Bài 13. Khái niệm về năng lượng và chuyển hóa vật chất

1
Sinh học 10
2
4
Quan sát hình và cho biết thế nào là năng lượng?
BÀI 13 : KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I/ Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào:
1/ khái niệm năng lượng:
Thế năng
Động năng

Ghép các nội dung ở cột A và cột B sao cho đúng với khái niệm của thế năng và động năng
Cột A Cột B
1. Động năng a. Năng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công
2.Thế năng b. Duy trì nhiệt độ cơ thể
c. Năng lượng sẵn sàng sinh công
Chuyển hóa năng lượng
ATP
ĐỘNG NĂNG
ĐỘNG NĂNG
THẾ NĂNG
Thế năng
Động năng
9
Liên kết giữa các
nguyên tố
Cắt đứt liên kết hóa học
Dòng điện
Hóa năng
Nhiệt năng
Điện năng
(a)
(b)
(c)
I/ Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào:
1/ khái niệm năng lượng:
10
Năng lượng
Hóa năng
(a)
Liên kết giữa các nguyên tố
Cắt đứt liên kết hóa học
Qúa trình quang hợp ở cây xanh
Ánh sáng
CHẤT HỮU CƠ
QUANG HỢP
Quang năng ( động năng )
Hóa năng ( thế năng )
CO2
H2O
ATP
CO2 + H2O
C6H12O6 + O2
2/ ATP – đồng tiền năng lượng của tế bào:
a. Khái niệm ATP:
CỘT A
CỘT B
1. Các thành phần cấu tạo nên ATP…..

2. Sự chuyển hóa năng lượng trong ATP….
3. Vai trò của ATP…
a. Bazơ nitơ - Timin
b. Sinh công cơ học
c. ATP → ADP + Pi + E ( năng lượng)
d. 3 nhóm photphat
e. Đường ribozơ
f. 2 nhóm photphat
g. ADP +Pi + E ( năng lượng) → ATP
h. Bazơ nitơ - Adenin
i. Tổng hợp các chất hóa học cho tế bào
k. Vận chuyển các chất qua màng.
14
2/ ATP - đồng tiền năng lượng của tế bào:.
b.C?u trỳc c?a phõn t? ATP :
Đường ribozơ
Bazo nitơ - Adenin
Liên kết cao năng
Ba nhóm photphat
( Triphotphat)
a. Khái niệm ATP ( Adenozin triphotphat ) :
Adenozin
15
E
ATP
ADP
Ađênozin điphốtphat
ATP  ADP
+ E (năng lượng )
+
c. Sự chuyển hóa năng lượng trong ATP :
16
E
ATP
ADP
Ađênozin điphốtphat
Ađênozin triphốtphat
ADP +
+ E (năng lượng)
 ATP
17
ATP
Tổng hợp các chất hóa học cần thiết cho tế bào
Vận chuyển các chất qua màng
Sinh công cơ học
P
ADP
(a)
(b)
(c)
d. Vai trò của ATP :
CỘT A
CỘT B
1. Các thành phần cấu tạo nên ATP…..

2. Sự chuyển hóa năng lượng trong ATP….
3. Vai trò của ATP…
a. Bazơ nitơ - Timin
b. Sinh công cơ học
c. ATP → ADP + Pi + E ( năng lượng)
d. 3 nhóm photphat
e. Đường ribozơ
f. 2 nhóm photphat
g. ADP +Pi + E ( năng lượng) → ATP
h. Bazơ nitơ - Adenin
i. Tổng hợp các chất hóa học cho tế bào
k. Vận chuyển các chất qua màng.
19
2/ ATP - đồng tiền năng lượng của tế bào:.
b.C?u trỳc c?a phõn t? ATP :
Đường ribozơ
Bazo nitơ - Adenin
Liên kết cao năng
Ba nhóm photphat
( Triphotphat)
a. Khái niệm ATP ( Adenozin triphotphat ) :
Adenozin
Bazo nitơ - Adenin
Đường ribozơ
Ba nhóm photphat
b. Cấu trúc của phân tử ATP gồm :
- Bazơ nitơ – Adenin
- Đường ribozơ
- 3 Nhóm phôtphat

Liên kết cao năng
21
E
ATP
ADP
Ađênozin điphốtphat
ATP  ADP
+ E (năng lượng )
+
c. Sự chuyển hóa năng lượng trong ATP :
Bazo nitơ - Adenin
Đường ribozơ
22
E
ATP
ADP
Ađênozin điphốtphat
Ađênozin triphốtphat
ADP +
+ E (năng lượng)
 ATP
Đường ribozơ
Bazo nitơ - Adenin
23
2. ATP - đồng tiền năng lượng của tế bào:.
b. C?u trỳc c?a phõn t? ATP :
c. Sự chuyển hóa năng lượng trong ATP:
a. Khái niệm ATP
ATP → ADP + Pi + E ( năng lượng)
ADP + Pi + E ( năng lượng) → ATP
24
ATP
Tổng hợp các chất hóa học cần thiết cho tế bào
Vận chuyển các chất qua màng
Sinh công cơ học
P
ADP
(a)
(b)
(c)
d. Vai trò của ATP :
25
2. ATP - đồng tiền năng lượng của tế bào:.
b. C?u trỳc c?a phõn t? ATP :
c. Sự chuyển hóa năng lượng trong ATP:
a. Khái niệm ATP
d. Vai trò của ATP :
- Tổng hợp các chất hóa học cần thiết cho tế bào
- Vận chuyển các chất qua màng
- Sinh công cơ học
27
Ba nhóm photphat
Đường ribozơ
Bazo nitơ - Adenin
Liên kết cao năng
Tại sao ATP là hợp chất cao năng ?
Tại sao ATP được xem là đồng tiền năng lượng của tế bào?
28
Quan sát hình :
Giải thích hiện tượng đom đóm phát sáng ?
29
II. Chuyển hóa vật chất :
1. Khái niệm:
30
Dị hóa
Đồng hóa
Ch?t h?u co don gi?n
- Ch?t h?u co ph?c t?p

II. Chuyển hóa vật chất :
Ch?t h?u co
ph?c t?p
2. Bản chất của quá trình chuyển hóa vật chất:
1. Khái niệm:
Chất hữu cơ
đơn giản
31
Quan sát sơ đồ: cho biết mối quan hệ giữa đồng hóa, dị hóa với quá trình tổng hợp và phân giải ATP?
ATP
Năng lượng từ quá trình dị hóa
Năng lượng dùng cho quá trình đồng hóa và các hoạt động sống khác của tế bào.
32
Quan sát sơ đồ: cho biết mối quan hệ giữa đồng hóa, dị hóa với quá trình tổng hợp và phân giải ATP?
ATP
Năng lượng từ quá trình dị hóa
Năng lượng dùng cho quá trình đồng hóa và các hoạt động sống khác của tế bào.
33
Dị hóa
Đồng hóa¸
Ch?t h?u co don gi?n
- Ch?t h?u co ph?c t?p

II. Chuyển hóa vật chất :
Tổng hợp
Phân giải
Ch?t h?u co
ph?c t?p
2. Bản chất của quá trình chuyển hóa vật chất:
1. Khái niệm:
Chất hữu cơ
đơn giản
- Tích lũy năng lượng
- Giải phóng năng lượng
34
Câu 1 : Năng lượng là gì ?
a. Là khả năng sinh công.
b. Là sản phẩm các loại chất đốt ( dầu lửa, than đá, củi,…)
c. Năng lượng là sự tích lũy ánh sáng mặt trời dưới dạng hóa năng.
d. Cả a, b và c đều đúng.
35
Câu 2 : Trong tế bào, dạng năng lượng nào đóng vai trò chủ yếu ?
a. Nhiệt năng.
b. Điện năng .
c. Hóa năng.
d. Quang năng.
36
Câu 3 : ATP là một phân tử quan trọng trong quá trình trao đổi chất vì :
a. Có các liên kết photphat cao năng.
b. Các liên kết phôtphat cao năng của nó rất dễ hình thành nhưng không dễ phá vỡ.
c. Nó dễ dàng thu được từ môi trường ngoài của cơ thể.
d. Nó vô cùng bền vững.
37
Câu 4 : Hợp chất ……..được xem là đồng tiền năng lượng của tế bào?
ATP
38

Khi quan sỏt hỡnh, nờu nguyờn nhõn gõy ra hi?n tu?ng bộo phỡ ?
Chuẩn bị bài ở nhà :
Xem bài 14 : Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất. Trả lời các câu hỏi sau :
Câu 1 : Enzim là gì ? gồm những thành phần nào?
Câu 2 : Nêu cơ chế tác động của enzim?
Câu 3 : Nêu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim?
Câu 4 : Enzim có vai trò gì trong quá trình chuyển hóa vật chất