Bài 13. Chỉ từ

Chào mừng quí thầy cô và các em học sinh lớp 6/2
Giáo viên thực hiện: Trần Minh Hùng
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Số từ là gì ?
Trả lời:
Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật . Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ . Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ




Câu hỏi 2: Nêu cách phân biệt số từ với lượng từ ?
Trả lời :
- Số từ chỉ số lượng hoặc thứ tự của sự vật.
Ví dụ: một, hai , nhất.....
- Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Ví dụ: cả, tất cả, mọi, các....
Chỉ từ
Tiết 55 - Tiếng Việt
Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng [.].
(Em bé thông minh)
nọ
ông vua
ấy
viên quan
kia
nọ
làng
nhà
*Nhận xét
Ví dụ: SGK/137


Dùng để trỏ vào sự vật,
tách biệt sự vật này với sự vật khác
Nhóm 2
ông vua
viên quan
làng
nhà
Nhóm 1
* So sánh nhóm 1 v� nhĩm 2, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ in đậm:
Nghĩa chung, không xác định


Nghĩa cụ thể hơn, giúp xác định được vị trí của sự vật trong không gian.
ông vua nọ
viên quan ấy
làng kia
nhà nọ
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà /nhà nọ

"Hồi ấy, ở Thanh Hoá, có một người đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ".
(Sự tích Hồ Gươm)
Hồi ?y
đêm n?
Dùng để trỏ vào sự vật
Xác định vị trí sự vật trong không gian
Khỏc: Xỏc định vị trí sự vật trong thời gian
So sánh nghĩa của các từ ấy, nọ trong những câu sau
với các trường hợp đã phân tích ở trên
Giống: đều dùng để trỏ vào sự vật



Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí
của sự vật trong không gian hoặc thời gian.










Bài tập vận dụng
Điền chỉ từ thích hợp vào chỗ trống
Mùa hè năm.. , trường tôi tổ chức tham quan công viên nước Đầm Sen. ..là một kỉ niệm tuyệt vời. V?i các bạn trẻ, ai đã đến thăm, chơi công viên.. một lần đều khó có thể quên.
nay
Đó
ấy


ông vua nọ
viên quan ấy
làng kia
nhà nọ
Xác định chức vụ của các chỉ từ
trong ví dụ 1/ SGK/137

Hoạt động của chỉ từ trong câu:
- Làm phụ ngữ sau (s2) của cụm danh từ
a) Cuộc chống Mĩ cứu nước của

nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi

sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng

lợi hoàn toàn.

Đó l� một điều chắc chắn.
(Hồ Chí Minh)
b) Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt,

chăn nuôi v� có tục ng�y Tết l�m bánh

chưng, bánh giầy.
(Bánh chưng, bánh giầy)
Chủ ngữ
Trạng ngữ
- Làm chủ ngữ trong cõu
- Làm trạng ngữ


Hoạt động của chỉ từ trong câu:
Làm phụ ngữ s2 ở sau trung tâm cụm danh từ
Làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu

Bài tập vận dụng
Những bông hoa ... rất đẹp
chỉ từ làm phụ ngữ
này
... là chỗ ở của tôi
Đây
chỉ từ làm chủ ngữ
Luyện tập:
Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Dất cùng Tiên vương.
(Bỏnh chung, bỏnh gi?y)
b) D?y v�ng, dõy cung d?ng den
D?y hoa thiờn lý, dõy sen Tõy H?. (Ca dao)
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.
(Con Rồng, cháu Tiên)
1/ Tìm chỉ từ và xác định ý nghĩa, chức vụ:
Thảo luận cặp đôi để: tìm chỉ từ và xác định ý nghĩa, chức vụ
Luyện tập:
?y
Xác định vị trí của sự vật
trong không gian
làm phụ ngữ
Đấy, đây
Xác định vị trí của sự vật
trong không gian
làm chủ ngữ
Nay
Xác định vị trí của sự vật
trong thời gian
làm trạng ngữ
đó
Xác định vị trí của sự vật
trong thời gian
làm trạng ngữ
Luyện tập:
2/ Thay cụm từ bằng chỉ từ thích hợp:
a. Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.
a) Đến chân núi Sóc
= Đến đấy/ đó
b) làng bị lửa thiêu cháy
b. Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng , cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.
= làng ấy/đó
 Câu văn ngắn gọn, tránh được lỗi lặp từ.
Luyện tập:
Năm ấy, đến lượt Lý Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lý Thông dọn một mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:
- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Th?ch Sanh)
3/ Không thay được.
Vì: truyện cổ tích không có thời gian, nơi chốn cụ thể.
Chỉ từ có vai trò rất quan trọng.
Củng cố kiến thức
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học bài, làm bổ sung các bài tập.
- Chuẩn bị:
Luyện tập kể chuyện tưởng tượng