Bài 13. Khái niệm về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Sinh học 10
Chào mừng các thầy cô về dự giờ
Thế giới sống có những đặc điểm nổi trội nào?
- Sinh trưởng và phát triển
- Sinh sản
- Cảm ứng
- Chuyển hoá vật chất và năng lượng
Khả năng tự điều chỉnh, k/n tiến hoá thích
nghi với MT
Chương III

Chuyển hoá vật chất và năng lượng trong tế bào
Quan sát quá trình sau cho biết:
Khi kéo căng dây cao su năng lượng tồn tại
ở đâu?
Khi dây cao su bật, NL đó chuyển hoá đi đâu?
Kết quả là gì?
NL tồn tại trong dây cao su
NL đó chuyển sang viên "đạn" -> viên đạn bay vụt đi
(đã tạo ra công)
Vậy năng lượng là gì?
Cho biết trường hợp NL nào sinh ra công trực tiếp?
NL nào sinh ra công gián tiếp?
Vậy NL tồn tại ở mấy trạng thái?
Phân biệt động năng và thế năng?
Bài 13
Khái quát về năng lượng và chuyển hoá vật chất
I. Năng lượng và các dạng năng lượng
trong tế bào
II. Chuyển hoá năng lượng
I. Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào:
1. Khái niệm năng lượng.
- NL là đại lượng đặc trưng cho khả năng
sinh công.
- NL tồn tại ở 2 trạng thái:
+ ĐN
là dạng NL sẵn sàng sinh ra công
+ TN
là dạng NL dự trữ, có tiềm năng sinh công
2. Các dạng năng lượng trong tế bào
Trong TB có những dạng năng lượng nào? Dạng NL nào là chủ yếu?
là dạng năng lượng tiềm ẩn trong các liên
kết hoá học như Pro, đường, li, ATP.
O-O
O O
Liên kết hh giữa các nguyên tử
Cắt đứt các liên kết hoá học
- Hoá năng
- Điện năng
+ -
+ -
+ -
+ -
+ -
+
Thế năng
Động năng
Động năng
Thế năng
3. ATP - Đồng tiền năng lượng của TB
a. Cấu tạo hoá học của ATP (Ađênôzin triphotphat):
Quan sát hình sau mô tả cấu tạo hoá học ATP?
- ATP gåm 3 thµnh phÇn : 1 baz¬ nit¬ lo¹i a®ªnin, 1 ®­êng rib«z¬, 3 nhãm ph«tphat.
Liên kết cao năng trong ATP hình thành ở vị trí nào?
Vì sao gọi ATP là hợp chất cao năng?
7,3Kcal
ADP
ATP
ATP
ADP
Quan sát sơ đồ cho biết ATP truyền NL cho các
hợp chất khác bằng cách nào?
- Đặc điểm của phân tử ATP:
+ Có 2 liên kết cao năng (mang nhiều NL)

+ Liên kết này rất dễ bị phá vỡ để giải
phóng NL, rất dễ hình thành:
ATP
ADP + Pi + năng lượng (7,3 kcal)
b. Vai trò của ATP
Tổng hợp các chất cho TB
Vận chuyển các chất qua màng
TB (vận chuyển chủ động)
Sinh công cơ học
Cung cấp NL
NL giải phóng từ ATP được sử dụng như thế
nào trong TB?
Tại sao gọi ATP là đồng tiền NL?
ATP chứa các liên kết cao năng -> ATP cung cấp NL
cho mọi hoạt động của TB
- ATP là dạng NL được tiêu dùng hàng ngày như 1 loại
tiền tệ
II. Chuyển hoá năng lượng
- Chuyển hoá NL là sự biến đổi NL từ dạng NL này
sang dạng NL khác
- Chuyển hoá NL luôn kèm theo chuyển hoá vật chất
ATP được chuyển hoá thành ADP gọi đó là sự chuyển
hoá NL. Vậy chuyển hoá NL là gì?
Chuyển hoá NL liên quan đến quá trình nào? Tại sao?
Chuyển hoá vật chất và NL trong TB được thực hiện
theo mấy hướng? Đó là những hướng nào?
Pro
aa
Tế bào
(axit amin)
NL + chÊt ®/g (urª)
Dị hoá
Dị hoá là gì?
Màng
ruột
Pro
Đồng hoá
Đồng hoá là gì?
Chuyển hoá
vật chất và
NL gồm:
Đồng hoá: tổng hợp các chất hữu cơ phức
tạp từ các chất đơn giản
Dị hoá: phân giải các chất hữu cơ phức tạp
thành các chất đơn giản
E
E
ATP
NL từ quá trình dị hóa
NL dùng cho quá trình đồng hóa và các hoạt động sống khác của tế bào.
Chuyển hoá NL là gì?
Dựa vào kiến thức đã học hãy cho biết vì sao xảy ra các hiện tượng trên?
CỦNG CỐ
2. Chọn phương án đúng:
ATP là 1 phân tử quan trọng trong trao đổi chất vì:
a. Nó có các liên kết phốtpho cao năng
b. Các liên kết phốtpho cao năng của nó rất dễ hình thành nhưng không dễ phá vỡ
c. Nó dễ dàng thu được từ môi trường ngoài của cơ thể
d. Nó vô cùng bền vững
1. Trình bày cấu trúc hoá học và chức năng của
phân tử ATP?