Bài 13. Chỉ từ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ, THĂM LỚP!

Kiểm tra bài cũ:

Số từ là gì? Cho ví dụ?


Tiết 59 Tiếng Việt: CHỈ TỪ
I. Chỉ từ là gì?



1) Caùc töø ñöôïc in ñaäm trong nhöõng caâu sau boå sung yù nghóa cho töø naøo?
Ngaøy xöa coù oâng vua noï sai moät vieân quan ñi doø la khaép nöôùc tìm ngöôøi taøi gioûi. Vieân quan aáy ñaõ ñi nhieàu nôi, ñeán ñaâu quan cuõng ra nhöõng caâu ñoá oaùi oaêm ñeå hoûi moïi ngöôøi. Ñaõ maát nhieàu coâng tìm kieám nhöng vieân quan vaãn chöa thaáy coù ngöôøi naøo thaät loãi laïc.
Moät hoâm, vieân quan ñi qua caùnh ñoàng laøng kia, chôït thaáy beân veä ñöôøng coù hai cha con nhaø noï ñang laøm ruoäng […].
( Em beù thoâng minh)
ấy, kia, nọ có tác dụng xác định vị trí (định vị) sự vật trong không gian nhằm tách biệt sự vật này với sự vật khác.

2) So saùnh caùc töø vaø cuïm töø sau, töø ñoù ruùt ra yù nghóa cuûa nhöõng töø ñöôïc in ñaäm.
- oâng vua / oâng vua noï ; -vieân quan / vieân quan aáy
- laøng / laøng kia ; -nhaø / nhaø noï

Nghĩa của cụm từ “ông vua ấy”; “viên quan ấy”; “làng kia”; “nhà nọ” đã được cụ thể hóa, được xác định một cách rõ ràng trong không gian. Trong khi đó các từ ngữ “ông vua”; “viên quan”; “làng”; “nhà” còn thiếu tính chính xác.
3) Nghóa cuûa caùc töø aáy, noï trong nhöõng caâu sau coù ñieåm naøo gioáng vaø ñieåm naøo khaùc vôùi caùc tröôøng hôïp ñaõ phaân tích?

Hoài aáy, ôû Thanh Hoaù coù moät ngöôøi laøm ngheà ñaùnh caù teân laø Leâ Thaän. Moät ñeâm noï, Thaän thaû löôùi ôû moät beán vaéng nhö thöôøng leä.
( Söï tích Hoà Göôm)


Tiết 59 Tiếng Việt: CHỈ TỪ
I. Chỉ từ là gì?
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu:

Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây và xác định chức vụ của chúng trong câu?
a). Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.
Đó là một điều chắc chắn.
( Hồ Chí Minh )
Chủ ngữ
b) Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giầy.
(Bánh chưng, bánh giầy)

Trạng ngữ

Tiết 59 Tiếng Việt: CHỈ TỪ








I. Chỉ từ là gì?
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu:
Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm danh từ. Ngoài ra, chỉ từ còn có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
III. Luyện tập:

1. Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa các chức vụ của các chỉ từ ấy ?
Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
(Bánh chưng, bánh giầy)
Đấy vàng, đây cũng đồn đen.
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
(Ca dao)
d. Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng. (Sự tích Hồ Gươm)
c. Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương. (Con Rồng cháu Tiên)
2. Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy ?
a. Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người từ từ bay lên trời.
b. Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng cháy.
đấy
ấy
* Daën doø:
- Hoïc baøi, laøm baøi taäp 3.
- Soaïn baøi :“Luyeän taäp keå chuyeän töôûng töôïng”.
- Chuaån bò baøi Tieáng vieät: “ Ñoäng töø”.
CHÀO QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN !