Bài 12. Số từ và lượng từ

phòng GD&ĐT bình lục -trường thcs đinh xá
Văn học: lớp 6
Giáo viên :Đỗ Thị Hoa
GD & ĐT
Hãy xác định cụm danh từ trong ví dụ sau?
Cho biết danh từ là gì? Danh từ có khả năng kết
hợp với những từ nào để tạo thành cụm danh từ?

Cụm danh từ
Tất cả những em học sinh ấy rất chăm ngoan.

Bài 12 Tiết 52 : Số từ và lượng từ
I-Số từ:
1) Ví dụ:
a) Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm
những gì, vua bảo: " Một trăm ván cơm nếp,
một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà,
gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ
một đôi". ( Sơn Tinh-Thuỷ Tinh)
b) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở
làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ
làm ăn và có tiếng là phúc đức.(Thánh Gióng)
2) Nhận xét :
PT
DTTT
PT
DTTT
PS
PT
DTTT
DTTT
DTTT
DTTT
DTTT
DTTT
PT
PT
PT
PT
PT
PS
PT
DTTT
 - C¸c tõ : “hai, mét tr¨m, chÝn, mét” bæ sung ý nghÜa vÒ sè l­îng.
- Tõ “s¸u” bæ sung ý nghÜa
vÒ thø tù.
 Sè tõ
* Số từ là gì ?
Là những từ chỉ số lượng và số thứ tự của sự vật.
* Các loại số từ :
Gồm 2 loại :
+ Số từ chỉ số lượng.
+ Số từ chỉ thứ tự.
* Đặc điểm :
Vị trí : + Khi biểu thị số lượng số từ đứng trước danh từ.
+ Khi biểu thị thứ tự số từ đứng sau danh từ.
- Kết hợp : Với danh từ đơn vị và sự vật.
Chức vụ ngữ pháp :
+ Làm phụ ngữ.
+ Còn có thể làm thành phần câu.

Bài 12 Tiết 52 : Số từ và lượng từ
I-Số từ :
1) Ví dụ :
2) Nhận xét :
* Số từ là gì ?
Là những từ chỉ số lượng và số thứ tự của sự vật.
* Các loại số từ :
Gồm 2 loại :
+ Số từ chỉ số lượng
+ Số từ chỉ thứ tự
* Đặc điểm :
Vị trí : + Khi biểu thị số lượng số từ đứng trước danh từ.
+ Khi biểu thị thứ tự số từ đứng sau danh từ.
- Kết hợp : Với danh từ đơn vị và sự vật.
Chức vụ ngữ pháp :
+ Làm phụ ngữ.
+ Còn có thể làm thành phần câu.
Dân tộc Việt Nam / là một.
C V

Hai bông hoa này rất đẹp.
C V
Bài tập nhanh :
Xác định số từ trong ví dụ sau và cho biết
đâu là số từ chỉ lượng, đâu là số từ chỉ thứ
tự ?
Một em học sinh lớp 6C đang tưới cây.


- Tiếng trống báo hiệu canh năm đã điểm.
Chỉ số lượng
Chỉ thứ tự

Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ
I-Số từ :
1) Ví dụ :
2) Nhận xét :
Ví dụ:
Hai đôi dép ấy rất đẹp.
3) Ghi nhớ : (SGK)
* Lưu ý : Cần phân biệt số từ với những
danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng.

Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ
I-Số từ :
1) Ví dụ :
2) Nhận xét :
3) Ghi nhớ : (SGK)
* Lưu ý : Cần phân biệt số từ với những
danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng.
Bài tập áp dụng :
Tìm số từ và xác định ý nghĩa
của các số từ ấy trong bài thơ sau :
Không ngủ được
Một canh...hai canh...lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
Số từ có trong bài thơ :
-Một canh, hai canh, ba canh, năm cánh
số từ chỉ số lượng.
Canh bốn, canh năm
số chỉ thứ tự.
I-Số từ :
1) Ví dụ :
3) Ghi nhớ : (SGK)
* Lưu ý : Cần phân biệt số từ với những
danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng.
Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ

* Ví dụ:
[...] Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
( Thạch Sanh)

I-Số từ :
1) Ví dụ :
3) Ghi nhớ : (SGK)
2) Nhận xét :
* Giống : Đứng trước danh từ
* Khác :
- Số từ chỉ số lượng hoặc thứ tự cụ thể
của sự vật
- Từ : Các, những, Cả mấy : chỉ lượng không
chính xác ít hay nhiều của sự vật Lượng từ.
II- Lượng từ
1) Ví dụ :
2) Nhận xét :
3) Ghi nhớ : (SGK)
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít
hay nhiều của sự vật
Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ

I-Số từ :
1) Ví dụ :
3) Ghi nhớ : (SGK)
2) Nhận xét :
II- Lượng từ
1) Ví dụ :
2) Nhận xét :
3) Ghi nhớ : (SGK)
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít
hay nhiều của sự vật
[...] Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.


các
hoàng
tử
những
kẻ
Cả
thua
trận
mấy
vạn
tướng
lĩnh,
quân sĩ
Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ

I-Số từ :
1) Ví dụ :
3) Ghi nhớ : (SGK)
2) Nhận xét :
II- Lượng từ
1) Ví dụ :
2) Nhận xét :
3) Ghi nhớ : (SGK)
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít
hay nhiều của sự vật
Đặc điểm:
* Vị trí: - Thường đứng đầu hoặc đứng ở vị trí
thứ hai trong cụm danh từ.
* Khả năng kết hợp:
Lượng từ thường có khả năng kết hợp với danh từ chỉ sự vật ở phía sau, bổ sung ý nghĩa cho danh từ
* Chức vụ ngữ pháp:
Làm phụ ngữ
Chú ý:- Hai lượng từ có thể đi liền với nhau để chỉ tổng thể, hoặc có thể dùng thay nhau khi danh từ đi kèm chỉ sự vật...xác định.
- Trong một cụm từ khi đã có số từ chỉ lượng thì không có lượng từ và ngược lại.
* Chú ý :
Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ

I-Số từ :
II- Lượng từ
III- Luyện tập :
1) Bài tập 2- SGK/129
Nêu ý nghĩa của những từ in đậm
1) Bài tập 2- SGK/129: Các câu in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?
"Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm"
(Tố Hữu)
Các từ " trăm, ngàn" là số từ chỉ số lượng chính xác.
"muôn" là lượng từ chỉ lượng không xác định cụ thể nhằm nhấn mạnh nỗi vất vả, cực nhọc, đắng cay của người mẹ.
Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ

I-Số từ :
II- Lượng từ
III- Luyện tập :
1) Bài tập 2- SGK/129
2) Bài tập 3-SGK/129 :
Nghĩa của từ từng và từ mỗi có gì giống và khác nhau ?
2) Bài tập 3-SGK/129:
Thảo luận:
Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các
từ từng và mỗi có gì khác nhau?
Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi,
dời từng dãy núi [...].
( Sơn Tinh Thuỷ Tinh)
b. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các
tướng rút lui mỗi người một ngả.
( Sự tích Hồ Gươm)
* Đáp án :
Giống nhau : Tách ra từng cá thể, từng sự vật.
Khác nhau :
+ từng : Vừa tách riêng từng cá thể, từng sự vật vừa mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự hết cá thể này đến cá thể khác, hết sự vật này đến sự vật khác.
+ mỗi : Chỉ có ý nghĩa tách riêng để nhấn mạnh chứ không mang ý nghĩa lần lượt, trình tự.
Bài 12 : Tiết 52 : Số từ và lượng từ

I-Số từ :
II- Lượng từ
III- Luyện tập :
1) Bài tập 2- SGK/129
2) Bài tập 3-SGK/129 :
3) Bài tập 4
Em đi học.
Chúng em đi học.
Tất cả chúng em đi học.
Năm học sinh đi học.
A
B
C
D
a. Dòng nào có số từ ?
S
S
S
Đ
Đôi bạn thân thiết nhau từ nhỏ.
Một ngày kia rất gần.
Tôi còn nhớ mọi người.
Anh đếm từng b­íc đi nặng nề.
A
B
C
D
b. Dòng nào không có lượng từ ?
S
Đ
S
S
Ho�n th�nh các b�i t?p.
Vi?t một đoạn văn ngắn ( nội dung tự chọn) có sử dụng số từ v� lượng từ.
- Chuẩn b? b�i : K? chuy?n tưởng tượng.
Kính chúc các thầy cô giáo và các em mạnh khoẻ