Bài 13. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển. Mưa

Kiểm tra bài cũ:
- Nêu đặc điểm phân bố các đai khí áp trên trái đất?
- Sự thay đổi khí áp do những nguyên nhân nào?
ổn định lớp
NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN
MƯA
GV: TRẦN VĂN TRUNG
TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 3
Bài 13
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN
1. Ngưng đọng hơi nước
Bằng kiến thức đã học ở lớp 6 và trên thực tế.
Hãy nêu điều kiện ngưng đọng hơi nước?
Không khí bão hoà vẫn tiếp tục được bổ sung
hơi nước hoặc gặp lạnh.
- Có hạt nhân ngưng đọng
2. Sương mù
Em hãy cho biết, sương mù được sinh ra trong điều kiện nào?
- Độ ẩm tương đối cao
- Khí quyển ổn định theo chiều thẳng đứng
- Có gió nhẹ
ảnh hưởng của sương mù như thế nào?
Các em xem đoạn video clip sau:
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
Ngưng tụ
Bốc hơi
Mưa
Sơ đồ thể hiện quá trình tạo thành mây và mưa
Gặp lạnh
3. Mây và mưa
Các em suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau:
- Mô tả quá trình hình thành mây?
- Khi nào có tuyết rơi?
- Mưa đá xảy ra khi nào?
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA

Hoạt động nhóm:
Nhóm1,2:
KV áp thấp và áp cao nơi nào hút gió hay phát gió,
Nơi đó không khí chuyển động ra sao?
Hai khối khí nóng và lạnh gặp nhau sẽ dẫn đến hiện
tượng gì? Tại sao?
Giải thích sự tác động của khu vực có áp thấp, áp cao
và frông ảnh hưởng tới lượng mưa?

Nhóm 3,4:
- Trong các loại gió thường xuyên, loại nào gây
Mưa nhiều, loại nào gây mưa ít. Tại sao?
- Trả lời câu hỏi ở mục 3 trong SGK
Nhóm 5,6:
- Vì sao nơi có dòng biển nóng đi qua thì mưa nhiều, nơi có dòng biển lạnh đi qua thì mưa ít?
Giải thích ảnh hưởng của địa hình đến lượng mưa
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA
1. Khí áp
2. Frông
3. Gío
- Khí áp thấp mưa nhiều
- Khí áp cao mưa ít hoặc không mưa
Miền frông, nhất là có dải hội tụ
nhiệt đới đi qua thường mưa nhiều
Gío Tây ôn đới thổi từ biển vào
mưa nhiều
- Miền có gió mùa mưa nhiều
- Miền có gió mậu dịch mưa ít
Bản đồ các dòng biển
- Tại vùng ven biển:
+ Nơi có dòng biển nóng đi qua thường có
mưa nhiều
+ Nơi có dòng biển lạnh đi qua thường có
mưa ít

Lượng mưa tăng dần theo độ cao của
địa hình chắn gió. Tuy nhiên chỉ đến một
độ cao nhất định
- Sườn đón gió ẩm, mưa nhiều
- Sườn khuất gió ít mưa
4. Dòng biển
5. Địa hình
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT
1. Lượng mưa trên trái đất phân bố không đều theo vĩ độ
Dựa vào kiến thức đã học và hình bên,
giải thích tình hình phân bố mưa ở các khu vực:
xích đạo,
chí tuyến,
ôn đới, cực.

Kết luận:
- Mưa nhiều ở vùng xích đạo
- Mưa tương đối ít ở 2 vùng chí tuyến Bắc và Nam
Mưa nhiều ở 2 vùng ôn đới
(hai vĩ độ TB ở BC Bắc và BC Nam)
- Mưa càng ít, khi càng về hai cực Bắc và Nam
2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng
của đại dương

Dựa vào kiến thức đã học và hình bên, trình bày và giải thích tình hình phân bố mưa
trên các lục địa theo vĩ tuyến 40 độ Bắc từ Tây sang Đông
Nguyên nhân
- Vị trí gần hay xa biển
- Ven biển có dòng biển nóng hay lạnh
- Gió thổi từ biển vào từ phía Đông hay phía Tây
- Có địa hình chắn gió không, ở phía nào…
Kết luận chung:
Trong khí quyển, sự ngưng đọng hơi nước đã tạo nên các hiện tượng sương mù, mây và mưa…
Do ảnh hưởng của các nhân tố như khí áp, frông, gió, dòng biển cũng như địa hình
đã ảnh hưởng rất lớn đến lượng mưa trên trái đất. Vấn đề đặt ra là chúng ta cần biết được sự phân bố của lượng mưa đó để có những kế hoạch và giải pháp cụ thể đối với các hoạt động về đời sống sinh hoạt và hoạt động sản xuất của nhân loại.