Bài 13. Chỉ từ

CÁC THẦY, CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ
MÔN NGỮ VĂN - LỚP 6B

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy xác định số từ, lượng từ trong các cụm sau?
- Ba thúng gạo nếp ấy
- Những người nông dân kia
- Một viên quan nọ
Tiết 57 - Tiếng việt
CHỈ TỪ
Ví dụ 1:Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đó oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng.
(Em bé thông minh)

- viên quan ấy
- laøng kia
- nhà nọ
- ông vua nọ
tiết 57: Chỉ từ
DT
DT
DT
DT
Ông vua nọ
VD1:
Viên quan ấy
=> trỏ vào sự vật.
,
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Câu 1 : Các từ và cụm từ sau có gì giống và khác nhau?
Câu 2: Các từ ấy, nọ trong các cụm từ sau có gì giống và khác nhau với các từ ấy, nọ ở cụm từ bên cạnh?
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
- viên quan ấy / hồi ấy
- nhà nọ / đêm nọ
không xác định vị trí của sự vật
xác định vị trí của sự vật
ĐÒu lµ tªn gäi cña tõng lo¹i sù vËt.
TRẢ
LỜI
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Câu 1: Các từ và cụm từ sau có gì giống và khác nhau?
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
Trỏ vào sự vật, xác định vị trí của sự vật
Xác định vị trí sự vật trong không gian
Xác định vị trí sự vật trong thời gian
TRẢ
LỜI
Câu 2: Các từ ấy, nọ trong các cụm từ sau có gì giống và khác nhau với các từ ấy, nọ ở cụm từ bên cạnh?
- viên quan ấy / hồi ấy
- nhà nọ / đêm nọ
->trỏ vào sự vật.
VD2:
- làng kia
- nhà nọ
-> xác định vị trí của sự vật trong không gian
VD3:
- hồi ấy
- đêm nọ
-> xác định vị trí của sự vật trong thời gian
=> CHỈ TỪ
Ông vua nọ
VD1:
Viên quan ấy
,
* Ghi nhớ: sgk/ 137
2. Hoạt động của chỉ từ trong câu:
VD:
a) ô�ng vua nọ

=> Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh tư.�
b) Đó / là một điều chắc chắn.

=> Chỉ từ làm chủ ngữ.
c) Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt.

=> Chỉ từ làm trạng ngữ.
CN
VN
TN
* Ghi nhớ: SGK T138
này, kia, đấy, đó, ấy,.
(Nhằm tách biệt sự vật này với sự vật khác)
Em hãy tìm những chỉ từ thích hợp để trả lời cho câu hỏi “Em thích lẵng hoa nào”
?
BÀI TẬP NHANH:
SƠ ĐỒ TƯ DUY
II. Luyện tập
Bài 1/138: Tìm chỉ từ trong những câu sau. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.
a/ Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại.Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên Vương.
 Định vị sự vật trong không gian, làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ
ấy
Bánh chưng, bánh giầy
b/ Đấy vàng, đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
c/ Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.
d/ Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
 Định vị sự vật trong không gian, làm chủ ngữ trong câu
 Định vị sự vật trong thời gian, làm trạng ngữ trong câu
 Định vị sự vật trong thời gian, làm trạng ngữ trong câu
Bài 2/138: Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy.
a/ Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc ( Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.
 Đến đấy,...
b/ Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy. ( Tháng Gióng)
 làng ấy ...
a/ Từ …..., oán nặng, thù sâu, hằng năm Thủy Tinh làm mưa gió, bão lụt dâng nước đánh Sơn Tinh.
đó
Dựa vào hình ảnh, tìm những chỉ từ thích hợp điền vào chỗ trống.
b/ Người ………. vo gạo, gói bánh, người ………. nhóm bếp.
này
kia
c, Sau khi đánh đuổi giặc Minh, Lê Lợi đã trả thanh gươm …..... cho rùa vàng.
ấy
d, Ở làng … , có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
nọ
CỦNG CỐ
Câu hỏi trắc nghiệm:
Vị trí của chỉ từ trong cụm danh từ thuộc phần nào ?
Phần sau danh từ
B. Phần sau liền kề với danh từ
C. Phần trước danh từ
D. Phần trung tâm

Bài tập làm nhanh :
Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ: - ông vua nọ - hồi ấy
- viên quan ấy - đêm nọ
- làng kia - nhà nọ

ông
vua
nọ
viên
quan
ấy

làng
kia
hồi
ấy
đêm
nọ
nhà
nọ

Bài tập tăng cường:
Viết một đoạn văn ngắn từ 3 đến 5 câu với chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng chỉ từ.
Mùa hè năm nay, lớp tôi tổ chức đi tham quan công viên nước Đầm Sen. Đó là một kỷ niệm tuyệt vời. Ai đã từng đến thăm công viên ấy dù chỉ một lần thì khó có thể quên được.
* Học bài, làm các bài tập còn lại.
*Chuẩn bị: Bài Luy?n t?p k? chuy?n tu?ng tu?ng.


Hướng dẫn về nhà
Giờ học kết thúc.
Chúc các em học tốt.