Bài 13. Khái niệm về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Để tồn tại thì trong tế bào phải diễn ra hoạt động gì?
Tại sao nói có thực mới vực được đạo?

Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào
Khái niệm năng lượng


Vậy năng lượng là gì?
Năng lượng là đại lượng đặc trưng cho khả năng sinh công.
Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Thế năng
Động năng
Chuyển hóa năng lượng là gì?

Chuyển hóa năng lượng là sự chuyển đổi qua lại giữa các dạng năng lượng (chuyển hóa giữa 2 dạng động năng và thế năng), có 3 dạng chuyển hóa chủ yếu:
Quang năng, hóa năng và nhiệt năng


2. Các dạng năng lượng trong tế bào
- Nhiệt năng: Giữ nhiệt độ ổn định cho tế bào và cơ thể, không có khả năng sinh công
- Điện năng: Dòng điện sinh học
- Hóa năng: Dạng năng lượng chủ yếu trong tế bào tiềm ẩn trong các liên kết hóa học
Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

3. ATP – đồng tiền năng lượng của tế bào
Cấu trúc
ATP: là hợp chất cao năng
Gồm 3 thành phần:
Bazơ nitơ Adenin
Đường ribôzơ
Ba nhóm photphat
Liên kết giữa 2 nhóm photphat cuối cùng dễ bị phá vỡ giải phóng năng lượng
Tại sao ATP là hợp chất cao năng ?
Tại sao liên kết giữa các nhóm phôtphat lại dễ bị phá vỡ?
E
ATP
ADP
Ađênôzin điphôtphat
ATP  ADP + Pi+ 7,3 kcal
E
ATP
ADP
Adenozin diphotphat
Adenozin triphètphat
ADP +
+ E (nang lu?ng)
ATP
Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất


Cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống:
- Tổng hợp nên các chất hóa học cần thiết cho tế bào.
- Vận chuyển các chất qua màng: vận chuyển chủ động
- Sinh công cơ học: co cơ tim, cơ xương,...
- Dẫn truyền xung thần kinh
ATP có vai trò gì
đối với tế bào?
3. ATP – đồng tiền năng lượng của tế bào
b. Chức năng
II. Chuyển hóa vật chất
1. Khái niệm

Chuyển hóa vật chất là gì? Gồm những mặt nào?
- Chuyển hóa vật chất là tập hợp các phản ứng sinh hóa xảy ra bên trong tế bào, gồm 2 quá trình đồng hóa và dị hóa
- Chuyển hóa vật chất luôn kèm theo chuyển hóa năng lượng
Đồng hóa là gì?
Dị hóa là gì?
Đồng hóa (tổng hợp)
Dị hóa (phân giải)
Chất vô cơ đơn giản
Chất hữu cơ phức tạp
Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Đồng hóa và dị hóa có quan hệ mật thiết và tồn tại song song.
Tiết 13. Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

II. Chuyển hóa vật chất
Khái niệm
Vai trò
Giúp TB thực hiện các đặc tính đặc trưng của sự sống: Sinh trưởng và phát triển, cảm ứng, sinh sản, vận động

- Mang nhiều năng lượng
- Năng lượng hoạt hóa thấp nên dễ bị phá vỡ để giải phóng năng lượng
- Cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của tế bào → ATP được sử dụng hàng ngày như tiền tệ
Em có biết?
Lao động trí óc tốn nhiều ATP. Cần có chế độ dinh dưỡng hợp lí cho từng đối tượng lao động  ăn sáng hợp lí, sử dụng NL đảm bảo sức khỏe cho con người
Ngoài prôtêin ra, gluxit, lipit cũng tham gia chuyển hóa vật chất tạo năng lượng
Câu 1: ATP được cấu tạo từ 3 thành phần là
A. ađenôzin, đường ribôzơ, 3 nhóm photphat.
B. ađenôzin, đường đeôxiribôzơ, 3 nhóm photphat.
.
D. ađenin, đường ribôzơ, 3 nhóm photphat.
C. ađenin, đường đeôxiribôzơ, 3 nhóm photphat.
Củng cố
B. Các liên kết phốtphát cao năng dễ hình thành nhưng không dễ phá huỷ.
A. Nó có các liên kết phốtphát cao năng dễ bị phá vỡ để giải phóng năng lượng.
D. Nó vô cùng bền vững và mang nhiều năng lượng
C. Nó dễ dàng thu được từ môi trường ngoài cơ thể.
Câu 2: ATP là một phân tử quan trọng trong trao đổi chất vì
Ai nhanh hơn
1. Động năng
3. Năng lượng
4. Chuyển hóa vật chất
5. Công
2. Dị hóa
Cách chơi: Trò chơi này trong thời gian 60 giây cần 2 HS trả lời. Mỗi câu trả lời đúng được 1 điểm
+ 1 HS sẽ nhìn lên màn hình và mô tả bằng lời nói, cử chỉ… mà không được nhắc đến bất kì từ nào trong đáp án (không dùng tiếng Anh) để gợi ý cho bạn mình trả lời. Nếu vi phạm sẽ không tính điểm.
+ 1 HS quay lưng lại màn hình và nghe gợi ý của bạn để trả lời. Nếu trả lời không được có thể nói bỏ qua và sẽ quay lại từ này sau đó (nếu còn thời gian).
6. Ađênin
5. ATP
1. Đồng hóa
3. Chuyển hóa năng lượng
4. Hóa năng
Ai nhanh hơn?
2. Thế năng
6. Liên kết cao năng
Vào mùa hè buổi tối ta hay thấy những con đom đóm phát sáng nhấp nháy giống như ánh sáng điện. Hãy giải thích?
Nếu đom đóm tạo ra AS bằng cách đốt dầu mỡ như chúng ta đốt nến thì nhiêt độ tỏa ra đủ để thiêu cháy chúng trước khi gặp đom đóm cái.
Nếu đom đóm tạo ra AS bằng cách đốt dầu mỡ như chúng ta đốt nến thì nhiêt độ tỏa ra đủ để thiêu cháy chúng trước khi gặp đom đóm cái.
Cảm ơn thầy cô và các em đã lắng nghe!
Chương III.
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO
Tiết 13
Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất