Bài 12. Số từ và lượng từ

Chào mừng quý thầy cô giáo, cùng tất cả các em dự tiết học !
Môn Ngữ văn 6
Giáo viên thực hiện: Trần Thị Chuyên

MÔN: NGữ VĂN 6
Tiết 52


số từ và lượng từ


Tiết 52: Số từ và lượng từ
Kiểm tra bài cũ
a. Toàn thể dân tộc Việt Nam
Câu 1: Xác định các cụm danh từ trong văn bản sau:
Quyết đem
tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải
để giữ vững quyền tự do độc lập ấy .
( Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh )
b. Hỡi
những chàng trai, những cô gái yêu
Trên
những đèo mây, những tầng núi đá
Hai bàn tay ta
hãy làm tất cả!
Xuân đã đến rồi - Hối hả tương lai .
( Bài ca xuân 61 - Tố Hữu )

Câu 2 : Chép các cụm danh từ trên vào mô hình:
Toàn thể
dân tộc
Việt Nam
Tất cả
Tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải
Những
đèo
mây
Những
chàng
trai
cô
gái
yêu
Những
Những
tầng
Núi đá
Hai
Bàn tay
ta
Tiết 52: Số từ và lượng từ
Số từ
Số từ là gì?
VD: SGK ( trang 128 )
VD a:








VD b: Tục truyền đời Hùng Vương thứ

ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
( Thánh Gióng )
Hai
chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm
những gì, vua bảo:
“ Một trăm
ván cơm nếp,
một trăm
nệp bánh chưng và voi
chín
ngà, gà
chín
cựa, ngựa
hồng mao, mỗi thứ
chín
một
đôi”.
( Sơn Tinh, Thuỷ Tinh )
Sáu,
? Các từ in đậm trong hai ví dụ trên bổ xung ý nghĩa cho từ nào, bổ xung về điều gì
số thứ tự
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
Nhận xét:
Số từ là những từ chỉ số lượng và số thứ tự của sự vật
* Đặc điểm của số từ
Khi biểu thị số lượng thường đứng trước danh từ
Khi biểu thị thứ tự thường đứng danh từ
* Chức năng ngữ pháp:
- Làm chủ ngữ trong câu
- Làm phụ ngữ cho danh từ
Tiết 52: Số từ và lượng từ
Số từ
Số từ là gì?
VD: SGK ( trang 128 )
Nhận xét:
Số từ là những từ chỉ số lượng và số thứ tự của sự vật
* Đặc điểm của số từ
Khi biểu thị số lượng thường đứng trước danh từ
Khi biểu thị thứ tự thường đứng danh từ
* Chức năng ngữ pháp:
- Làm chủ ngữ trong câu
- Làm phụ ngữ cho danh từ
2. Phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
VD: - Có thể nói: một trăm con bò.
- Nhưng không thể nói: một đôi con bò.
- Chỉ có thể nói: một đôi bò
VD a:







Hai
chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm
những gì, vua bảo:
“ Một trăm
một trăm
nệp bánh chưng và voi
chín
ngà, gà
chín
cựa, ngựa
hồng mao, mỗi thứ
chín
một
đôi”.
( Sơn Tinh, Thuỷ Tinh )
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
Ghi nhớ: SGK ( trang 128 )
ván cơm nếp,
Số từ
Số từ là gì?
VD: SGK ( trang 128 )
2. Phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
Ghi nhớ: SGK ( trang 128 )
Tiết 52: Số từ và lượng từ
II. Lượng từ
Lượng từ là gì?
VD: SGK ( trang 129 )
Ví dụ:[...] Các hoàng tử phải cởi giáp

xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa
cơm thết đãi những kẻ thua trận.

Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy

Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm
tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
( Thạch Sanh )
số lượng ít hay nhiều
số lượng ít hay nhiều
số lượng ít hay nhiều
So sánh:
Giống nhau: đứng trước danh từ, cùng chỉ lượng
Khác nhau: + Số từ chỉ lượng và thứ tự sự vật.
+ Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
Nhận xét:
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
2. Nhóm lượng từ: 2 nhóm
+ Chỉ ý nghĩa toàn thể: tất cả, tất thẩy …
+ Chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối: các, những, mọi, mỗi, từng …
3. Chức năng ngữ pháp: Làm CN, phụ ngữ của danh từ
Ghi nhớ ( SGK trang 129 )
Tiết 52: Số từ và lượng từ
Số từ
Số từ là gì?
2. Phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
II. Lượng từ
Lượng từ là gì?
Nhóm lượng từ:
3. Chức năng ngữ pháp:
III. Bài tập
Bài tập 1:
Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy
Không ngủ được
Một canh … hai canh … lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh
( Hồ Chí Minh )
Bài tập 2- SGK/129: Các câu in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?
"Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm"
(Tố Hữu)
Nêu ý nghĩa của những từ in đậm
Các từ " trăm, ngàn" là số từ chỉ số lượng chính xác.
"muôn" là lượng từ chỉ lượng không xác định cụ thể nhằm nhấn mạnh nỗi vất vả, cực nhọc, đắng cay của người mẹ.
Số từ
Số từ là gì?
2. Phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
II. Lượng từ
Lượng từ là gì?
Nhóm lượng từ:
3. Chức năng ngữ pháp:
Tiết 52: Số từ và lượng từ
III. Bài tập
2) Bài tập 3-SGK/129:
Thảo luận:
Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi,
dời từng dãy núi [...].
( Sơn Tinh Thuỷ Tinh)
b. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các
tướng rút lui mỗi người một ngả.
( Sự tích Hồ Gươm)
Nghĩa của từ từng và từ mỗi có gì giống và khác nhau?
* Đáp án:
Giống nhau: Tách ra từng cá thể, từng sự vật.
Khác nhau:
+ Từng: Vừa tách riêng từng cá thể, từng sự vật vừa mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự hết cá thể này đến cá thể khác, hết sự vật này đến sự vật khác.
+ Mỗi: Chỉ có ý nghĩa tách riêng để nhấn mạnh chứ không mang ý nghĩa lần lượt, trình tự.
III. Bài tập
Tiết 52: Số từ và lượng từ
2. Phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
II. Lượng từ
Lượng từ là gì?
Nhóm lượng từ:
3. Chức năng ngữ pháp:
Số từ
Số từ là gì?
Chúc quý thầy, cô mạnh khoẻ công tác tốt, chúc các em học giỏi, chăm ngoan.