Sau này, đền được nhiều lần trung tu và mở rộng. Lần trùng tu lớn nhất là vào năm thứ hai niên hiệu Hoàng Định của vua Lê Kính Tông (tức năm 1620), khắc văn bia ghi lại công đức của các vị vua triều Lý.[1]
Trong ngày lễ lên ngôi của Trần cảnh, tổng chỉ huy Trần Thủ Độ nhấn mạnh: " Hiện nay, giặc cướp đều nổi, hoạ loạn mỗi ngày một tăng. nhà Lý suy yếu, thế nước nghiêng đổ, nguy ngập. Nữ chúa Chiêu Hoàng không thể gánh vác nổi mới uỷ thác cho chồng"
Lược đồ nước
Đại Việt thời Lý
Triều Lý tồn tại sau 215, trải qua 9 đời vua thì tan rã. Việc nhà Trần thay nhà Lý có thể nói là một sự kiện lịch sử đặc biệt.
Trong lịch sử, việc thay thế một triều đại đều phải qua các cuộc đấu tranh. Nhưng ở thời Trần, việc thay đổi triều đại không xảy ra đổ máu. Mọi việc đều diễn ra dưới sự sắp đặt khôn khéo của Trần Thủ Độ nên rất êm thấm, nhẹ nhàng, hợp lý.
2. nHà TRầN CủNG Cố CHế Độ PHONG KIếN TậP QUYềN
Lược đồ
Đại Việt
Thời Trần
Các VUA HùNG dựng nước, đóng đô ở Phong Châu.
ĐỊn H�ng
Triều NGÔ ( 939- 967), đóng đô ở Cổ Loa .
Cổ Loa
Triều ẹINH,Tiền LÊ ( 968 - 1009), đóng đô ở Hoa Lư.
Hoa Lư
Thaờng Long
Triều Lý (1010 - 1225), đóng đô ở Thaờng Long.
Triều TRầN ( 1225- 1400 ), đóng đô ở Thaờng Long.
Thaờng Long
---
Thời ẹinh,Tiền Lê
ĐÌo ngang
---
Thời Lý
ẹaỷo cồn cỏ
-------
Thời Trần
Đèo H�i V�n
Ngày nay
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII
SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Cấp triều đình
Các đơn vị hành chính trung gian
Các đơn vị hành chính Cơ sở
Vua
TháI Thượng Hoàng
Quan văn
(Họ Trần)
Quan võ
(Họ Trần)
Các cơ quan
Quốc
Sử viện
Thái
Y
viện
Tôn
nhân
phủ
Các cơ quan
Quốc
sử viện
Thái
y
viện
Tôn
nhân
phủ
12 lộ
( Chánh, phó An phủ sứ)
Phủ
( Tri phủ)
Châu, huyện
( Tri châu, tri huyện))
Xã
( Xã quan)
Vua
Quan văn
Quan võ
24 lộ, phủ
(Tri phủ, tri châu)
Huyện
Hương, Xã
SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI lý
So với bộ máy nhà nước thời Lý, thời Trần có gì giống và khác? Nhận xét?
Nội dung thảo luận:
+ Giống: Bộ máy quan lại.
+ Khác:
- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng.
- Các quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ.
- Đặt thêm các cơ quan, chức quan để trông coi sản xuất.
- Cả nước chia làm 12 lộ.
+ Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà Lý. Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới nhiều mặt của đất nước. Năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao.

Bài 1. Nhận xét của em về việc nhà Trần thay thế nhà Lý?

A. Bảo vệ vua và hoàng tộc.

D. Bảo vệ quyền lợi phụ nữ.
C. Bảo vệ quyền tư hữu tài sản, nhất là ruộng đất.
B. Bảo vệ sức kéo.

D. Đó là hành động đáng lên án.
C. Phù hợp với tình hình thực tế lúc bấy giờ.

B. Chuyện bình thường trong lịch sử các triều đại phong kiến.

A. Không cần thiết phải thay thế triều đại nhà lý.

Bài 2. Điểm bổ sung pháp luật thời Trần so với thời Lý:

n
a
r
t
a
h
n
A
u
e
c
h
n
a
v
a
g
r
o
n
l
r
n
i
I
y
i
H
T
C
e
y
h
Trò chơi ô chữ
Một từ gồm 8 chữ cái. Đây là tên thật của vị vua
đầu tiên thuộc triều Trần.
2. Tên vị vua cuối cùng của triều đại Lý gồm 12 chữ cái.
3. Tên một cơ quan chuyên coi chữa bệnh trong cung vua, gồm 9 chữ cái.
4. Tên một người có công khởi dựng sự nghiệp họ Trần, gồm 9 chữ cái.
5. Tên bộ luật của nhà Trần gồm 17 chữ cái.
6.Tên một chức quan đứng đầu các Châu, gồm 7 chữ cái
7.Một từ gồm 12 chữ cái, Đó là tên cơ quan chuyên xét xử các vụ kiện cáo.
t
h
a
n
u
d
o
T
h
i
r
i
c
h
i
n
i
h
u
e
q
u
o
c
T
a
u
l
v
h
a
m
t
n
i
e
t
t
u
Nhà Trần
Xin chân thành cảm ơn quớ th?y cụ !