Bài 13. Lực ma sát

Chào mừng thầy cô và các em tham dự lớp học
Bài 20. LỰC MA SÁT
Giáo viên: Nguyễn Xuân Long
Yên Lạc, tháng 7/2018
Tại sao đế giày đá bóng phải có gai cao su còn đế giày trượt băng thì không có ?
MỘT SỐ VẤN ĐỀ THỰC TẾ ?
Tại sao tay ta cầm, nắm được các vật ?
MỘT SỐ VẤN ĐỀ THỰC TẾ ?
Tại sao hai thùng như nhau mà người thì đẩy khó, người thì đẩy dễ?
MỘT SỐ VẤN ĐỀ THỰC TẾ ?
Lực nào đã cân bằng với thành phần P1 để vật có thể nằm yên trên mặt phẳng nghiêng ?
MỘT SỐ VẤN ĐỀ THỰC TẾ ?
N?I DUNG:
BÀI 20: LỰC MA SÁT
.
BÀI 20: LỰC MA SÁT
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT
Sự xuất hiện lực ma sát trượt







- Fmst xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi vật chuyển động trượt trên một bề mặt.
- Có hướng ngược với hướng vận tốc, cản trở chuyển động của vật.
A
BÀI 20: LỰC MA SÁT
2. Đo độ lớn của lực ma sát trượt như thế nào?
* Thí nghiệm







BÀI 20: LỰC MA SÁT
2. Đo độ lớn của lực ma sát trượt như thế nào?

Dùng lực kế kéo vật trượt đều theo phương ngang. Khi đó lực ma sát trượt có độ lớn bằng số chỉ của lực kế.







A
Diện tích tiếp xúc
Tốc độ của vật
Áp lực lên bề mặt tiếp xúc
* Giả thuyết:
3. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ?
Vật liệu,tình trạng của hai mặt tiếp xúc
BÀI 20: LỰC MA SÁT
A
A
BÀI 20: LỰC MA SÁT
v lớn
v nhỏ
BÀI 20: LỰC MA SÁT
A
BÀI 20: LỰC MA SÁT













A
A
BÀI 20: LỰC MA SÁT
A
A
BÀI 20: LỰC MA SÁT
BÀI 20: LỰC MA SÁT
LỰC MA SÁT TRƯỢT
3. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ?

Không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ của vật.
Tỉ lệ với áp lực lên bề mặt tiếp xúc của vật.
Phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT
4. Hệ số ma sát trượt
t : hệ số ma sát trượt, phụ vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc.
- Hệ số ma sát trượt là hệ số tỉ lệ giữa độ lớn lực ma sát trượt với độ lớn của áp lực.
(20.1)
BÀI 20: LỰC MA SÁT
II. LỰC MA SÁT LĂN
- Fmsl xuất hiện khi vật lăn trên mặt một vật khác.
- Có đặc điểm như lực ma sát trượt nhưng nhỏ hơn lực ma sát trượt rất nhiều.
BÀI 20: LỰC MA SÁT
III. LỰC MA SÁT NGHỈ
V = 0
- Fmsn xuất hiện tại mặt tiếp xúc và cân bằng với ngoại lực tác dụng để giữ vật đứng yên
- Ngược hướng với lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc
BÀI 20: LỰC MA SÁT
https://phet.colorado.edu/sims/html/forces-and-motion-basics/latest/forces-and-motion-basics_vi.html
Lực ma sát nghỉ đóng vai trò lực phát động.

Câu 1: Một vật lúc đầu nằm trên một mặt phẳng nằm ngang, nhám. Sau khi được truyền một vận tốc đầu, vật chuyển động chậm dần vì chịu tác dụng của
A. phản lực
C. trọng lực
D. quán tính
B. lực ma sát
B. lực ma sát
BÀI TẬP CỦNG CỐ
BÀI 20: LỰC MA SÁT
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 2: Điều gì sẽ xảy ra đối với hệ số ma sát trượt giữa hai mặt tiếp xúc nếu áp lực của vật lên mặt xúc tăng lên?
A. Tăng lên
B. Không thay đổi
C. Giảm đi
D. Không biết rõ
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 3: Công thức của lực ma sát trượt là :
A.
B.
C.
D.
Câu 4 : Cách viết công thức lực ma sát trượt như sau
Đúng hay sai ? Giải thích.
Cách viết như trên là sai, vì viết như vậy có nghĩa vectơ lực ma sát và vectơ áp lực cùng phương, cùng chiều nhưng trên thực tế hai vectơ này luôn vuông góc với nhau.
Cách viết đúng là: Fmst = μt N
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 5: Một khối gỗ có khối lượng 500g đang trượt trên một mặt phẳng nằm ngang. Biết hệ số ma sát trượt là 0,3 và gia tốc rơi tự do g = 10 m/s2. Lực ma sát trượt giữa hai mặt tiếp xúc bằng
A. 15 N
B. 30 N
C. 1,5 N
D. 150 N
BÀI TẬP CỦNG CỐ
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 6: Một vật có khối lượng m = 1kg trượt không vận tốc ban đầu trên mặt phẳng nghiêng, có góc nghiêng α = 300 so với phương ngang, hệ số ma sát trượt μt =0,05. lấy g =10 m/s2
a. Tính lực ma sát trượt.
b. Tính gia tốc chuyển động của vật.
Hướng dẫn
4. Công thức của lực ma sát trượt
Fmst = t N (20.2)
* Chú ý: Nếu vật trượt theo phương nằm ngang :
Fmst = t mg (20.3)
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT
Nếu vật trượt trên mặt phẳng nghiêng:
Fmst = t mg.cosα (20.4)
Củng cố
Câu hái: Giải thích hiện tượng sau:
Khi ngựa kéo xe, theo định luật III Newton
thì khi ngựa tác dụng vào xe 1 lực thì xe cũng
sẽ tác dụng lại ngựa 1 lực có cùng độ lớn
nhưng ngược chiều, vậy tại sao ngựa có thể
kéo xe về phía trước mà không bị xe kéo
ngược lại về phía sau?
Do ngựa tác dụng
lực ma sát nghỉ
lên mặt đất lớn hơn
lực ma sát nghỉ
do xe tác dụng lên
mặt đất, nên lực
phát động của ngựa
lớn hơn của xe nên
sẽ kéo xe về phía
trước.