Bài 13. Chỉ từ

Tiết 58 - Tiếng Việt 6
chØ tõ
Chào mừng quý thầy cô
về dự giờ với lớp.
Câu hỏi 1:
Số từ là gì ? Em hãy cho ví dụ?
Trả lời : Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật . Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ . Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ
Ví dụ1: một trăm tập giấy viết
Ví dụ 2: lan học giỏi thứ 2 của lớp 8a
Ki?m tra b�i cu :
Câu hỏi 2: Số từ và lượng từ khác nhau ở điểm nào ?
Trả lời :
- Số từ chỉ số lượng hoặc thứ tự của sự vật.
Ví dụ: một, hai , nhất……...
- Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Ví dụ: cả, tất cả, mọi, các…...
Ví dụ:1
“ Ngày xưa, có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi . Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người ………
Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng …..”
bổ sung ý nghĩa cho các danh từ , có tác dụng nhằm tách biệt vị trí của sự vật này với sự vật khác
=> Cỏc t?
nọ,
ấy,
kia
ví dụ 2:
(a) - ụng vua (b) - ụng vua n?;
- viờn quan -viờn quan ?y ;
- l�ng - l�ng kia;
- nh� -nh� n? ;
So sánh
=>cột (b):có cỏc t? n?, ?y, kia l�m cho c?m danh t? ?y tr? nờn xỏc d?nh hon, c? th? hon v? v? trớ trong khụng gian.
vớ d? 3:
( 1) ụng vua n? ( 2) dờm n?
viờn quan ?y h?i ?y
- Gi?ng nhau:
Cùng xác định vị trí của sự vật.
- Khỏc nhau:
+ N?, ?y (1) d?nh v? trong khụng gian
+ N?, ?y (2) d?nh v? trong th?i gian
Ch? t? l� nh?ng t? dựng d? tr? v�o s? v?t, nh?m xỏc d?nh v? trớ c?a s? v?t trong khụng gian ho?c th?i gian .
Định nghĩa:

C¸c em l­u ý :
Chỉ từ chỉ định từ ,là một tên gọi khác của đại từ chỉ định ( để xác định vị trí, toạ độ của sự vật trong không gian, thời gian).


Tiết 59: chỉ từ
I. chỉ từ là gì ?
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm danh từ. Ngoài ra, chỉ từ còn có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
( Định vị sự vật trong thời gian)
III. Luyện tập
Ghi chú: ở phần bài tập này sau khi các bạn tìm ra kết quả thì các em tự ghi nhanh kết quả đó vào vở.
Bài tập 1: Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy?
a, Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra để kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
(Bánh chưng ,bánh giày)
b, Đấy vàng, đây cũng đồng đen.
Đấy hoa thiên lý, đây sen Tây Hồ. (Ca dao)
c, Nay ta đưa năm mươi con xuống biển,nàng đưa năm mươi con lên núi,chia nhau cai quản các phương.
(C on Rồng, cháu Tiên)
d,Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
(Định vị sự vật trong không gian)
( Định vị sự vật trong không gian)
( Định vị sự vật trong thời gian)
TN
PN
CN
CN
CN
TN
CN
Tiết 57 : chỉ từ
I. chỉ từ là gì ?
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm danh từ. Ngoài ra, chỉ từ còn có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
Chỉ từ là những từ dùng nhằm trỏ vào sự vật, để xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
III. Luyện tập
Ghi chú: ở phần bài tập này sau khi các bạn tìm ra kết quả thì các em tự ghi nhanh kết quả đó vào vở.
Bài tập 2: Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao phải thay đổi như vậy?
a, Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau mà chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc. Đến một mình một ngựa,tráng sĩ lên đỉnh núi,cởi bỏ lại áo giáp ,rồi cả người và ngựa từ từ bay lên trời.
b, Người ta nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng về sau gọi là làng Cháy.
(Theo Thánh Gióng)
chân núi Sóc
bị lửa thiêu cháy
đó(đấy)
ấy(đó, đấy)
*Thay các cụm từ in đậm bằng các chỉ từ để tránh lỗi lặp từ.
Tiết 57: chỉ từ
I. chỉ từ là gì ?
1. Xét ví dụ:
Nhận xét :
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
1. Xét ví dụ:
2. Nhân xét :
Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm danh từ. Ngoài ra, chỉ từ còn có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, để xác định sự vật trong không gian hoặc thời gian.
III. Luyện tập
Ghi chú: ở phần bài tập này sau khi các bạn tìm ra kết quả thì các em tự ghi nhanh kết quả đó vào vở.

Bài tập3: Có thể thay đổi các chỉ từ trong đoạn văn sau bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về chỉ từ.
Năm ấy đến lượt nhà Lí Thông nộp mình.Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó,chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lí Thông dọn một mâm cơm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:
-Đêm nay,đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu,em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Thạch Sanh)
Không thay được. Điều này cho thấy chỉ từ có vai trò rất quan trọng. Chúng có thể chỉ ra những sự vật, thời điểm khó gọi thành tên, giúp người nghe, người đọc định vị được các sự vật, thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay dòng thời gian vô tận.
Bài tập củng cố:
1.chỉ từ là :
a.Là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật
b.Là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
c.Là những từ dùng để trỏ vào sự vật,xác định vị trí của sự vật trong không gian,thời gian
d.Là những từ chỉ hoạt động ,trạng thái của sự vật
Bài tập
Viết một đoạn văn trong đó có chỉ từ.