Bài 12. Thực hành: Thí nghiệm co và giảm co nguyên sinh

BÀI THỰC HÀNH SỐ: 1
Thí nghiệm co
và phản co nguyên sinh
(Bài 12 - SGK sinh học 10 Cơ bản)
Trần Anh Tuấn
(Yên Thế - Bắc Giang)
(0983.888.080)
Chương trình tập huấn năm 2009
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
Lam kính, lamen
Lưỡi dao cạo
Đũa thuỷ tính
Giấy lọc
Đèn cồn
Kim mũi mác
Kính hiển vi
Ống nhỏ giọt
Kẹp

A/Thí nghiệm 1:Thí nghiệm trong SGK
I/ Chuẩn bị
1/ Dụng cụ:

THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
2/ Hoá chất
Dung dịch muối hay đường 10%
Dung dịch KNO3 (1M)
3/ Mẫu vật
Củ hành đỏ hoặc lá thài lài tía
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
II/ Thao tác tiến hành
Bước 1: Dùng kim hoặc lưỡi dao cạo râu tách một lớp biểu bì mỏng ở mặt dưới (mặt có màu đỏ) của cây thài lài tía hoặc biểu bì mặt trong của cây hành tía.
Bước 2: Để lớp biểu bì lên lam kính đặt lam kính lên kính hiển vi, ở giữa phiến kính nhỏ một giọt nước cất lên trên biểu bì của lá thài lài tía rồi đậy lamen lên trên
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
Nếu nước quá nhiều thì dùng giấy thấm hút nước thừa 2 bên cạnh lamen, soi dưới kính hiển vi tìm tế bào mang màu và quan sát
Quan sát hiện tượng co nguyên sinh:
Bước 3:Sau khi quan sát tìm tế bào mang màu dùng giấy thấm hút nước ở một bên lamen cho hết nước.
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
Bước 4: Nhỏ một giọt dung dịch đường hoặc muối ( có thể dùng dung dịch KNO3) vào phía đối diện với giấy thấm để dung dịch tiếp xúc với miếng biểu bì và quan sát hiện tượng co nguyên sinh. (tế bào bị lõm vào)
Quan sát hiện tượng phản co nguyên sinh:

THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
Sau khi quan sát hiện tượng co nguyên sinh các đồng chí nhỏ nước cất vào một biên lamen dùng giấy thấm hút dung dịch ở phía đối diện nhằm thay thế dung dịch bằng môi trường nước cất có nồng độ loãng. Tế bào chứa đầy nước làm trương phồng nguyên sinh trở lại trạng thái ban đầu (Đây là hiện tượng phản co nguyên sinh)
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
Lưu ý: Co nguyên sinh là hiện tượng qua trọng cho biết tế bào còn sống hay đã chết, tế bào sống thì chất nguyên sinh có tính bán thấm còn tế bào đã chết chất nguyên sinh mất tính bán thấm. Do đó để thí nghiệm thành công không nên dùng dung dịch gây co nguyên sinh có nồng độ quá cao, đặc sẽ gây chết tế bào.
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
B/ Thí nghiệm 2: Co nguyên sinh bằng cách làm giảm kích thước mô:
I/ Chuẩn bị:
1/ Dụng cụ:
- Dao mỏng, đĩa dùng ngâm mẫu vật , Thước đo mm, kẹp gắp mẫu vật
2/Hóa chất:
Dung dịch đường hoặc muối hoặc KNO3
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
3/ Mẫu vật:
Củ khoai tây, cà rốt….
II/ Thao tác tiến hành:
Bước 1: Dùng dao cắt củ khoai lang, khoai tây, cà rốt thành khối hình chữ nhật (5cmx2cm) sau đó cắt thành các lát mỏng khoảng 1-2mm. Đồng thời chuẩn bị 2 đĩa đựng dung dịch
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
Đĩa 1 đựng dung dịch đường hoặc muối.
Đĩa 2 đựng nước cất.
Bước 2: Đem ngâm các miếng khoai vào đã cắt mỏng vào 2 đĩa mỗi đĩa khoảng 3 – 5 miếng, ngâm khoảng 15 đến 30 phút rồi đo lại kích thước các miếng khoai
THÍ NGHIỆM
CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN SINH
III/ Kết luận:
Giáo viên có thể cho học sinh làm thực hành rồi rút ra các kết luận từ bài thực hành thông qua hệ thống các câu hỏi
Một số lưu ý khi thực hiện thí nghiệm Co và phản co nguyên sinh