Bài 13. Những chuyển biến mới về kinh tế và xã hội ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất
(1914 - 1918 )
Nguyên nhân của Chiến tranh
Sự phát triển không đều về kinh tế - chính trị của Chủ nghĩa Tư bản làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc.
Đế quốc già (Anh - Pháp): thuộc địa rộng lớn.
Đế quốc trẻ (Mỹ - Đức - Nhật Bản): vươn lên mạnh mẽ về kinh tế song quá ít thuộc địa.
Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa ngày càng gay gắt.
(Nguyên nhân sâu xa của cuộc chiến tranh)
-Đức vạch kế hoạch chiến tranh giành giật thuộc địa chia lại thị trường.
-Nhật và Mỹ ráo riết chiến lược bành trướng.
Chiến tranh Trung - Nhật (1894 - 1895)
Chiến tranh Mỹ - Tây Ban Nha (1898)
Chiến tranh Anh - Bô-ơ (1899 - 1902)
Chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905)
Cuối tk 19 đầu tk 20, các cuộc chiến tranh giành thuộc địa đã nổ ra ở nhiều nơi.
=>
=> Bước đầu của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất
Chiến tranh
Trung - Nhật
(1894 - 1895)
Ito Sukeyuki - Tư lệnh Hạm đội liên hợp
Matsushima - kỳ hạm hải quân
đế quốc Nhật Bản
Chiến tranh
Nga - Nhật
(1904 - 1905)
Sĩ quan kỵ binh
Kornet Zvaginzov
nhà sử học trước chiến tranh
Trong cuộc đua, Đức: - là kẻ hung hăng nhất.
- có thế lực kinh tế và quân sự.
- ít thuộc địa.
* Thái độ của Đức làm cho mối quan hệ ở châu Âu cũng như quan hệ giữa các nước đế quốc ngày càng căng thẳng.
* Những năm 80 tk XIX Đức chủ chương chiến tranh chiếm hầu hết lãnh thổ châu Âu cùng các thuộc địa ở châu Phi và châu Á.
+ 1882, Đức, Áo-Hung và I-ta-li-a thành lập liên minh tay ba (phe Liên minh). 1915, I-ta-li-a rời khỏi Liên minh.
+ Anh, Pháp và Nga ký những bản hiệp ước tay đôi: Pháp-Nga (1890), Anh-Pháp (1904), Anh-Nga (1907), hình thành phe Hiệp ước.
Sau này:
* Phe Liên minh có thêm Thổ Nhĩ Kỳ và Bun-Ga-ri (10-1914).
* Phe Hiệp ước có thêm Nhật Bản (8-1914), I-ta-li-a (5-1915), Ru-ma-ni (8-1914), Mỹ (4-1917).
Đầu tk XX châu Âu hình thành hai khối quân sự đối đầu nhau, hai khối ôm mộng xâm lược, cướp đoạt lãnh thổ, chạy đua vũ trang.
=> mâu thuẫn về thuộc địa của các nước đế quốc là nguyên nhân cơ bản của chiến tranh.
* Nguyên nhân trực tiếp: 28-6-1914, Thái tử Áo-Hung bị một người Xéc-bi ám sát tại Bô-xni-a. Giới quân phiệt Đức, Áo chớp lấy cơ hội đó để gây chiến tranh.
* Nguyên nhân sâu xa: Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa .
Nguyên nhân của Chiến tranh