Bài 12. Số từ và lượng từ

Phạm Thị Thúy Nhài
1
Giáo viên : Lê Văn Bảy
2/ Tìm cụm danh từ có trong ví dụ sau :
Trong một tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải nương tựa vào nhau, gắn bó với nhau để cùng tồn tại.
Kiểm tra bài cũ
1/ Cụm danh từ là gì?
một tập thể
mỗi thành viên
Phạm Thị Thúy Nhài
3
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm
a/ Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm

những gì, vua bảo: “ Một trăm ván cơm

nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi

chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao,

mỗi thứ một đôi”
( Sơn Tinh, Thủy Tinh)
b/ Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở

làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm

chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
( Thánh Gióng)
Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
 - C¸c tõ : “hai, mét tr¨m, một trăm,chín, chín, chÝn, mét” bæ sung ý nghÜa vÒ sè l­îng .
- Tõ “s¸u” bæ sung ý nghÜa vÒ
thø tù .
 Sè tõ
Các từ được in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào trong câu? Chúng đứng ở vị trí nào trong cụm từ và bổ sung ý nghĩa gì?
Phạm Thị Thúy Nhài
4
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm
a/ Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm

những gì, vua bảo: “ Một trăm ván cơm

nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi

chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao,

mỗi thứ một ”
( Sơn Tinh, Thủy Tinh)
Số từ là những từ chỉ lượng và thứ tự của sự vật.
đôi
đôi
Phạm Thị Thúy Nhài
5
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm
Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
2/ Đặc điểm của số từ:
a/ Khả năng kết hợp:
b/ Chức vụ ngữ pháp:
- Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ đứng trước danh từ.
- Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ.
- Số từ chỉ số lượng giữ vai trò làm phụ ngữ t1 ở trước trung tâm.
- Số từ chỉ thứ tự giữ vai trò làm phụ ngữ S1.
Phạm Thị Thúy Nhài
6
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm
Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
2/ Đặc điểm của số từ:
a/ Khả năng kết hợp:
b/ Chức vụ ngữ pháp:
- Khi biểu thị số lượng số từ đứng trước danh từ.
- Khi biểu thị thứ tự số từ đứng sau danh từ.
- Số từ chỉ số lượng giữ vai trò làm phụ ngữ t1 ở trước trung tâm.
- Số từ chỉ thứ tự giữ vai trò làm phụ ngữ S1
Phạm Thị Thúy Nhài
7
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm :
Ví dụ: (….) Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
( Thạch Sanh)
+ Giống nhau: Các, những, cả, mấy cùng đứng trước danh từ.
+ Khác nhau: Số từ dùng chỉ số lượng và thứ tự cụ thể của sự vật. Những từ này thì chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Nghĩa của các từ in đậm trong những câu dưới đây có gì giống và khác nghĩa của số từ?
Phạm Thị Thúy Nhài
8
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm:
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
2/ Đặc điểm ngữ pháp của lượng từ:
a/ Các nhóm lượng từ:
- Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể :
- Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối:
cả, tất cả, mọi….
những, các, mỗi, từng…
Phạm Thị Thúy Nhài
9
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm ngữ pháp của lượng từ:
a/ Các nhóm lượng từ:
b/ Khả năng kết hợp:
Lượng từ có khả năng kết hợp với danh từ chỉ sự vật ở phía sau, bổ sung ý nghĩa cho danh từ.
Phạm Thị Thúy Nhài
10
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm ngữ pháp của lượng từ:
a/ Các nhóm lượng từ:
b/ Khả năng kết hợp:
c/ Chức vụ ngữ pháp:
Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể giữ vai trò làm phụ ngữ t2.
Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối giữ vai trò làm phụ ngữ t1
Phạm Thị Thúy Nhài
11
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
Bài tập 1: Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy.

Không ngủ được

Một canh…. hai canh…..lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
( Hồ Chí Minh)
- Số từ chỉ số lượng: một canh, hai canh, ba canh, năm cánh.
- Số từ chỉ thứ tự: canh bốn, canh năm
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm ngữ pháp của lượng từ:
a/ Các nhóm lượng từ:
b/ Khả năng kết hợp:
c/ Chức vụ ngữ pháp:
III/ LUYỆN TẬP:
Bài tập 1:
Phạm Thị Thúy Nhài
12
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm ngữ pháp của lượng từ:
a/ Các nhóm lượng từ:
b/ Khả năng kết hợp:
c/ Chức vụ ngữ pháp:
III/ LUYỆN TẬP:
Bài tập 2:
Bài tập 2: Các từ in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.
( Tố Hữu)
Các từ in đậm“ trăm, ngàn, muôn” đều được dùng để chỉ số lượng “nhiều”, “rất nhiều”.
Bài tập 1:
Phạm Thị Thúy Nhài
13
Tiết 52
Thứ 3, 5/11/2013
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Bài 12:
I/ SỐ TỪ:
1/Khái niệm:
2/ Đặc điểm của số từ:
II/ LƯỢNG TỪ:
1/ Khái niệm:
2/ Đặc điểm ngữ pháp của lượng từ:
a/ Các nhóm lượng từ:
b/ Khả năng kết hợp:
c/ Chức vụ ngữ pháp:
III/ LUYỆN TẬP:
Bài tập 2:
Bài tập 3:
Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
a/ Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi ..
( Sơn Tinh, Thủy Tinh)
b/ Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả .
( Sự tích Hồ Gươm)
a/ Từ “từng” mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự, hết cá thể này đến cá thể khác.
b/ Từ “mỗi” mang ý nghĩa nhấn mạnh, tách riêng từng cá thể, không mang ý nghĩa lần lượt.
Bài tập 1:
Bài tập 3:
SỐ TỪ
VÀ
LƯỢNG TỪ
SỐ TỪ
LƯỢNG TỪ
Chỉ số lượng
Chỉ thứ tự
Chỉ toàn thể
Chỉ tập hợp,
phân phối
Là những từ chỉ
lượng ít hay nhiều
của sự vật
Khái niệm
Các nhóm
Phạm Thị Thúy Nhài
15
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Làm tiếp bài tập 4 SGK, Tr 130
Nhớ các đơn vị khiến thức về số từ và lượng từ.
Xác định số từ, lượng từ trong một tác phẩm truyện đã học.
Chuẩn bị tiết 53: KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG.
Xin chân thành cám ơn.