Bài 13. Chỉ từ

Chào mừng
Quý Thầy Cô
2.Xác định số từ và lượng từ trong các câu sau:
Tất cả các bạn học sinh lớp 6/6 xếp vào hàng thứ tư bên trái.
Một đôi cò trắng lượn vòng ngọn tre.
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Thế nào là số từ , lượng từ ? Cho ví dụ .
KIỂM TRA BÀI CŨ
3.Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ:
những bạn học sinh ấy
cây bàng kia
những
bạn
học sinh
ấy
cây
bàng
kia
Tuần 15
Tiết 57
Bài 13:
chỉ từ
1.Các từ được in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng[.]
( Em bé thông minh)
Tiết 57: CHỈ TỪ
I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137
- viên quan ấy
- laøng kia
- nhà nọ
Xaùc ñònh vò trí cuûa söï vaät trong
khoâng gian.
- ông vua nọ
2.So sánh các từ và cụm từ sau, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm.
ô�ng vua / ông vua nọ
viên quan / viên quan ấy
làng / làng kia
nhà / nhà nọ
I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137
ô�ng vua nọ

viên quan ấy

làng kia

nhà nọ

Xác định vị trí của sự vật trong không gian.

Thiếu tính
xác định
Xác định vị trí sự
vật trong không gian
một cách rõ ràng
3. Nghĩa của các từ ấy,nọ trong
những câu sau có điểm nào giống
và điểm nào khác với các trường
hợp đã phân tích ?
Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một
người làm nghề đánh cá tên là Lê
Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở
một bến vắng như thường lệ.
hồi ấy / viên quan ấy
đêm nọ / nhà nọ
Ñònh vò söï vaät
veà thôøi gian
Định vị sự vật
về không gian
Xác định vị trí của sự vật trong
thời gian.
. Các từ nọ, ấy, kia vừa tìm hiểu gọi là chỉ từ. Vậy chỉ từ là gì ?
I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137
ô�ng vua nọ
viên quan ấy
làng kia
nhà nọ
Xác định vị trí của sự vật trong không gian.
hồi ấy
- đêm nọ
Xác định vị trí của sự vật trong thời gian
2/ Ghi nhớ:

Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự
vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong
không gian hoặc thời gian.
Bài tập làm nhanh : Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ:
- ông vua nọ - hồi ấy
- viên quan ấy - đêm nọ
- làng kia - nhà nọ

ông
vua
nọ
viên
quan
ấy

làng
kia
hồi
ấy
đêm
nọ
nhà
nọ

I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137
2/ Ghi nhớ: SGK/ 137

II. Hoạt động của chỉ từ trong câu:
Trong các câu đã dẫn ở phần I
chỉ từ đảm nhiệm chức vụ gì?
Ví dụ:
ô�ng vua nọ
viên quan ấy
cánh đồng làng kia
hai cha con nhà nọ
Chỉ từ làm phụ ngữ trong
cụm danh từ
1.BT tìm hi?u:sgk/137
ô�ng vua nọ

Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh tư.�
* Bài 1-Sgk/137
*Bài 2-Sgk /137-138
2. Tìm chỉ từ trong những câu
dưới đây. Xác định chức vụ của
chúng trong câu:

a/ Cuộc chống Mĩ cứu nước của
nhân dân ta dù phải kinh qua
gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa,
song nhất định thắng lợi hoàn
toàn.
Đó là một điều chắc chắn.

b/ Từ đấy, nước ta chăm nghề

trồng trọt, chăn nuôi và có tục
ngày tết làm bánh chưng, bánh
giầy.

a. Đó / là một điều chắc chắn.
Chỉ từ làm chủ ngữ.
b. Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt.
Chỉ từ làm trạng ngữ.
2. Ghi nhớ:
Chỉ từ làm
CN
/
TN
Qua phần bài tập tìm hiểu em
hãy cho biết chỉ từ đảm nhiệm
những chức vụ gì ?


phụ ngữ trong cụm danh từ
CN hoặc TN trong câu.
III. Luyện tập


1.Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và
chức vụ của các chỉ từ ấy.
Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang
Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấ�c mộng gặp thần
ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem
tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
Đấy vàng, đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con
lên núi, chia nhau cai quản các phương.
d)Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
III. Luyện tập
2.Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích
hợp và giải Thích vì sao cần thay như vậy?

Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp Lên nhau chạy
trốn tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân
núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi
giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.

b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy
một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng
Cháy.

III. Luyện tập
1.Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ
từ ấy.
a)Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa
ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giác mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm
nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
Định vị sự vật trong không gian
Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.
b) Đấy vàng , đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
Định vị sự vật trong không gian
Làm chủ ngữ.
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia
nhau cai quản các phương.
Định vị sự vật trong thời gian.
Làm trạng ngữ.
d)Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
Định vị sự vật trong thời gian.
Làm trạng ngữ.
III. Luyện tập
2.Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và
giải thích vì sao cần thay như vậy?

Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp Lên nhau chạy trốn tráng
sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình
một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn
ngựa bay lên trời.

b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng,
cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.
Có thể thay thế như sau:
a) đến chân núi Sóc = đến đấy
b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy
CỦNG CỐ
Câu hỏi trắc nghiệm:
Vị trí của chỉ từ trong cụm danh từ thuộc phần nào ?
Phần sau danh từ
B. Phần sau liền kề với danh từ
C. Phần trước danh từ
D. Phần trung tâm
Điền các chỉ từ: này, kia, đấy, đây vào chỗ trống thích hợp trong các câu sau:
Tình thâm mong trả nghĩa dày
Cành........ có chắc cội....cho chăng.
B. Cô....cắt cỏ bên sông
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang .....
C. Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta .....trâu ......ai mà quản công.
kia
này
kia
đây
đây
đấy
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học ghi nhớ sgk/trang 137-138
Làm BT3 sgk/138
Soạn bài: "Luyện tập kể chuyện tưởng tượng".
Hướng dẫn:
+ Nhóm 1,2 chuẩn bị bài luyện nói theo đề 1-SGK/139
+ Nhóm 3 chuẩn bị bài theo đề 2 (a) -SGK/140
+ Nhóm 4,5 chuẩn bị bài theo đề 2 (b)-SGK/140
+ Nhóm 6 chuẩn bị bài theo đề 2(c) - SGK/ 140