Bài 13. Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen

TTGDTX Gia Viễn
10/25/2012
2
ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG
LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN
Gen (ADN ) mARN Pôlipeptit  Prôtêin  tính trạng
TT nu
quy định
TT a amin
đđ tế bào
Prôtêin
Kiểu hình
TT nu
qđ
qđ
qđ
qđ
qđ
đđ mô
qđ
đđ cơ quan
I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
Kết luận:
Gen quy định tính trạng của cơ thể.
Sự biểu hiện của gen đến tính trạng qua nhiều giai đoạn có thể bị nhiều yếu tố của môi trường chi phối.
Tai, bàn chân, đuôi, mõm  lông đen
Cạo lông trắng trên lưng + buộc đá lạnh
KQ : Ở lưng lông mọc có màu đen
Tổng hợp Melanin  Lông đen
Không tổng hợp Melanin  Lông trắng
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG
pH > 7: hoa màu đỏ, màu hồng hoặc màu tím.
pH = 7: hoa màu trắng sữa.
pH < 7: hoa màu lam.
Enzim xúc tác
phênilalanin
tirôzin
Phênilalanin ứ đọng
Máu
Thiểu năng trí tuệ, mất trí
Đầu độc TBTK ở não
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG
Môi trường sống
KiỂU GEN KIỂU HÌNH
9
Môi trường 1
Kiểu hình 1
Môi trường 2
Kiểu hình 2
Môi trường 3
Kiểu hình 3
Môi trường n
Kiểu hình n
……
Kiểu gen 1
Khái niệm
III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN
Tập hợp các kiểu hình 1,2,3…n nói trên của cùng một kiểu gen tương ứng với n điều kiện môi trường được gọi là mức phản ứng của kiểu gen
Vd: ở gà
+ Nuôi rất tốt : 3kg, lông vàng
+ Nuôi tốt: 2.5kg, lông vàng
+ Nuôi bình thường: 2kg, lông vàng
+ Nuôi không tốt: 1kg, lông vàng
→ chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến trọng lượng nhưng ít ảnh hưởng đến màu lông.
Tính trạng số lượng: có mức phản ứng rộng
Tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp
Giống lúa OM3536 (KG)
Chăm sóc tốt (MT1)
NS 7,5 tấn/ha (KH1)
Chăm sóc bình thường (MT2)
NS 6,5 tấn/ha (KH2)
Chăm sóc kém (MT3)
NS 5 tấn/ha (KH3)
Mối quan hệ giữa giống, kĩ thuật canh tác và năng suất
Giống
Năng suất
Kĩ thuật canh tác
+ Giống tốt, biện pháp KT tốt  năng suất cao
+ Giống tốt, biện pháp KT không tốt  năng suất giảm
+ Giống xấu, biện pháp KT tốt  năng suất tăng (giới hạn nhất định)
Trong nông nghiệp để có năng suất cao,dân gian có câu:
Nhất : giống
Nhì : cần
Tam : phân
Tứ : nước
Kiểu gen
Môi trường
Thời tiết….
+
Kiểu hình
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
Cùng trao đổi
Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng 1 giống duy nhất (cho dù giống đó có năng suất cao) trên 1 diện tích rộng trong cùng 1 vụ ?
HS đọc SGK và đề xuất phương pháp để xác định mức phản ứng của một KG?
Vd: Con tắc kè biến đổi màu sắc theo nền môi trường
Trên lá
cây
Trên đá
Trên
cành cây
MT2: lá dạng bản rộng
MT3: lá dạng mũi mác
MT1: lá dạng bản dài
Sự mềm dẻo về kiểu hình (thường biến)
Mùa đông
Mùa hè
Loài gấu Bắc cực
Sự mềm dẻo kiểu hình là điều chỉnh về đặc điểm sinh lý giúp sinh vật thích nghi với sự thay đổi của môi trường.
Nói: Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng “ má lúm đồng tiền”có chính xác không? Nếu cần thì phải sửa lại câu nói này như thế nào?
Một số bà con nông dân mua hạt ngô lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngô không cho hạt trong trường hợp trên?
Câu 1: Chọn phát biểu đúng trong các câu sau:
Câu hỏi trắc nghiệm
B. Kiểu hình như nhau bao giờ cũng có cùng kiểu gen.
A. Kiểu gen như nhau chắc chắn có kiểu hình như nhau.
C. Cùng một kiểu gen có thể biểu hiện kiểu hình khác nhau.
D. Cùng một kiểu hình chỉ có một kiểu gen.
sai
sai
đúng
sai
Câu 2: Điều nào sau đây không đúng về mức phản ứng?
Câu hỏi trắc nghiệm
B. Mức phản ứng không được di truyền.
A. Mức phản ứng là tập hợp các KH của một KG tương ứng với các điều kiện MT khác nhau.
C. Tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp.
D. Tính trạng số lượng có mức phản ứng rộng.




Mọi trao đổi xin gửi về
txgv@ninhbinh,edu.vn