Bài 13. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

chiến tranh thế giới I
Kiểm tra bài cũ
? Các nước châu Phi bị thực dân phương Tây xâm lược mạnh nhất vào khoảng thời gian nào?
A - Thế kỉ XV B - Thế kỉ XVII
C - Thế kỉ XVI D - Những năm 70 - 80 /XIX

? Khu vực Mĩ Latin là:
A - Một châu lục ở Nam Mĩ
B - Một bộ phận của nước Mĩ
C - Bộ phận lãnh thổ lớn ở châu Mĩ: một phần Bắc Mĩ, Trung và Nam Mĩ, quần đảo Caribe
?
?
i. Nguyên nhân của chiến tranh
a. Tình hình CNTB châu Âu và quan hệ quốc tế trước chiến tranh
* Tình hình của CNTB cuối XIX đầu XX

? Căn cứ vào lược đồ và kiến thức đã học hãy rút ra đặc điểm mang tính quy luật của CNTB?
- CNTB phát triển theo quy luật không đều làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc
+ Anh, Pháp - tụt xuống hàng thứ 3,4
+ Mĩ, Đức - vươn lên thứ 1,2

Anh
Pháp
Mĩ
đức
Mĩ
đức
Anh
Pháp
- Sự phân chia thuộc địa không đều

* Quan hệ quốc tế
? Sự phát triển không đều của CNTB dẫn đến hậu quả tất yếu gì? Để giải quyết mâu thuẫn này các nước đế quốc phải làm gì?
- Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa nảy sinh ngày càng gay gắt

- Các cuộc chiến tranh giành thuộc địa nổ ra khắp nơi
( HS tự lấy dẫn chứng)
? " Như khúc dạo đầu của bản hoà tấu đẫm máu, đó là chiến tranh thế giới I"
- Trong cuộc chạy đua giành thị trường, Đức là kẻ hung hăng nhất
? Quan hệ giữa các đế quốc ở châu Âu căng thẳng : Hình thành nên 2 khối quân sự ở châu Âu
Phe Đức Anh Phe
Liên áo - Hung Pháp hiệp
Minh I - ta - li - a Nga ước
Lược đồ hai khối quân sự trong chiến tranh TG I
Lược đồ hai khối quân sự trong chiến tranh TG I
? Mưu đồ của các nước đế quốc khi thành lập 2 khối quân sự?
Ôm mộng xâm lược, cướp đoạt lãnh thổ của nhau, điên cuồng chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh đế quốc nhằm chia lại thị trường thế giới
? Qua tìm hiểu mối quan hệ quốc tế cuối XIX dầu XX, rút ra đặc điểm nổi bật trong quan hệ quốc tế? Nguyên nhân sâu xa của chiến tranh?

* Nguyên nhân
- Sâu xa:
+,Quan hệ căng thẳng giữa các đế quốc về vấn đề thị trường đặc biệt là Anh - Đức
+, Các nước đế quốc muốn lợi dụng chiến tranh để đàn áp phong trào giải phóng dân tộc và phong trào công nhân
- Nguyên nhân trực tiếp:
+, 28/6/1914 hoàng thân áo - Hung bị một người Serbi ám sát. Các đế quốc tuyên chiến với nhau
* Chiến tranh bùng nổ
1/8/1914 Đức tuyên chiến với Nga
3/8/1914 Đức tuyên chiến với Pháp
4/8/1914 Anh tuyên chiến với Đức
? Chiến tranh thế giới I chính thức bùng nổ
ii. Diễn biến của chiến tranh
1. Giai đoạn thứ nhất ( 1914 - 1916 )
Lúc đầu chỉ có 5 cường quốc châu Âu tham chiến, sau đó lan rộng ra thành chiến tranh thế giới
Chiến sự diễn ra ở nhiều nơi nhưng chiến trường chính là 2 mặt trận : phía Tây ( Anh - Pháp chống Đức) và phía Đông ( Nga chống Đức, áo - Hung )






? Yêu cầu: HS lập bảng Thống kê diễn biến chiến tranh thế giới I: Thời gian, chiến sự, kết quả
* Năm 1914 : Mở đầu chiến tranh Đức thực hiện kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh: Đêm 3/8 Đức tràn vào Bỉ, đánh thọc sang Pháp
? Phe Hiệp ước đánh bại chiến lược đánh nhanh thắng nhanh của Đức như thế nào?
Mặt trận phía Đông: Nga tấn công Đông Phổ
- Mặt trận phía Tây: Anh - Pháp phản công
* Năm 1915 : Đức, áo - Hung dồn toàn lực tấn công Nga ? Cầm cự trong các chiến hào.(pT - pĐ)
* Năm 1916: Đức chuyển mục tiêu tấn công về phía Tây ? Thiệt hại nặng nề sau trận Vecdoong
Em có nhận xét gì về giai đoạn đầu của chiến tranh ( mức độ, cục diện chiến trường, hậu quả của chiến tranh)?
Người chết trong chiến tranh
2. Giai đoạn 2 ( 1917 - 1918)
 H·y nªu c¸c sù kiÖn cã ¶nh h­ëng quan träng tíi côc diÖn chiÕn tranh thÕ giíi II?
11/1917 CMT10 Nga thành công
Thành lập nhà nước Xô Viết
Kêu gọi hoà bình, Kí hoà ước Bret Litop - Liên Xô rút khỏi chiến tranh
Thành lập nhà nước Xô Viết

Liên Xô kí hoà ước Bret Litop
* Chiến tranh thế giới I kết thúc
? Yêu cầu: HS lập bảng Thống kê diễn biến chiến tranh thế giới I: Thời gian, chiến sự, kết quả
- 2/1917 Đức dồn lực tấn công mặt trận phía Tây
Đức tấn công pT
Tướng Đức bàn kế hoạch
Quân Đức trên chiến trường Pháp
Chiến tranh tàu ngầm không hạn chế
Tàu ngầm hiện đại của Đức
Tàu hàng Anh bị đánh đắm
Sử dụng hơi độc
Sử dụng máy bay
- 7/1918 Mĩ đổ bộ vào châu Âu; Anh, Pháp phản công ,cục diện chiến tranh thay đổi
+, Đức bỏ chạy khỏi Pháp, Bỉ
+, Đồng minh của Đức đầu hàng
- 11/11/1918 Đức đầu hàng vô điều kiện kết thúc chiến tranh
Tại một toa tầu trong rừng Compiegne Đức kí giấy đầu hàng vô điều kiện
III. Kết cục của chiến tranh
1. Hậu quả:
* Những tổn thất nặng nề về người và của
* Những nước thắng trận thu lợi lớn, các nước bại trận phải chịu những điều khoản nặng nề theo Hoà ước Vec - xai ? Trật tự thế giới mới: Vecxai - Oasinhtơn
Bản đồ châu Âu trước chiến tranh
Bản đồ châu Âu sau chiến tranh
? Hệ quả ngoài ý muốn của các nước Đế quốc khi tham chiến?
* Phong trào cách mạng phát triển: CMT10 Nga làm thay đổi lớn trong cục diện chính trị thế giới
2. Tính chất
- Chiến tranh đế quốc phi nghĩa