Bài 12. Số từ và lượng từ

Các từ in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào trong câu?
a) Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo: "Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.
b) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
Từ đôi trong câu a có phải là số từ không? Vì sao?
-Là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
-Vị trí: Trước hoặc sau danh từ
-Số từ khác danh từ chỉ đơn vị.

Nghĩa của các từ in đậm trong những câu dưới đây có gì giống và khác nghĩa của số từ?
.Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
(Thạch Sanh)
Bài học 2- Lượng từ:
-Là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
-Phân loại:
+Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể(VD:cả, tất cả, hết thảy.)
+Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối(VD:các,những,mọi, mỗi, từng.)

Bài 1- Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy.
Không ngủ được
Một canh.hai canh.lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
(Hồ Chí Minh)

Đáp án- Số từ có trong bài:
-một canh, hai canh, ba canh, năm cánh:số từ chỉ số lượng
-canh bốn, canh năm: số từ chỉ thứ tự.


Bài 2- Các từ in đậm trong hai dòng thơ sau
được dùng với ý nghĩa như thế nào?

Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.
(Tố Hữu)


Đáp án bài 2
Các từ: trăm, ngàn, muôn được dùng với
ý nghĩa chỉ số lượng nhiều, rất nhiều.

Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
a)Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi.
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
b)Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả.
(Sự tích Hồ Gươm)


.
Bài 3
Giốngnhau:Tách ra từng sự vật, từng cá thể
Khác nhau
+ Từng: mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự, hết cá thể này đến cá thể khác.
+ Mỗi: mang ý nghĩa nhấn mạnh, tách riêng từng cá thể, không mang ý nghĩa lần lượt.

Đáp án bài 3


Phân biệt nghĩa của từ từng trong các trường hợp sau.Trường hợp nào là lượng từ?
Lão gọi ba con gái ra, hỏi lần lượt từng đứa một.
( Sọ Dừa)
b) Con đã từng sống ở nơi đó.


Bài 4
- Từng a) là lượng từ
- Từng b) chỉ ý nghĩa thời gian,
đi kèm động từ, không phải là lượng từ.
Đáp án
bài 4
Viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu (chủ đề Học tập) có sử dụng số từ và lượng từ.
Bài 5
Dặn dò
*) Học bài cũ:
-Học thuộc 2 ghi nhớ
-Hoàn thành các bài tập còn lại.
*) Chuẩn bị bài sau: Kể chuyện tưởng tượng.
Yêu cầu: Đọc kỹ và trả lời câu hỏi phần I trong SGK
Chuẩn bị các bài tập phần luyện tập.
b) ý nghÜa cña c¸c yÕu tè hoang ®­êng k× ¶o :
- Cây bút thần giúp người tài, có đức, giúp người thiện
- Cây bút thần giúp trừng trị kẻ ác
Tiết 29 : Cây bút thần
2
4
1
3
Câu số1 : Cây bút thần là phần thưởng xứng đáng cho những người nào?
d) Cả 3 ý trên
a) Chăm chỉ
b) Tốt bụng
c) Thông minh
Câu 2:Cuộc đấu tranh trong truyện “Cây bút thần” là cuộc đấu tranh nào ?
A.Đấu tranhchống kẻ tham lam, độc ác
B. Đấu tranh chống vua chúa
C. Đấu tranh chống áp bức
D.Đấu tranh chống địa chủ
Câu 3:Cây bút thần thể hiện quan niệm của nhân dân :
a. Nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân
b. Nghệ thuật chân chính thuộc về những người tốt bụng
c. Nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân,những người có tài, khổ công luyện tập
Câu 4 : Ước mơ nổi bật của nhân dân lao động trong truyện “ Cây bút thần “ ?
a. Thay đổi hiện thực
b.Ước mơ về khả năng kì diệu của con người
c. Thoát khỏi áp bức bóc lột
d.Sống yên lành
2
4
Phần thưởng xứng đáng
cho ngườichăm chỉ ,
tốt bụng, thông minh
3


ĐÚNG RỒI
2.Đấu tranh
chống lại
kẻ tham lam,
độc ác
4
1
3
ĐÚNG RỒI
4
1
Nghệ thuật chân chính
thuộc về nhân dân,
về những người có tài,
khổ công luyện tập
ĐÚNG RỒI
4
1
Ước mơ về khả năng kì diệu của con người
ĐÚNG RỒI
Ý nghÜa
truyÖn
2.Đấu tranh
chống lại
kẻ tham lam,
độc ác

Ước mơ
về khả năng
kì diệu của
con người

Phần thưởng xứng đáng
cho ngườichăm chỉ ,
tốt bụng, thông minh
Nghệ thuật chân chính
thuộc về nhân dân,
về những người có tài,
khổ công luyện tập
III. Tổng kết :
- Truyện được xây dựng bằng trí tưởng tượng phong phú
Truyện thể hiện quan niêm, ước mơ của nhân dân :
+ Quan niệm về công lí xã hội
+ Mục đích của tài năng nghệ thuật
+ Uớc mơ về khả năng kì diệu của con người
Tiết 29 : Cây bút thần
IV . Luyện tập
Kể chuyện theo tranh :
Hãy kể lại bức tranh sau bằng một đoạn kể ngắn
2. Bµi luyÖn tËp sè 2 :