Bài 13. Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen

KI?M TRA B�I CU
- Đặc điểm di truyền của gen trong tế bào chất? Giải thích nguyên nhân tại sao khi gen nằm trong tế bào chất thì có hiện tượng di truyền theo dòng mẹ .
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Bài 13: ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN
GV: Trần Thị Điệp Như
I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
a.Gen
(ADN )
b.mARN
d.Pôlipeptit
e.Prôtêin
c.tính trạng
* Quá trình biểu hiện của gen qua nhiều bước nên có thể bị nhiều yếu tố môi trường bên trong cũng như ngoài cơ thể chi phối.
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KG VÀ MT
* VÍ DỤ 1: Biểu hiện tính trạng màu lông của thỏ Himalaya
Thí nghiệm chứng minh:
Điều kiện bình thường
Cạo lông trắng
+ buộc đá lạnh
Mọc lông đen
* VÍ DỤ 2
Enzim xúc tác
phênilalanin
tirôzin
Phênilalanin ứ đọng
Máu
Thiểu năng trí tuệ, mất trí
Đầu độc TBTK ở não
* VÍ DỤ 3: Rối loạn chuyển hoá a.a phe gây bệnh pheninketo niệu
Em có biết
Loại thức ăn nào tốt cho bệnh nhân pheninketo niệu

Từ các ví dụ trên,ta có thể kết luận về mối quan hệ giữa KG-môi trường- KH như thế nào?
…………… là kết quả tương tác giữa………… và …………… cụ thể
Kiểu hình
Kiểu gen
Môi trường
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KG VÀ MT
* VD1: Biểu hiện tính trạng màu lông của thỏ Himalaya
* VD2: biểu hiện tính trạng màu hoa cẩm tú cầu
* VD3: Rối loạn chuyển hoá a.a phe gây bệnh PKU
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Vận dụng mối quan hệ KG-MT-KH giải thích:
Nhà trường
Tài năng
Học sinh
Gia đình- Xã hội
III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂUGEN:
1/. SỰ MỀM DẺO KIỂU HÌNH (THƯỜNG BIẾN):
MT3: lá dạng mũi mác
MT2: lá dạng bản rộng
MT1: lá dạng bản dài
- Là hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau.
Hãy đọc SGK ,tìm hiểu các nội dung sau:
* Nguyên nhân của Sự Mềm Dẻo KH: Do Sự tự điều chỉnh về sinh lí của SV
* Mức độ Mềm Dẻo KH phụ thuộc vào: Kiểu Gen
* Ý nghĩa: Giúp SV thích nghi với sự thay đổi của môi trường.
* Nguyên nhân của Sự Mềm Dẻo KH?
* Ý Nghĩa?
* Mức độ Mềm Dẻo KH phụ thuộc vào gì?
AA
aa
- Sự mềm dẻo kiểu hình không có khả năng di truyền
2/. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KỂU GEN:
MT3: lá dạng mũi mác
MT2: lá dạng bản rộng
MT1: lá dạng bản dài
- Là tập hợp các kiểu hình của cùng 1 kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau
Mức
Phản
Ứng
* Cách xác định Mức phản ứng của một Kiểu Gen?
- Tạo ra các cá thể có cùng một KG
Đem nuôi,(trồng)trong những môi trường khác nhau  theo dõi các đặc điểm của chúngMức phản ứng của từng loại tính trạng.
Bê sinh đôi cùng trứng
Chế độ dinh dưỡng bình thường:
Cân nặng: <350kg
Sản lượng sữa trong năm:3800kg
Tỉ lệ bơ trong sữa:3,4%
Chế độ dinh dưỡng tốt:
Cân nặng: 500 kg
Sản lượng sữa trong năm:8000kg
Tỉ lệ bơ trong sữa:3,45%
Tính trạng số lượng: có mức phản ứng rộng  đầu tư vào BPKT.
Tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp  đầu tư vào chọn giống.
Độ cao so với mặt nước biển (m)
Độ cao so với mặt nước biển (m)
50
1400
3050
30
1400
3050
0
0
-
-
-
-
-
-
-
50
-
-
-
Chiều cao cây (cm)
30
Chiều cao cây (cm)
KG a
KG b
KH
- Mức phản ứng do kiểu gen quy định-> có khả năng di truyền




CŨNG CỐ
?.Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ?
1 KG
1 MT
1 KH
Nói: Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng “ má lúm đồng tiền”có chính xác không? Nếu cần thì phải sửa lại câu nói này như thế nào?
Gen (ADN ) mARN Pôlipeptit  Prôtêin  tính trạng
Một số bà con nông dân mua hạt ngô lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngô không cho hạt trong trường hợp trên?
Nghề trồng lúa để có năng suất cao dân gian có câu:
Nhất : giống
Nhì : cần
Tam : phân
Tứ : nước
Kiểu gen
Môi trường
Thời tiết….
+
Kiểu hình
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
Mối quan hệ giữa giống, kĩ thuật canh tác và năng suất
Giống
Năng suất
Kĩ thuật canh tác
+ Giống tốt, biện pháp KT tốt  năng suất cao
+ Giống tốt, biện pháp KT không tốt  năng suất giảm
+ Giống xấu, biện pháp KT tốt  năng suất tăng (giới hạn nhất định)
Dặn Dò:
Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi sgk.
2.Đọc bài EM CÓ BIẾT: Tại sao cần phải quan tâm đặc biệt đến các bà mẹ khi mang thai?
3. Chuẩn bị Bài 15.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN