Bài 12. Số từ và lượng từ

CHÀO MỪNG CÁC THÀY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ NGỮ VĂN 6
GV: nguyễn thị xuyến
thcs thị trấn đông triều
Kiểm tra bài cũ:

a/ Hãy phân tích cấu tạo các cụm danh từ sau:
- một học sinh
- các em học sinh
b/ Đặt câu có cụm danh từ trên ?
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
SỐ TỪ:
I. SỐ TỪ:
a/ Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo:
“Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi
chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.

b/ Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ
chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.

TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
a,- Hai chàng

- một trăm ván cơm nếp

- một trăm nệp bánh chưng

- chín ngà - chín cựa

- chín hồng mao

- một đôi

b,- Hùng vương thứ sáu
- Biểu thị số lượng
-> Đứng trước danh từ
Biểu thị số thứ tự
-> đứng sau danh từ
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
số lượng
DT
DT
DT
DT
DT
DT
DT
DT
thứ tự












Lưu ý
Từ : đôi (một đôi ) => không phải là số từ. Vì: nó mang ý nghĩa đơn vị và đứng ở vị trí của danh từ chỉ đơn vị.

- Có thể nói: một đôi trâu
Không thể nói: một đôi con trâu

- Tương tự: đôi, cặp, tá, chục...

=> Cần phân biệt số từ với những danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
SỐ TỪ
Số lượng
Đứng trước danh từ
Đứng sau danh từ
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ

Cần phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
Số thứ tự
II. Lượng từ:
Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn
một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng
lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một
niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
(Thạch Sanh)
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
DT
DT
DT
II.LƯỢNG TỪ:
- các hoàng tử
- những kẻ thua trận
cả mấy vạn tướng
lĩnh, quân sĩ
- các: mang ý nghĩa tập hợp
- những: mang ý nghĩa tập hợp
- cả: mang ý nghĩa chỉ toàn thể
- mấy: mang ý nghĩa tập hợp
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
* Khác nhau :
* Giống nhau:
Đứng trước danh từ
DT
DT
DT
So sánh với số từ
- Chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
- Chỉ số lượng và số thứ tự của sự vật
Số từ
Lượng từ
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
- Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể: cả, tất cả, tất thảy,...
- Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối: các, những, mọi, mỗi, từng...
- các hoàng tử
- những kẻ thua trận
- cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ
các
hoàng tử
kẻ
thua trận
những
cả
mấy vạn
tướng lĩnh, quân sĩ
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
LƯỢNG TỪ
Toàn thể
Tập hợp hay phân phối
Chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
Đứng trước danh từ
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
III.LUYỆN TẬP:
Bài 1

Một canh...hai canh...lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
Số từ chỉ số lượng
Số từ chỉ thứ tự
Số từ chỉ số lượng
Bài tập 2: Ý nghĩa của các từ in đậm:

Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.
( Tố Hữu)


=> Đều được dùng để chỉ số lượng “nhiều”, “rất nhiều”.
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài tập 3 :
Đọc ví dụ (a,b) cho biết nghĩa của từ từng và mỗi có gì giống và khác nhau ?
mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự hết cá thể này đến cá thể khác.
* Giống nhau:
* Khác nhau:
mang ý nghĩa nhấn mạnh, tách riêng từng cá thể, không mang ý nghĩa lần lượt.
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Tách ra từng sự vật, từng cá thể.
- từng:
- mỗi:
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I. Sơ đồ tư duy : Số từ II. Sơ đồ tư duy : Lượng từ
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ

SỐ TỪ
Số lượng
Số thứ tự
Đứng trước danh từ
Đứng sau danh từ
Cần phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
LƯỢNG TỪ
Toàn thể
Tập hợp hay phân phối
Chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
Đứng trước danh từ
Bài tập củng cố
Tìm số từ và lượng từ trong các ví dụ sau:
a/ Một nong tằm là năm nong kén,
Một nong kén là chín nén tơ.
b/ Lan đạt giải ba môn toán.
c/ Chào các em, những đồng chí của tương lai !
TIẾT 50: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Số từ chỉ số lượng
Số từ chỉ thứ tự
Lượng từ
Hướng dẫn về nhà:
Học bài ( ghi nhớ)- vẽ sơ đồ tư duy phân biệt số từ và lượng từ.
- Tập viết chính tả vào vở tập viết ở nhà.
- Chuẩn bị viết Tập làm văn 2 tiết : Văn kể chuyện ( tại lớp).